Bài giảng Ngữ văn 8 - Phần Tiếng Việt Tiết 43: Câu ghép

Kiểm tra bài cũ	Dựa vào cấu tạo, người ta chia câu Tiếng Việt thành hai loại chính: Câu đơn và câu ghép.	Dựa vào cấu tạo, người ta chia câu Tiếng Việt thành những loại nào? ë líp 6,7 em ®· ®­îc häc lo¹i c©u nµo?Ng÷ v¨n :Tiết 43 - CÂU GHÉP1. Ví dụ : SGK I. Đặc điểm của câu ghép Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.	 Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.	 Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ làn đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.	 (Thanh Tịnh, Tôi đi học) Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.	 Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.	 Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lÇn đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.	 (Thanh Tịnh, Tôi đi học)Tiết 43: CÂU GHÉPKiểu cấu tạo câuCâu cụ thểCâu có một cụm C-VCâu có hai hoặc nhiều cụm C-VCụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớnCác cụm C-V không bao chứa nhau1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười 2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường C3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.	VCVCVTNCVCVCVCVCó nhiều cụm C-V: Một cụm C-V làm nòng cốt câu, các cụm C-V khác làm phụ ngữ cho ®éng tõCó một côm C-VCó 3 cụm C-V, mỗi cụm làm thành một vế câu213Kiểu câuĐơnĐơn MRTPGhépTiết 43: CÂU GHÉP1. Ví dụ : I. Đặc điểm của câu ghép2. Ghi nhớ 1: SGK Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu. Tiết 43: CÂU GHÉP Trong hai câu sau, câu nào là câu ghép?a. Cái bàn này chân gãy rồi.b. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương.CVCâu đơn mở rộng thµnh phÇnCâu ghépa. Cái bàn này chân gãy rồi.CVC1V1C2V2 H»ng n¨m cø vµo cuèi thu, l¸ ngoµi ®­êng rông nhiÒu vµ trªn kh«ng cã nh÷ng ®¸m m©y bµng b¹c, lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu tr­êng. T«i quªn thÕ nµo ®­îc nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy n¶y në trong lßng t«i nh­ mÊy cµnh hoa t­¬i mØm c­êi gi÷a bÇu trêi quang ®·ng. Nh÷ng ý t­ëng Êy t«i ch­a lÇn nµo ghi lªn giÊy, v× håi Êy t«i kh«ng biÕt ghi vµ ngµy nay t«i kh«ng nhí hÕt. Nh­ng mçi lÇn thÊy mÊy em nhá rôt rÌ nóp d­íi nãn mÑ lÇn ®Çu tiªn ®i ®Õn tr­êng, lßng t«i l¹i t­ng bõng rén r·.Buæi mai h«m Êy, mét buæi mai ®Çy s­¬ng thu vµ giã l¹nh, mÑ t«i ©u yÕm n¾m tay t«i dÉn ®i trªn con ®­êng lµng dµi vµ hÑp.Con ®­êng nµy t«i ®· quen ®i l¹i l¾m lÇn, nh­ng lÇn nµy tù nhiªn thÊy l¹. C¶nh vËt xung quanh t«i ®Òu thay ®æi, v× chÝnh lßng t«i ®ang cã sù thay ®æi lín: h«m nay t«i ®i häcTiết 43: CÂU GHÉPII. Cách nối các vế câu1. Ví dụ :Tiết 43: CÂU GHÉP1.Ví dụ : I. Đặc điểm của câu ghép2.Ghi nhớ 1 II. Cách nối các vế câu Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.	 Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.	 Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ làn đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.	 (Thanh Tịnh, Tôi đi học)1. Ví dụ :Tiết 43: CÂU GHÉPTrong mçi c©u ghÐp sau, c¸c vÕ c©u ®­îc nèi víi nhau b»ng c¸ch nµo?1. V× trêi m­a nªn ®­êng ngËp n­íc.2.Trêi ch­a s¸ng, nã ®· dËy.3.N­íc s«ng d©ng lªn bao nhiªu, ®åi nói cao lªn bÊy nhiªu.4.B©y giê cô ngåi xuèng ph¶n nµy ch¬i, t«i ®i luéc mÊy cñ khoai, nÊu mét Êm n­íc chÌ t­¬i thËt ®Æc ; «ng con m×nh ¨n khoai, uèng n­íc chÌ, råi hót thuèc lµo.Tiết 43: CÂU GHÉP1.Ví dụ : I. Đặc điểm của câu ghép2.Ghi nhớ 1 II. Cách nối các vế câu1. Ví dụ :2.Ghi nhớ 2Hai cách nốiDùng nh÷ng tõ có tác dụng nốiKhông dùng từ nốiMột QHTMột cặp QHTCặp phó từ, đại từ, chỉ từDấuphẩyChấmphẩyHaichấmTiết 43: CÂU GHÉP1.Ví dụ : I. Đặc điểm của câu ghép2. Ghi nhớ 1 II. Cách nối các vế câu1.Ví dụ :2.Ghi nhớ 2 Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu. Hai cách nốiDùng nh÷ng tõ có tác dụng nốiKhông dùng từ nốiMột QHTMột cặp QHTCặp phó từ, đại từ, chỉ từDấuphẩyChấmphẩyHaichấm III. Luyện tậpTiết 43: CÂU GHÉPBài 1: Tìm câu ghép trong đoạn trích và cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào? Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! u van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.	 (Ngô Tất Tố, Tắt đèn)1. U van Dần, u lạy Dần!2. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mớiđược về với Dần chứ! 3. Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế,Dần có thương không.4. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý vàođây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.Không dùng từ nối(dùng dấu phẩy)Tiết 43: CÂU GHÉPBài 2. Nhóm 1,3 : Với mỗi cặp quan hệ từdưới đây, hãy đặt một câu ghép:a, Vì  nên b, Nếu  thì c, Tuy  nhưng Nhóm 2,4: Đặt câu ghép với mỗi cặp từ hô ứng dưới đây:a,  vừa  đã b,  đâu  đấy c,  càng  càng a, Vì Thúy nói lỡ lời nên bạn Nga giậnb, Nếu Nam ch¨m chØ häc th× nã sÏ thi ®ç.c, Tuy gia đình rất khó khăn nhưng Lanvẫn vươn lên học giỏi.a, Trời vừa hửng sáng, chúng tôi đã lênđường.b, Lũ tràn đến đâu, nhà cửa trôi đến đấy. c, Gió càng lớn,đám cháy càng mạnh. Bµi 3: ChuyÓn c©u ghÐp võa ®Æt ®­îc thµnh nh÷ng c©u ghÐp míi b»ng mét trong 2 c¸ch sau:a) Bá bít mét quan hÖ tõb) §¶o l¹i trËt tù c¸c vÕ c©uVÝ dô : H·y ®æi l¹i c©u ghÐp sau: V× Thuý nãi lì lêi nªn b¹n Nga giËnBá bít quan hÖ tõ: Thuý nãi lì lêi nªn b¹n Nga giËn.§¶o l¹i trËt tù c¸c vÕ : B¹n Nga giËn v× Thuý nãi lì lêi.Tiết 43: CÂU GHÉPBài 5 : Viết đoạn văn ngắn khoảng 5 đến 7 dòng với nội dung sau:Thay ®æi thói quen sử dụng bao bì nilông. (có sử dụng ít nhất một câu ghép)Tiết 43: CÂU GHÉP* Ví dụ : I. Đặc điểm của câu ghép* Ghi nhớ 1 II. Cách nối các vế câu* Ví dụ :* Ghi nhớ 2 Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu. Hai cách nốiDùng nh÷ng tõ có tác dụng nốiKhông dùng từ nốiMột QHTMột cặp QHTCặp phó từ, đại từ, chỉ từDấuphẩyChấmphẩyHaichấm III. Luyện tậpHƯỚNG DẪN VỀ NHÀNắm đặc điểm, cách nối các vế câu ghép.Phân biệt câu ghép với câu đơn mở rộng thành phần.Hoàn thành các bài tập ở phần luyện tập.So¹n bµi : ¤n dÞch thuèc l¸Cảm ơn sự chú ý theo dõi của các em! BÀI HỌC KẾT THÚC!