Bài giảng Ngữ văn 6 tiết 108: Hoạt động ngữ văn: thi làm thơ năm chữ

CHÀO MỪNG QUÝ CÁC THẦY CÔ GIÁO ĐẾN DỰ GIỜMÔN NGỮ VĂN 6Câu hỏi :Em hãy đọc thuộc khổ thơ đầu trích trong bài “Đêm nay Bác không ngủ” ( Minh Huệ)? Bài thơ này được viết theo thể thơ gì?Trả lời : - Đọc đúng đoạn thơ( chú ý đọc đúng nhịp) - Thuộc thể thơ năm chữ. KIỂM TRA BÀI CŨNGỮ VĂN 6 HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: THI LÀM THƠ NĂM CHỮTUẦN:29I/ ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ ĐOẠN 1:Anh đội viên nhìn BácCàng nhìn lại càng thươngNgười cha mái tóc bạcĐốt lửa cho anh nằmRồi Bác đi dém chănTừng người từng người mộtSợ cháu mình giật thộtBác nhón chân nhẹ nhàngAnh đội viên mơ màngNhư nằm trong giấc mộnBóng Bác cao lồng lộngẤm hơn ngọn lửa hồng ( Minh Huệ ) ĐOẠN 2:Mỗi năm hoa đào nởLại thấy ông đồ giàBày mực tàu giấy đỏBên phố đông người qua.Bao nhiêu người thuê viếtTấm tắc ngợi khen tài:“Hoa tay thảo những nétNhư phượng múa rồng bay”.Nhưng mỗi năm mỗi vắngNgười thuê viết nay đâu?Giấy đỏ buồn không thắmMực đọng trong nghiên sầu ( Vũ Đình Liên)NGỮ VĂN 6 HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: THI LÀM THƠ NĂM CHỮTUẦN:29I/ ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ ĐOẠN 3:Em đi như chiều điGọi chim vườn bay hếtEm về tựa mai vềRừng non xanh lộc biếcEm ở trời trưa ởNắng sáng màu xanh che. ( Chế Lan Viên) ĐOẠN 4:Mặt trời chỉ có mộtMọc lên để làm ngàyNgười có hai bàn taySinh ra mà làm việcMột sau và hai trướcKìa, ba bánh xích lôGiấc ngủ và giấc mơBốn chân giường người đỡ ( Vương Trọng)NGỮ VĂN 6 HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: THI LÀM THƠ NĂM CHỮTUẦN:29I/ ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮTừ các đoạn thơ trên, em có nhận xét gì về số chữ ở mỗi dòng, cách gieo vần, ngắt nhịp, khổ thơ,số câu?Vậy để nắm chắc thể thơ năm chữ, em cần chú ý những đặc điểm nào?- Số chữ: có năm chữ mỗi dòng. Gieo vần: Vần chân, vần lưng, vần liền, vần cách. Ngắt nhịp: 2/3 hoặc 3/2 ( linh hoạt ) Khổ thơ: thường mỗi khổ có 4 câu, hoặc 2 câu, hoặc không chia khổ. Số câu : không hạn định. Nguồn gốc: từ thể thơ năm tiếng trong thơ ca dân gian như: vè kể chuyện, tục ngữ, hay hát dặm Nghệ - Tĩnh.Em biết bài thơ nào thuộc thể thơ năm chữ?Nhận xét đặc điểm của bài thơ đó?* GHI NHỚ: SGK/105.NGỮ VĂN 6 HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: THI LÀM THƠ NĂM CHỮTUẦN:29I/ ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮGHI NHỚ:Thơ năm chữ là thể thơ mỗi dòng năm chữ, còn gọi là thơ ngũ ngôn,có nhịp 3/2 hoặc 2/3.Vần thơ thay đổi không nhất thiết là vần liên tiếp, số câu không hạn định.Bài thơ thường chia khổ, mỗi khổ thường bốn câu, có khi hai câu hoặc không chia khổ.NGỮ VĂN 6 HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: THI LÀM THƠ NĂM CHỮTUẦN:29I/ ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ Em có nhận xét gìvề đặc điểm thơ năm chữ với thơ bốn chữ?Thơ năm chữ khác với thơ ngũ ngôn đời Đường( Trung Quốc) ở chỗ: Thơ 5 chữ hiện đại vần, nhịp thay đổi theo cảm xúc. Đặc biệt cách ngắt nhịp linh hoạt.Còn thơ ngũ ngôn cổ điển có niêm luật chặt chẽ. Thơ 4 chữThơ 5 chữ Đều có nguồn gốc từ thơ ca dân gian.-Số chữ: có 5 chữ-Gieo vần: vần chânvần lưng, vần liền, vần cách.- Ngắt nhịp: 2/3,3/2-Khổ thơ:có 4câu/khổ, 2 câu/khổ, hoặc không chia khổ.- Có 4 chữ- Gieo vần: cũng có cách gieo vần như thơ năm chữ. - Ngắt nhịp: 2/2- khổ thơ: có 4 câu/khổ, 2 câu/ khổ.NGỮ VĂN 6 HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: THI LÀM THƠ NĂM CHỮTUẦN:29I/ ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ II/ THI LÀM THƠ NĂM CHỮ1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:Em hãy xác định vần và nhịp của đoạn thơ trên?Mặt trời càng lên tỏBông lúa chín thêm vàngSương treo đầu ngọn cỏSương lại càng long lanhBay vút tận trời xanhChiền chiện cao tiếng hót. (Trần Hữu Thung)Mô phỏng đoạn thơ trên và làm một đoạn thơ 5 chữ có vần,nhịp tương tự?NGỮ VĂN 6Có chú bé loắt choắtMang cái xắc xinh xinhCái chân đi thoăn thoắtVới cái đầu nghênh nghênhMũ ca lô đội lệchMồm chú huýt sáo vangChú như con chim chíchNhảy nhót trên đường vàng. HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: THI LÀM THƠ NĂM CHỮTUẦN:29I/ ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮMặt trời càng lên tỏBông lúa chín thêm vàngSương treo đầu ngọn cỏSương lại càng long lanhBay vút tận trời xanhChiền chiện cao tiếng hót. (Trần Hữu Thung)II/ THI LÀM THƠ NĂM CHỮ1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:NGỮ VĂN 6 HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: THI LÀM THƠ NĂM CHỮTUẦN:29I/ ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮII/ THI LÀM THƠ NĂM CHỮ1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:Cô đưa ra một đoạn thơ còn thiếu các từ vần chân.Hãy điền từ thích hợp sao cho hợp vần?Trung thu đón trăng sángTrời bỗng mù mịtEm thở dài ngao ngánTrăng ướt nhòe, buồn ! (Phan Trung Hiếu)mưachưaNGỮ VĂN 6 HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: THI LÀM THƠ NĂM CHỮTUẦN:29I/ ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮII/ THI LÀM THƠ NĂM CHỮ1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:2/ Thi làm thơ năm chữ theo chủ đề:Mỗi nhóm thảo luận đưa ra bài thơ hay nhất (đã chuẩn bị ở nhà). Đại diện nhóm bình bài thơ đó(Theo chủ đề, vần, nhịp, số chữ) ?Ánh trăng càng sáng tỏNhững đám mây nhẹ quaNhư những bông hoa nhỏNở giữa bầu trời xaLàng quê em đẹp quá!Yêu biết mấy, tự hào. ( Sáng tác)NGỮ VĂN 6 HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: THI LÀM THƠ NĂM CHỮTUẦN:29I/ ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮII/ THI LÀM THƠ NĂM CHỮ1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:2/ Thi làm thơ năm chữ theo chủ đề:Như vây, muốn làm thơ 5 chữ phải chú ý điều gì?Muốn làm thơ năm chữ phải có cảm xúc chân thành, trong sáng. Xác định rõ chủ đề và các đặc điểm đặc trưng của thơ năm chữ.NGỮ VĂN 6dắt HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: THI LÀM THƠ NĂM CHỮTUẦN:29HômquaemđếntrườngMẹtaytừngbướcHãy sắp xếp lại từng câu sao cho phù hợp? naylênnươngCỦNG CỐMột mìnhlớpHôm qua em đến trườngMẹ dắt tay từng bướcHôm nay mẹ lên nươngMột mình em đến lớp ( Nguyễn Văn Tý)Hướng dẫn về nhà * Học bài .* Chuẩn bị bài mới : “Cây tre Việt Nam”TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC!CHÚC QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM CÓ NHỮNG PHÚT GIẢI LAO VUI VẺ VÀ THOẢI MÁI!