Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 45: Tìm hiểu văn bản Ôn dịch, thuốc lá - Trường THCS Hưng Thái

TIẾT 45: ÔN DỊCH THUỐC LÁTRƯỜNG THCS HƯNG THÁI KIỂM TRA BÀI CŨ “Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000” đề cập đến vấn đề gì? Vấn đề đó có tầm quan trọng như thế nào? TIẾT 45VĂN BẢNNGUYỄN KHẮC VIỆNÔN DỊCH, THUỐC LÁ.I. Giới thiệu chung? Nêu một vài hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Khắc Viện? Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện là người am hiểu nhiều lĩnh vực KHTN và KHXH đặc biệt là y học. Ông là một tấm gương tiêu biểu trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho con người. Những cống hiến nổi bật của ông là lĩnh vực y học. Ông viết nhiều tác phẩm tác phẩm về việc phòng bệnh và chữa bệnh cho mọi người. Ôn dịch, thuốc lá là bài viết trích trong Từ thuốc lá đến ma túy – bệnh nghiện.1. Đọc.II. Đọc – hiểu văn bản- ¤n dÞch:chØ chung c¸c lo¹i bÖnh nguy hiÓm l©y lan réng lµm chÕt ng­êi hµng lo¹t trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Tõ nµy th­êng ®­îc dïng lµm tiÕng chöi rña nh­: ®å «n dÞch.2. Chú thích? Em hiểu thế nào là ôn dịch?Vi trùng: một loại vi khuẩn gây bệnh. - Kí sinh trùng: một lọai động vật bậc thấp sống bám nhờ vào một sinh vật chủ nào đó.3.Thể loại, bố cục:Từ đầu ... “còn nặng hơn cả AIDS”:- 3 phần.thông báo nạn dịch thuốc lá. Tiếp ... “vào con đường phạm pháp”:bàn luận và chứng minh những tác hại của viÖc hút thuốc lá. Phần còn lại:kiến nghị chống thuốc lá.? Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nội dung chính của mỗi phần?a. Thể loại:Văn bản nhật dụng? Văn bản Ôn dịch, thuốc lá thuộc kiểu loại gì?? Văn bản đề cập đến vấn đề gì?- Thuyết minh về một vấn đề khoa học – xã hội.b. Bố cục:? Tại sao văn bản lại có tên là Ôn dịch, thuốc lá?- Vì không chỉ là một thứ bệnh lan truyền rộng, nguy hiểm mà tác giả còn tỏ thái độ lên án, nguyền rủa việc hút thuốc lá.? Dấu phẩy đặt ở giữa nhan đề văn bản có ý nghĩa gì?- Nhấn mạnh sắc thái biểu cảm, thể hiện sự căm tức đồng thời gây sự chú ý đối với người nghe.4. Ph©n tÝch.a. Thông báo về nạn dịch thuốc lá. - “Ôn dịch thuốc lá” đang đe doạ sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS. ? Những tin tức nào được thông báo trong phần mở đầu của văn bản?- Những ôn dịch mới xuất hiện vào cuối thế kỉ này là các bệnh: dịch hạch, thổ tả, ASID, thuốc lá? Trong số các thông tin về những dịch bệnh đó, thông tin nào được nêu thành chủ đề trong văn bản?? Em có nhận xét gì về đặc điểm lời văn thuyết minh và biện pháp nghệ thuật trong phần đầu của văn bản? Tác dụng? Sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế: ôn dịch, dịch hạchDùng phép so sánh.=> Thông báo ngắn gọn, chính xác về nạn dịch thuốc lá, nhấn mạnh hiểm họa to lớn của dịch này.`b. T¸c h¹i cña thuèc l¸+ So s¸nh t¨ng søc thuyÕt phôc: thuèc l¸ lµ «n dÞch, lµ thø giÆc gÆm nhÊm ®¸ng sî. Ng­êi nghiÖn thuèc còng nguy hiÓm kh«ng kÐm g× giÆc c­íp, giÆc ngo¹i x©m. ? Khi phân tích tác hại của thuốc lá tác giả dẫn lời của ai?Bàn về vấn đề gì?Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu.?Trần Hưng Đạo sử dụng biện pháp nghệ thuật gì trong câu văn trên ? Tác dụng ? b. T¸c h¹i cña thuèc l¸? Tác hại của thuốc lá được thuyết minh trên những phương diện nào?- Sức khỏe, đạo đức của cá nhân và cả cộng đồng.? Em hãy xác định các đoạn văn thuyết minh cho từng phương diện đó?* Đoạn văn thuyết minh về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe của con người: Ngày trước Trần Hưng Đạo căn dặn nhà vua  quả là một tội ác.* Đoạn văn thuyết minh về tác hại của thuốc lá đối với đạo đức của con người: Bố và anh hút  đẩy con em vào con đường phạm pháp.b1) §èi víi søc kháe con ng­êi.- Khói thuốc chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút:b. Tác hại của thuốc lá.Hắc ínlàm tê liệt các lông mao gây ho hen,viêm phế quản, viªm phổi.Oxit cacbon thấm vào máu, bám chặt hồng cầu không cho tiếp cận oxi.Nicotinhuyết áp cao, nhồi máu cơ tim, ung th­.*§èi víi b¶n th©n ng­êi hót:? Sự hủy hoại của thuốc lá đối với sức khỏe của bản thân người hút thuốc lá được phân tích trên các chứng có nào?Ung thư vòm họng.Sức khỏe giảm sútUNG THƯ PHỔIXUẤT HUYẾT NÃOTHẬN DI CĂN PHỔI* Đối với sức khỏe cộng đồng. - Đầu độc những người xung quanh. vợ con đồng nghiệp phụ nữ mang thaiđau tim mạch, viêm phế quản, ung thư, đẻ non.Theo em, người hút thuốc lá sẽ đầu độc những người ở xung quanh mình như thếnào? “ Hút thuốc cạnh một người đàn bà có thai quả là một tội ác”. Lời nhận xét:  Lêi kÕt téi nghiªm kh¾c. Thuèc l¸ huû ho¹i nghiªm träng søc khoÎ con ng­êi.+ Nghệ thuật:liệt kê, chứng cứ khoa học rõ ràng, lËp luËn chÆt chÏ.Em có nhận xét gì về nghệ thuật của các chứng cớ mà tác giả sử dụng để chứng minh trong đoạn văn này? Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó?b. Tác hại của thuốc lá. b2) §èi víi ®¹o ®øc con ng­êi.- Người lớn cho hút thuốc là biểu tượng quý trọng, sành điệu  §Çu ®éc, nªu g­¬ng xÊu cho con em? Khi thuyết minh về ảnh hưởng của thuốc lá đến đạo đức của con người, tác giả đã đưa ra những thông tin nào?- TØ lÖ thanh thiÕu niªn hót thuèc ë c¸c thµnh phè lín n­íc ta ngang víi c¸c thµnh phè ¢u- MÜ Trém c¾p, ma tuý, ph¹m ph¸p. + So s¸nh, liÖt kª, lËp luËn l«gÝc. Thuèc l¸ huû ho¹i lèi sèng vµ nh©n c¸ch con ng­êi nhÊt là thanh thiÕu niªn.? Tác giả sử dụng phương pháp thuyết minh nào trong đoạn văn trên? Tác dụng?3. Kiến nghị chống thuốc lá- Chiến dịch chống thuốc lá ở các nước ph¸t triÓn: số người hút giảm hẳn.CÊm hót, ph¹t nÆng; tµi liÖu, khÈu hiÖu chèng thuèc l¸ ®­îc tuyªn truyÒn réng r·i.? Phần cuối văn bản thông tin về vấn đề gì?? Em hiÓu thÕ nµo lµ chiÕn dÞch vµ chiÕn dÞch chèng thuèc l¸?- ChiÕn dÞch lµ c¸c viÖc lµm tËp trung vµ khÈn tr­¬ng, huy ®éng nhiÒu lùc l­îng tham gia trong mét thêi gian nh»m thùc hiÖn mét môc ®Ých nhÊt ®Þnh.- ChiÕn dÞch chèng thuèc l¸ lµ c¸c ho¹t ®éng thèng nhÊt réng kh¾p nh»m chèng l¹i mét c¸ch cã hiÖu qu¶ «n dÞch thuèc l¸.? C¸c n­íc ph¸t triÓn ®· ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p nµo ®Ó thùc hiÖn chiÕn dÞch nµy? HiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p nµy?? Khi cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ chiÕn dÞch chèng thuèc l¸ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, t¸c gi¶ ®· sö dông ph­¬ng ph¸p nµo ®Ó thuyÕt minh? T¸c dông cña ph­¬ng ph¸p ®ã?- T¸c gi¶ ®· ®­a ra nh÷ng sè liÖu cô thÓ, tªn n­íc cô thÓ, biÖn ph¸p so s¸nhThuyÕt phôc b¹n ®äc ë tÝnh kh¸ch quan cña chiÕn dÞch chèng thuèc l¸.- ë ViÖt Nam:nghÌo, nhiÒu bÖnh tËt, nhiÔm «n dÞch thuèc l¸.- Lêi kªu gäi thiÕt tha mäi ng­êi cÇn ph¶i cã quyÕt t©m lín, tù gi¸c cao vµ nhiÒu biÖn ph¸p triÖt ®Ó h¬n ®Ó phßng chèng «n dÞch. - So s¸nh nhÊn m¹nh tÝnh cÊp b¸ch cña vÊn ®Ò, t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho lêi kªu gäi.? So víi c¸c n­íc ph¸t triÓn, em thÊy thùc tr¹ng ë ViÖt Nam nh­ thÕ nµo?? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c©u cuèi cña v¨n b¶n?? PhÇn kiÕn nghÞ vÒ chèng thuèc l¸, t¸c gi¶ ®· sö dông thñ ph¸p nghÖ thuËt nµo? T¸c dông?a. Nghệ thuật:- Lập luận chặt chẽ, căn cứ khoa học tin cậy.- So sánh độc đáo, giàu sức thuyết phục.- Sử dụng nhuần nhuyễn các phương pháp thuyết minh.6. Tæng kÕt- ghi nhí.? Nªu nh÷ng nÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n?b. Nội dung:- Thuốc lá là một ôn dịch gây tác hại nghiêm trọng đến sức khoẻ, lối sống của cá nhân và cộng đồng.- Chúng ta cần quyết tâm chống lại nạn dịch này.? Em hiÓu g× vÒ t¸c h¹i cña thuèc l¸ sau khi häc xong v¨n b¶n nµy? Cñng cè:? NhËn ®Þnh nµo nãi ®óng nhÊt néi dung cña v¨n b¶n: ¤n dÞch, thuèc l¸? Nãi lªn tÝnh chÊt cña n¹n nghiÖn thuèc l¸: Lµ tÖ n¹n rÊt dÔ l©y lan. Nãi lªn tÝnh chÊt cña nh÷ng t¸c h¹i mµ thuèc l¸ g©y nªn: Lµ nh÷ng t¸c h¹i kh«ng dÔ kÞp thêi nhËn biÕt. Nãi lªn t¸c h¹i nhiÒu mÆt c¶u thuèc l¸ ®èi víi cuéc sèng gia ®×nh vµ x· héi. C¶ A, B, C.D. C¶ A, B. C.Nắm vững nội dung bài học.3. Chuẩn bị: Câu ghép (tiếp theo).2. Hoàn thành phần Luyện tập.5. H­íng dÉn häc bµi:C¶m ¬n quý thÇy c« vµ c¸c em!