Bài giảng Ngữ văn 8 - Tập làm văn Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự - Năm học 2008-2009

MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN TỰ SỰTUẦN 6 TIẾT 24GIẢNG: 24/9/08Tìm hiểu sự kết hợp các yếu tố kể, tả và bộc lộ tình cảm trong văn bản tự sự+ Cho hs đọc đoạn trích Trong lòng mẹ và trả lời các câu hỏi - Theo em trọng tâm của phương thức tự sự , miêu tả , biểu cảm là gì?. Kể : tập trung nêu sự việc, hành động, nhân vật .. Tả: thường tập trung chỉ ra tính chất , màu sắc, mức độ của sự việc, nhân vật , hành động. Biểu cảm: thường thể hiện ở các chi tiết bày tỏ cảm xúc , thái độ của người viết trước nhân vật , sự việc, hành động.- Ở đoạn trích trên tác giả kể lại chuyện gì ? Kể lại cuộc gặp gỡ đầy cảm động của nhân vật "tôi "với người mẹ lâu ngày xa cách I. Sự kêt hợp yếu tố kể , tả , biểu cảm trong văn tự sựSự việc đó được kể lại bằng các chi tiết nhỏ nào ?. Mẹ tôi vẫy tôi . Tôi chạy theo chiếc xe trở mẹ. Mẹ kéo tay tôi lên . Tôi oà lên khóc. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo . Tôi ngồi bên mẹ , đầu ngả vào cánh tay mẹ , quan sát gương mặt mẹ -+ Yêu cầu tìm các yếu tố miêu tả , biểu cảm trong đoạn trích+ Cho hs thảo luận mỗi nhóm làm một yếu tố , (chú ý chỉ ra từ ngữ , câu văn , hình ảnh , chi tiết ) Các yếu tố miêu tả :. Tôi thở hồng hộc , trán đẫm mồ hôi, ríu cả chân lại. Mẹ tôi không còm cõi. Gương mặt mẹ vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn, làm nổi màu hồng của hai gò má- Các yếu tố biểu cảm:. Hay tại sự sung sướng bỗng ...như thuở còn sung túc (suy nghĩ ). Tôi thấy những cảm giác ...thơm tho lạ thường (cảm nhận). Phải bé lại ... êm dịu vô cùng (phát biểu cảm tưởng )Cho hs thảo luận mỗi nhóm làm một yếu tố , (chú ý chỉ ra từ ngữ , câu văn , hình ảnh , chi tiết ) - Các yếu tố này đứng riêng hay đan xen với các yếu tố tự sự?+ GV chốt lại : các yếu tố trên không đứng tách riêng mà đan xen vào nhau , GV ví dụ trong đoạn trich: "Tôi ngồi trên đệm xe...thơm tho lạ thường":. Kể : Tôi ngồi trên đệm xe. Tả : đùi áp đùi mẹ tôi , đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi, khuôn miệng xinh xắn nhai trầu . Biểu cảm : những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt; thơm tho lạ thường.+ Hướng dẫn tìm hiểu câu hỏi 2 sgk để rút ra nhận xét- Hãy bỏ hết các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong đoạn văn trên, chép lại các câu văn kể người thành một đoạn + Cho hs thảo luận nhóm , viết vào vở - Nhóm 1: Tôi đi học - Nhóm 2: Tức nước vỡ bờ - Nhóm 3: Lão Hạc + Đối chiếu văn bản đó với văn bản trên rồi rút ra nhận xét?- Nếu không có các yếu tố miêu tả và biểu cảm thì việc kể chuyện trong đoạn văn trên sẽ bị ảnh hưởng như thế nào ?- Từ đó em có thể rút ra kết luận như thế nào về vai trò , tác dụng của yếu tố miêu tả và biểu cảm trong tự sự?Tìm hiểu vai trò và tác dụng của yếu tố kể trong văn bản tự sự- Bỏ yếu tố kể trong đoạn văn trên , chỉ để lại các câu miêu tả và biểu cảm thì đoạn văn sẽ ảnh hưởng ra sao ? (có thành truyện không ? vì sao?)- Em có thể nhận xét gì về yếu tố kể trong văn bản tự sự Rút ra ghi nhớ- Vậy theo em trong văn bản tự sự yếu tố miêu tả và biểu cảm đóng vai trò , tác dụng gì ? - Khi viết văn tự sự cần chú ý điều gì về phương thức biểu đạt ?+ HS đọc phần ghi nhớ sgk/74: Hướng dẫn luyện tập Bài tập 1: Cho hs thảo luận nhóm , mỗi nhóm một văn bản , yêu cầu một hs đại diện trình bày Bài tập 2: Có thể cho hs làm ở nhà nếu không còn thời gianGợi ý : - Nên băt đầu từ chỗ nào ?- Từ xa thấy người thân như thế nào? (tả hình dáng , mái tóc)- Lại gần thấy ra sao ? Kể hành động của mình và người thân , tả chi tiết khuôn mặt , quần áo ...- Những biểu hiện tình cảm của hai người sau khi đã gặp nhau như thế nào ? (Vui mừng , xúc động thể hiện bằng chi tiêt nào ? Ngôn ngữ , hành động , lời nói , cử chỉ , nét mặt...) I. Sự kêt hợp yếu tố kể , tả , biểu cảm trong văn tự sự- Các yếu tố miêu tả và biểu cảm làm cho việc kể chuyện sinh động và sâu sắc hơn.- Khi viết văn tự sự , phải kết hợp chặt chẽ yếu tố kể , miêu tả và biểu cảm với nhau Ghi nhớ sgk/74Bài tập 1: Cho hs thảo luận nhóm , mỗi nhóm một văn bản , yêu cầu một hs đại diện trình bày Bài tập 2: Có thể cho hs làm ở nhà nếu không còn thời gianGợi ý : - Nên băt đầu từ chỗ nào ?- Từ xa thấy người thân như thế nào? (tả hình dáng , mái tóc)- Lại gần thấy ra sao ? Kể hành động của mình và người thân , tả chi tiết khuôn mặt , quần áo ...- Những biểu hiện tình cảm của hai người sau khi đã gặp nhau như thế nào ? (Vui mừng , xúc động thể hiện bằng chi tiêt nào ? Ngôn ngữ , hành động , lời nói , cử chỉ , nét mặt...) TIẾT HỌC HẾT ,CÁM ƠN CÁC EM