Bài giảng Ngữ văn 11: Khái quát văn học Việt Nam từ cách mạng tháng Tám 1945 -1975 - Phần II: Những thành tựu của văn học qua các giai đoạn

Trường Trung Học Phổ Thông Củ Chi Gv : Bùi Thị Kim Lan1Khái quát văn học Việt Namtừ cách mạng tháng Tám 1945 -19752Phần II:Những thành tựu của văn học qua các giai đoạn3II. Những thành tựu của văn học qua các giai đoạn phát triển:I. Những tiền đề thuận lợi cho sự phát triển của văn học 1945- 197541. Giai đoạn kháng chiến chống Pháp (1946- 1954) a. Văn xuôi:Trận phố Ràng (Trần Đăng)Đôi mắt ( Nam Cao)Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài)Hãy nêu những hiểu biết của em về hoàn cảnh lịch sử của giai đoạn này ?5Nam Cao6Tô Hoài7Nội dung : miêu tả hình ảnh nhân dân trong cuộc kháng chiến, ngợi ca những tình cảm cao đẹp, cảm hứng bao trùm là tình yêu quê hương đất nước.Em hãy trình bày nội dung của thơ ca thời kì này ?b.Thơ ca :8Cảnh khuya Tiếng suối trong như tiếng hát xa Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà (Hồ Chí Minh)9Bên kia sông Đuống ( Hoàng Cầm)Tây Tiến ( Quang Dũng )Việt Bắc (Tố Hữu)Đất nước ( Nguyễn Đình Thi )Tình đồng chí (Chính Hữu) 10Hoàng CầmQuang Dũng 11Tố Hữu 12Nguyễn Đình Thi13“Mùa thu nay khác rồiTôi đứng vui nghe giữa núi đồi14Gió thổi rừng tre phấp phớiTrời thu thay áo mớiTrong biếc nói cười thiết tha15Trời xanh đây là của chúng taNúi rừng đây là của chúng taNhững cánh đồng thơm mát16Những ngả đường bát ngátNhững dòng sông đỏ nặng phù sa”(Trích “Đất nước” – Nguyễn Đình Thi)172. Giai đoạn đầu xây dựng hoà bình, CNXH ( 1955- 1964) a. Văn xuôi : mở rộng nhiều đề taì:Viết về cuộc kháng hiến chống Pháp, văn học giai đoạn này có điểm gì khác so với giai đoạn trước?Đất nước đứng lên ( Nguyên Ngọc )Sống mãi với thủ đô ( Nguyễn Huy Tưởng) Cuộc kháng chiến chống Pháp18Vỡ bờ ( Nguyễn Đình Thi )Cửa biển (Nguyên Hồng) Vợ nhặt (Kim Lân) Hiện thực cuộc sống trước CM tháng Tám :19Kim Lân2021Cuộc sống mới ở miền Bắc XHCN Sông Đà ( Nguyễn Tuân)Mùa lạc ( Nguyễn Khải )22Nguyễn TuânNguyễn Khải23b.Thơ ca :Cảm hứng đẹp về CNXH: Trời mỗi ngày lại sáng (Huy Cận )Ánh sáng và phù sa (Chế lan Viên )Gió lộng ( Tố Hữu )Sự phát triển của thơ ca thời kì này như thế nào ?24Huy Cận25Chế Lan Viên26Em hãy tìm một số dẫn chứng thơ để minh hoạ ?Có gì đẹp trên đời hơn thế Người yêu người sống để yêu nhau(Trich “Bài ca mùa xuân 1961”-Tố Hữu )Thơ ta ơi hãy cất cao tiếng hát Ca ngợi trăm lần tổ quốc chúng ta Mùa thu đó đã bắt đầu trái ngọt Và bắt đầu nở rộ những vườn hoa(Trích “Mùa thu mới”-Tố Hữu)27Nỗi nhớ thương miền NamQuê hương (Giang Nam)Nhớ con sông quê hương ( Tế Hanh )28Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏAi bảo chăn trâu là khổ Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao Những ngày trốn học Đuổi bướm cầu ao Mẹ bắt được Chưa đánh roi nào đã khóc Cô bé nhà bên Nhìn tôi cười khúc khích( Trích “ Quê hương”- Giang Nam )29Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè Toả nắng xuống dòng sông lấp loáng(Trích “ Nhớ con sông quê hương- Tế Hanh) 303. Giai đoạn chống Mĩ cứu nước ( 1965 -1975 )a. Văn xuôi : Ca ngợi những anh hùng trong chiến đấu, trong xây dựng, tác phẩm giàu chất hiện thực và lý tưởng. 31Tác phẩm tiêu biểu :Tiểu thuyết : Sống như Anh ( Trần Đình Vân ) Hòn Đất ( Anh Đức ) Dấu chân người lính ( Nguyễn Minh Châu) Truyện ngắn : Mảnh trăng cuối rừng ( Nguyễn Minh Châu) Rừng xà nu ( Nguyễn Trung Thành )32b.Thơ ca :Có một đội ngũ nhà thơ trưởng thành trong hiện thực chiến tranh : Nguyễn Khoa Điềm, Phạm Tiến Duật, Nguyễn Duy, Xuân Quỳnh Em hãy kể tên những tác giả trẻû tiêu biểu cho thơ ca chống Mĩ cứu nước. Minh hoạ bằng những vần thơ đã học hoặc đọc thêm?33Xuân Quỳnh34Con sóng dưới lòng sâu Con sóng trên mặt nước Ôi con sóng nhớ bờ Ngày đêm không ngủ được Lòng em nhớ đến anh Cả trong mơ còn thức 35Nội dung : Thơ ca thể hiện chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Hình tượng đất nước và con người Việt Nam được miêu tả đậm nét và gợi cảm.Ví dụ :	 Ra trận ( Tố Hữu ) 	 Mặt đường khát vọng ( Nguyễn Khoa Điềm)36Nguyễn Khoa Điềm37Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi Đất Nước có trong những cái ngày xửa ngày xưa mẹ thường hay kểĐất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặcTóc mẹ thì bới sau đầu Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn Cái kèo cái cột thành tên Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng	Đất Nước có từ ngày đó 	(Trích Đất Nước – Nguyễn Khoa Điềm) 3839Nêu những nhận xét chung về sự phát triển của văn học 1945-1975 ? Văn học Việt Nam phát triển từ 1945-1975 chịu sự tác động lớn của hoàn cảnh xã hội và đã đạt được một số thành tựu đáng trân trọng trong hoàn cảnh 30 năm chiến tranh.40Văn học 1945 – 1975 được chia thành mấy giai đoạn a.2b.3c.4d.541 Tác phẩm nào sau đây không thuộc giai đoạn chống Pháp ?a . Tình đồng chíb. Việt Bắc c. Cảnh khuyad. Mảnh trăng cuối rừng 42Xếp tác phẩm sau vào từng giai đoạn phù hợp :1.Đất nước (Nguyễn Đình Thi )2. Rừng xà nu ( Nguyễn Trung Thành )	3.Sông Đà ( Nguyễn Tuân )a. Chống Pháp . b. Xây dựng CNXHc. Chống Mĩ1a2c3b43