Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 29,30: Đọc hiểu văn bản Chiếc lá cuối cùng (O Hen-ri) - Đặng Thị Lan Hương

 Tác giả - Tên thật: Uy Liêm- Xet-nay Po-tơ. - Sinh ngày 14- 9- 1862, mất ngày 5- 6- 1910. - Là cây bút truyện ngắn xuất sắc của nền văn học Mĩ đầu thế kỉ XX. - Truyện thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tình thương yêu và tinh thần nhân đạo cao cả. 2. Chú thíchNơi ở của O- Hen- RiNơi làm việc của O – Hen - Ri Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- Ri2. Chú thích b – Tác phẩm- “Chiếc lá cuối cùng” là truyện ngắn thành công trong bức tranh về mảng hiện thực của nước Mĩ.- Đoạn trích : “Chiếc lá cuối cùng” là phần cuối của truyện. a – Tác giả- Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.- Nhân vật chính : Giôn- xi và cụ Bơ- men. Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- Rib. Tác phẩm */ Tóm tắt đoạn trích Lúc này Giôn- xi đang ngủ. Nhìn cây thường xuân cụ Bơ- men và Xiu không ai nói năng gì. Sáng hôm sau Giôn- xi tỉnh dậy nhìn thấy cây thường xuân vẫn còn một chiếc lá cuối cùng chưa rụng. Cô đinh ninh ngày hôm sau chiếc lá sẽ rụng và lúc đó cô sẽ chết. Nhưng qua một ngày và một đêm mưa gió phũ phàng chiếc lá vẫn không rụng. Nhìn chiếc lá hồi lâu Giôn- xi nhận thấy rằng muốn chết là một tội, cô lấy lại được nghị lực sống và vượt qua cái chết. Xiu đã kể lại cho Giôn- xi biết chiếc lá cuối cùng chính là bức tranh của cụ Bơ- men đã bí mật vẽ trong đêm mưa gió khi chiếc lá cuối cùng rụng xuống, để cứu Giôn- xi thoát khỏi tử thần. Cụ Bơ- men đã bị viêm phổi và chết vì sưng phổi. Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- RiI – đọc – hiểu chú thíchc. Từ khó3. Bố cục3 đoạn:+ Từ đầu đến “tảng đá” -> Xiu và ông hoạ sĩ Bơ-men thăm Giôn-xi và lo sợ nhìn dây thường xuân.+ Tiếp theo đến “Hà Lan” -> Giôn-xi tuyệt vọng.+ Còn lại -> Giôn-xi thoát khỏi suy nghĩ về cái chết.Xiu cho Giôn-xi biết sự thật về chiếc lá thường xuân cuối cùng.Lá thường xuân Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- RiI – Đọc –hiểu chú thích II – Đọc – hiểu văn bản 1. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xiThảo luận nhóm nhỏ Thời gian 3 phút? Sau hai lần yêu cầu Xiu kéo tấm mành lên, Giôn-xi nhìn chiếc lá thường xuân thì tâm trạng cô có gì giống và khác nhau?+ Giống: Đều ngạc nhiên+ Khác: Lần 1: Chỉ ngạc nhiên một chút rồi lại trở về sự tuyệt vọng, tin vào chiếc lá đêm nay sẽ rụng,cô sẽ chết: “Em cứ tưởng là nhất định trong đêm vừa qua nó đã rụng. Em nghe thấy gió thổi. Hôm nay nó sẽ rụng thôi và cùng lúc đó thì em sẽ chết”. - Lần 2: Giôn-xi thấy mình là con bé hư, tệ, có tội ->xin ăn cháo và sữa, xin lấy gương soi, ngồi xem Xiu nấu nước hi vọng sẽ vẽ được vịnh Na-pơ -> chiều vui vẻ đan áo => tâm trạng vui vẻ và yêu cuộc sống, ý thức vượt qua khó khăn để chiến thắng bệnh tật.- Hai tâm trạng: mất niềm tin yêu cuộc sống, tuyệt vọng trước bệnh tật, nghèo túng, đợi chờ cái chết > Trong cuộc sống nghèo túng, hoạn nạn con người phải giầu nghị lực, niềm tin để vượt qua giành chiến thắng.Bài tập trắc nghiệm ? Nhận định nào nói đúng nhất ý nghĩa câu nói của Giôn-xi: “Có cái gì đấy đã làm cho chiếc lá cuối cùng còn đó để cho em thấy rằng mình đã tệ như thế nào”? A. Giôn-xi thấy chiếc lá không rụng và vì tế mà cô vẫn có thể sống. B. Giôn-xi thấy mình đã làm những điều khiến cho Xiu và mọi người phải lo lắng. C. Trước việc cố bám lấy sự sống dù rất mỏng manh của chiếc lá, Giôn-xi nhận ra sự yếu đuối buông xuôi trước số phận của mình. D. Cả ý B, C đều đúngD? Cụm từ “ý nghĩ kì quặc ấy” thay thế cho điều “khi chiếc lá cuối cùng rụng thì Giôn-xi sẽ chết”. Đúng hay sai?Đúng!Bài giảng ngữ văn 8trường THCS Hoàng Hoa ThámGV: Đặng Thị Lan Hương Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- RiI – Tìm hiểu chung II- Đọc – hiểu văn bản 1 – Nhân vật Xiu - Bạn cùng phòng với Giôn- xi. - Lo lắng cho bệnh tình của Giôn- xi.- “Em thân yêu, thân yêu!”, Xiu nói , cúi khuôn mặt hốc hác xuống gần gối , “Em hãy nghĩ đến chị, nếu em không còn muốn nghĩ đến mình nữa. Chị sẽ làm gì đây?”. - Yêu thương Giôn- xi tha thiết. - Chăm sóc tận tình như người chị, người mẹ - Chia xẻ niềm vui nỗi buồn cùng Giôn- xiLà người bạn tốt có tấm lòng yêu thương cao cả và trong sáng. Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- RiI – Tìm hiểu chung 2 – Nhân vật Giôn- xiII- Đọc – hiểu văn bản*/ Giôn- xi đợi cái chết-Mắc bệnh phổiBệnh nặng yếu ớt như cạn kiệt sức sống.“Em cứ tưởng.em sẽ chết”“Mở cặp mắt thẫn thờ”Giọng nói: “Thều thào”“Cái cô đơn .bí ẩn của mình”Chán nản, tuyệt vọng, không muốn sốngYếu đuối, thiếu nghị lực và có phần đáng trách.*/Giôn- xi vượt qua cái chết- Chiếc lá vẫn còn đóSức sống mãnh liệt của chiếc lá.- “ Xin cháo, sữapha rượu, mượn gương, ngồi dậy”- “ Hi vọng vẽ vịnh NaPLơ”-Lấy lại nghị lực sống, chiến thắng bệnh tật. Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- RiI – Tìm hiểu chung II- Đọc – hiểu văn bản 3 – Nhân vật cụ Bơ- men.- Họa sĩ nghèo ngoài 60 tuổi, làm người mẫu ngồi cho các họa sĩ vẽ.Ước mơ vẽ một kiệt tác đã 40 năm vẫn chưa thực hiện được. “Sợ sệt ngó ra ngoài, chẳng nói năng gì”Lo lắng cho bệnh của Giôn- xi- Vẽ chiếc lá- Vẽ âm thầm bí mật, trong đêm mưa gió lạnh ngoài trời- Mục đích cứu sống Giôn- xi.- Chiếc lá cuối cùng là một kiệt tác Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- RiI – Tìm hiểu chung - Chiếc lá cuối cùng là một kiệt tácII- Đọc – hiểu văn bản-Lá được vẽ rất đẹp và giống như thật, từ cuống lá màu xanh thẫm đến rìa 	lá màu vàng úa, khiến Giôn- xi không nhận ra.-Chiếc lá vĩnh viễn không bao giờ rơi ngăn chặn sự tàn ác vô tình của 	thiên nhiên cứu sống Giôn- xi.-Chiếc lá không phải chỉ được vẽ bằng bút lông, bột màu mà bằng cả tình 	thương yêu bao la và lòng hi sinh cao thượng của cụ Bơ- men.- Chiếc lá được thành công bất ngờ trong điều kiện hoàn cảnh đặc biệt vào 	đêm mưa gió, tuyết rơi, dưới ánh sáng run rẩy của ngọn đèn bão.- Chiếc lá là một kiệt tác bởi cái giá của nó quá đắt : Cứu một người 	nhưng lại cướp đi một người khác – chính người đã sản sinh ra nó. Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- RiI – Tìm hiểu chung II- Đọc – hiểu văn bản 3 – Nhân vật cụ Bơ- men.- Họa sĩ nghèo ngoài 60 tuổi, làm người mẫu ngồi cho các họa sĩ vẽ.Ước mơ vẽ một kiệt tác đã 40 năm vẫn chưa thực hiện được. “Sợ sệt ngó ra ngoài, chẳng nói năng gì”- Vẽ chiếc lá- Vẽ âm thầm bí mật, trong đêm mưa gió lạnh ngoài trời.- Mục đích cứu sống Giôn- xi.Lo lắng cho bệnh của Giôn- xiChiếc lá cuối cùng là một kiệt tác. Sức mạnh nghệ thuật chân chính được tạo ra từ tình yêu 	thương con người và vì sự sống của con người.- Cụ Bơ- men chết vì sưng phổi.Người có tấm lòng nhân hậu, có tình yêu thương con người cao cả. Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- RiI – Tìm hiểu chung II- Đọc – hiểu văn bản*/ Lần bất ngờ và đảo ngược tình 	huống lần một.*/ Lần bất ngờ và đảo ngược tình 	huống lần hai.- Giôn- xi tưởng sẽ chết vì bệnh viêm phổi. Cô nằm đếm lá chờ chết. Nhưng chiếc lá cuối cùng không rụng – Tâm trạng hồi sinh lại, cô lấy lại nghị lực sống, khỏi bệnh thoát khỏi tay tử thần.- Cụ Bơ- men đang khỏe mạnh. Cụ bỗng cảm Lạnh viêm phổi- sưng phổi. Cụ qua đời sau khi đã hoàn thành kiệt tác “Chiếc lá cuối cùng”cứu Giôn- xi thoát khỏi tay tử thần.III- Tổng kết Thảo luận : Truyện chếc lá cuối cùng được kết thúc bất ngờ và đảo ngược tình huống hai lần như thế nào? Thú vị ở hai lần đảo ngược tình huống là gì? Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- RiI – Tìm hiểu chung II- Đọc – hiểu văn bảnThú vị ở hai lần đảo ngược tình huống- Cả hai lần đều gắn liền với bệnh sưng phổi và hình ảnh “ Chiếc lá 	cuối cùng”.- Bệnh sưng phổi không quật ngã được Giôn- xi nhưng lại cướp đi sự 	sống của cụ Bơ- men.- Chiếc lá có hai mặt : Mặt phải cứu người – Mặt trái hại người.III- Tổng kết Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- RiI – Tìm hiểu chung II- Đọc – hiểu văn bảnIII – Tổng kết*/ Nghệ thuật*/ Nội dung- Kết cấu truyện đảo ngược 	tình huống hai lần.-Xây dựng tình tiết truyện hấp dẫn, sắp xếp chặt chẽ và khéo léo, gây hứng thú cho người đọc.- Ca ngợi tình yêu thương cao cả của những con người nghèo khổ với nhau.- Sức mạnh của tình yêu cuộc sống đã chiến thắng bệnh tật.- Sức mạnh của giá trị nhân sinh, nhân bản của nghệ thuật chân chính.Luyện tậpCâu 1: Cụ Bơ- men đã nghĩ gì khi nảy ra ý định vẽ chiếc lá 	 thường xuân?D- Cụ nghĩ mình đã già, sẽ chết nên hy sinh để cứu Giôn- xi.B- Cụ nghĩ Giôn- xi cần phải sống vì cô còn trẻ.C- Cụ muốn để lại một kiệt tác cho đời.D- Cụ muốn trả lại niềm tin yêu cuộc sống cho cô họa sĩ trẻ 	Giôn- xi.ALuyện tậpCâu 2: Cái chết của cụ Bơ - men có ý nghĩa như thế nào 	 đối với nghệ thuật?A- Cụ Bơ - men đã chết, nhưng chiếc lá thường xuân sẽ 	sống mãi trong lòng bạn đọc.B- Cụ đã chọn lấy cái chết để Giôn- xi được sống.C- Đó là hành động cao cả và đẹp đẽ.D- Nó đã chứng tỏ rằng, nghệ thuật không chỉ là cái đẹp 	thuần túy, nghệ thuật trước hết vì cuộc sống, vì hạnh 	phúc của con người.DLuyện tậpCâu 3: Qua câu chuyện em hiểu thế nào là một tác phẩm 	nghệ thuật được coi là kiệt tác?A - Tác phẩm đó phải rất đẹp.B - Tác phẩm đó phải rất độc đáo.C - Tác phẩm đó phải đẹp và có ích cho cuộc sống.D - Tác phẩm đó phải đồ sộ. CLuyện tậpCâu 4 : Nhận định nào nói đúng nhất chủ đề đoạn trích 	 “Chiếc lá cuối cùng”?A – Tác giả muốn làm nổi bật sự lo lắng khôn nguôi của Xiu 	dành cho Giôn- xi.D - Tác giả muốn làm nổi bật nguyên nhân sâu xa quyết 	định sự hồi sinh của Giôn- xi.C – Tác giả muốn làm nổi bật đức tính cao cả và sự hi sinh 	quên mình của cụ Bơ - men.B – Tác giả muốn làm nổi bật tình yêu thương cao cả giữa 	những con người nghèo khổ với nhau.BThông qua việc miêu tả tâm trạng của Giôn –Xi, kể lại những việc làm của Xiu và cụ Bơ - men dành cho cô:Lá thường xuânHướng dẫn về nhà- Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về nhân vật cụ Bơ- men.Chuẩn bị chương trình địa phương phần tiếng Việt : + Thống kê các từ ngữ địa phương mà em biết.	+ Sưu tầm một số thơ ca có sử dụng từ địa phương.- Học kĩ phần phân tích văn bản : “Chiếc lá cuối cùng”. Tiết 29 - 30Văn bản: Chiếc lá cuối cùng(Trích) O- Hen- RiI – Tìm hiểu chung II- Đọc – hiểu văn bảnIII – Tổng kết 1- Nhân vật Xiu 2 - Nhân vật Giôn- xi 3 - Nhân vật cụ Bơ- men.Cảm Ơn Các Thầy Cô Giáo Tới Dự Giờ