Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiếng Việt Tiết 40: giảm nói tránh (Bản hay) - Trường PTDT Nội trú Than Uyên

Cỏc thầy cụ về sự giờ thăm lớpMụn Ngữ Văn2012-2013LỚP 8A TRƯỜNG PTDT NỘI TRÚ THAN UYấN1Kiểm tra bài cũThế nào là nói quá? Cho biết tác dụng của nói quá? Lấy ví dụ?Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. 2	Cõu 2 . Núi quỏ sử được dùng trong các lĩnh vực nào sau đây?A . Thành ngữ, tục ngữ, ca dao.B . Văn thơ trữ tình.C . Văn thơ châm biếm, hài hước.D . Trong đời sống thường ngày.E. Tất cả A, B, C, D đều đỳng.E3I. Núi giảm núi trỏnh và tỏc dụng của núi giảm núi trỏnh.Tiết 40: Núi giảm núi trỏnh1. Ví dụ: SGK/1074Ví dụ 1: - Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi tôi đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào trong nước, đồng chí trong Đảng và bầu bạn khắp nơi khỏi cảm thấy đột ngột.(Hồ Chí Minh, Di chúc) - Bác đã đi rồi sao, Bác ơi! Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời.	(Tố Hữu, Bác ơi) - Lượng con ông Độ đây mà ... Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn.(Hồ Phương, Thư nhà) 5 đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác đichẳng cònĐều nói về cái chếtGiảm nhẹ, tránh đi phần nào sự đau buồn. 6Ví dụ 2:	Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)7- Con dạo này lười lắm.- Con dạo này không được chăm chỉ lắm. Ví dụ 3:8 Ví dụ 4:a. Hôm sau, lão Hạc sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão bảo ngay: Cậu Vàng đi đời rồi ông Giáo ạ! (Lão Hạc, Nam Cao) b. A: Hụm nay, bạn ăn mặc chưa được đẹp lắm!	B: Hụm nay, bạn mặc lụi thụi quỏ!9I. Núi giảm núi trỏnh và tỏc dụng của núi giảm núi trỏnh :Tiết 40: Núi giảm núi trỏnh1.Ví dụ:sgk/107 * Nhận xét:- Để giảm nhẹ, tránh đi phần nào sự đau buồn. - Tránh thô tục, tăng cảm giác êm dịu. - Tế nhị, nhẹ nhàng, tránh nặng nề. -Tránh cảm giác ghê sợ, thiếu lịch sự- Đặc điểm: cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển .10I. Núi giảm núi trỏnh và tỏc dụng của núi giảm núi trỏnh :Tiết 40: Núi giảm núi trỏnh 1. Ví dụ: SGK/107 2. Ghi nhớ: SGK/10811I. Núi giảm núi trỏnh và tỏc dụng của núi giảm núi trỏnh :Tiết 40: Núi giảm núi trỏnh 2. Ghi nhớ: SGK/108 Bài tập 2: SGK/108 Hãy nhận biết câu nói giảm nói tránh trong các cặp vớ dụ a, b, c trong SGK?a2) Anh nên hoà nhã với bạn bè!b2) Anh không nên ở đây nữa!c1) Xin đừng hút thuốc trong phòng! 1. Ví dụ: SGK/10712Tiết 40: Núi giảm núi trỏnh Cỏc cỏch núi giảm, núi trỏnh:* Dựng từ đồng nghĩa, đặc biệt là cỏc từ Hỏn Việt* Dựng cỏch núi phủ định từ trỏi nghĩa* Dựng cỏch núi vũng* Núi trống (tỉnh lược)Ông cụ đã chết rồi.Ông cụ đã quy tiên rồi.Bài thơ của anh dở lắm.Bài thơ của anh chưa được hay lắm.Anh còn kém lắm. Anh cần phải cố gắng hơn nữa. Anh ấy bị thương nặng thế thì không sống được lâu nữa đâu chị ạ. Anh ấy() thế thì không() được lâu nữa đâu chị ạ. Lưu ý:13 Trong một cuộc họp lớp kiểm điểm bạn Hải hay đi học muộn:	 Lan núi: - Từ nay cậu khụng được đi học muộn nữa vỡ như vậy khụng những ảnh hưởng đến việc rốn luyện đạo đức của bản thõn cậu mà cũn ảnh hưởng đến phong trào thi đua của lớp.	Bạn Trinh cho rằng Lan núi như vậy là quỏ gay gắt, chỉ nờn nhắc nhở bạn Hải là : "Cậu nờn đi học đỳng giờ.”	 Em đồng tỡnh với ý kiến nào? Vỡ sao?Lưu ý: * Khi cần phờ bỡnh nghiờm khắc ta cần phải núi thẳng, núi đỳng mức độ sự thật .TèNH HUỐNG14Cấm đổ rỏc * Khi cần thụng bỏo sự việc15Hóy tỡm một vớ dụ về cỏch núi giảm núi trỏnh trong văn chương và một vớ dụ trong đời sống hằng ngày của cỏc em.16VD: Trong văn chương1. “Con người đỏng kớnh ấy bõy giờ cũng theo gút Binh Tư để cú ăn ư?”(Lóo Hạc – Nam Cao)2. “Lóo Hạc ơi! Lóo hóy yờn lũng mà nhắm mắt”.(Lóo Hạc – Nam Cao)3. “Kiếp hồng nhan cú mong manhNửa chừng xuõn thoắt góy cành thiờn hương”(Truyện Kiều – Nguyễn Du) 17I. Núi giảm núi trỏnh và tỏc dụng của núi giảm núi trỏnh :Tiết 40: Núi giảm núi trỏnh II. Luyện tập:1.Bài tập 1 (sgk-108)1.Ví dụ2. Ghi nhớ:sgk/10818Bài tập 1:sgk/108 Điền các từ ngữ nói giảm nói tránh (khiếm thị, có tuổi, đi nghỉ, chia tay nhau). a, Khuya rồi, mời bà . . . . b, Cha mẹ em . . . . . . . . . . . . . từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại. c, Đây là lớp học cho trẻ em . . . . . . . . đi nghỉchia tay nhaukhiếm thị 19I. Núi giảm núi trỏnh và tỏc dụng của núi giảm núi trỏnh :Tiết 40: Núi giảm núi trỏnh II. Luyện tập:1. Bài tập 1 (sgk-108)2. Bài tập 3 (sgk- 109) 20 Khi chê trách một điều gì, để người nghe dễ tiếp nhận, người ta thường nói giảm nói tránh bằng cách phủ định điều ngược lại với nội dung đánh giá. Chẳng hạn, đáng lẽ nói: “Bài thơ của anh dở lắm” thì lại bảo “Bài thơ của anh chưa được hay lắm”. Hãy vận dụng cách nói giảm nói tránh như thế để đặt ba câu đánh giá trong những trường hợp sau đõy:Bài 321TèNH HuỐNG 1 .TèNH HUỐNG 2.TèNH HUỐNG 322Anh cỳt ra khỏi nhà tụi ngay!Anh khụng nờn ở đõy nữa!TèNH HuỐNG 1 .23Bệnh tỡnh con ụng nặng lắm chắc sắp chết rồi!Bệnh tỡnh con ụng chắc chẳng cũn được bao lõu nữa.TèNH HUỐNG 2.24Bức tranh này của em xấu quỏ.Bức tranh này của em chưa đẹp lắm.TèNH HUỐNG 325Hệ thống bài học26Bài tập bổ sung: Viết đoạn văn tự sự dựng cỏch núi giảm núi trỏnh?27HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ- Hoàn thiện các BT (SGK) +BT bổ sung vào vở. Sưu tầm một số cõu thơ cõu văn cú sử dụng phộp núi giảm núi trỏnh. - Học bài chu đáo. Chuẩn bị tốt cho bài kiểm tra ngữ văn (Tiết 41)28Chỳc cỏc em cú tiết học vui, bổ ớch và lý thỳ.29