Bài giảng Ngữ Văn 8 - Tiết 85: Tìm hiểu văn bản: Ngắm trăng đi đường

PHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN ĐẠI LỘC TỈNH QUẢNG NAM TRƯỜNG THCS MỸ HOÀTEL : 05103865355 Năm học: 2008-2009 Toå Ngöõ Vaên MOÂN VAÊN 8 Giaùo vieân thöïc hieän Lê Văn Sơn Chào mừng quý thầy cô giáo MÔN: NGỮ VĂN Lớp 8Giáo viên thực hiện: Lê Văn Sơn *Trường Trung học cơ sở Mỹ HoàHồ Chí MinhNgười thực hiện**Lê Văn Sơn**Trường Mỹ HoàNGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGTIẾT: 85Kiểm tra bài cũEm chọn bông hoa hồng màu gì? Hãy đọc thuộc và xác định các ý của bài thơ “Tức cảnh Pác Bó”? Xác định: Có 2 ý:-Cuộc sống ở hang Pác Bó. -Suy nghĩ về đời cách mạng.Có ý kiến cho rằng câu thơ 3 là câu thơ chuyển mạch so với câu 1 và 2, hãy chỉ rõ điều đó?Chuyển từ điều kiện sống, sinh hoạt sang làm việc; chuyển từ không khí thiên nhiên sang không khí chính trị xã hộiVật chất khó khăn,Tại sao Bác lại bảo cuộc đời cách mạng thật là sang?Bác không bận tâm đến vật chất mà chỉ nói đến đời sống tinh thần. Đây cũng là cách nói đùa vuihóm hỉnh, động viên nhau lúc khó khăn giữanhững người chiến sĩ cách mạng.I. Đọc và chú thích :NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGHaõy trình baøy nhöõng hieåu bieát cuûa em veà taùc giaû ?-Là vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc và nhà thơ lớn của đất nước.-Là chiến sĩ cọng sản quốc tế.-Là danh nhân văn hoá thế giới.Hồ Chí MinhA.NGẮM TRĂNG Hồ Chí Minh (1890 -1969) Hồ Chí MinhNGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGHồ Chí MinhA.NGẮM TRĂNG A.NGẮM TRĂNG I. Đọc và chú thích :1. Hoàn cảnh sáng tác:Thất ngôn tứ tuyệt.Khi người bị bắt giam ở Trung Quốc (1942-1943).2. Thể loại: NGẮM TRĂNG (Vọng nguyệt)Phiên âm Ngục trung vô tửu diệc vô hoa, Đối thư lương tiêu nại nhược hà? Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt, Nguyệt tòng song khích khán thi gia.Dịch thơ (bản dịch của Nam Trân) Trong tù không rựơu cũng không hoa, Cảnh đẹp đêm nay khó hửng hờ; Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ, Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGHồ Chí MinhĐọc hai câu thơ đầu và nhận xét những điều kiện sinh hoạt của Bác?Tâm trạng của Bác?Hai câu đầu sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Tác dụng ?II. Tìm hiểu văn bản:1. Hoàn cảnh ngắm trăng:Trong tù không rượu cũng không hoa,Cảnh đẹp đêm nay khó hửng hờ? Trong tù, thiếu rượu, hoa -Hình ảnh trăng đẹp làm Bác xao động bối rối.  Điệp ngữ - nhấn mạnh sự thiếu thốn.I. Đọc và chú thích :NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGHồ Chí MinhA.NGẮM TRĂNG I. Đọc và chú thích : Gợi ý của GV:Điều kiện sống trong tù: Bác nói về nổi thiếu thốn điều kiện sinh hoạt : thiếu nước, thiếu chăn,mất vệ sinhII. Tìm hiểu văn bản:1. Hoàn cảnh ngắm trăng: GHẺ LỞ Đầy mình đỏ tím như hoa gấm, Sột soạt luôn tay tựa gảy đàn; Mặc gấm bạn tù đều khách quí, Gảy đàn trong ngục thảy tri âm. Hồ Chí Minh NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGHồ Chí MinhA.NGẮM TRĂNG Gợi ý của GV: Người xưa ngắm trăng như thế nào? Bác lại ngắm trăng trong cảnh đặc biệt Tuy nhiên,qua giọng thơ, ta thấy Bác như thế nào trong hoàn cảnh đó? THẢO LUẬN NHÓMLiên hệ nói rõ thêm về điều kiện sống của Bác trong tù qua những bài thơ khác? Liên hệ đến thú ngắm trăng của người xưa và việc ngắm trăng của Bác? Nhân / hướng song tiền / khán / minh nguyệt;Nguyệt / tòng song khích / khán / thi gia.	 Và nhân hoá: trăng được xem như người II. Tìm hiểu văn bản:1. Hoàn cảnh ngắm trăng:2. Mối quan hệ giữa người và trăng: Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ, Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.Em có nhận xét gì về trăng và người ở hai câu thơ sau?Yêu thiên nhiên.I. Đọc và chú thích :- Rất thiếu thốn.- Tâm trạng bối rối,xúc động trước ánh trăng đẹp.Giao hoà đặc biệt, người và trăng chủ động tìm đến nhaubất chấp song sắt nhà tù- Phép đối và nhân hoá Hai câu cuối sử dụng biệnpháp nghệ thuật gì?Phân tích?Từ đó, em thấy mối quan hệ giữa người và trăng như thế nào? -quan hệ bè bạn, bình đẳng, trăng và người cùng ngắm nhau vượt qua song sắt của nhà tù. ( tình bạn tri âm, tri kỉ ). NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGHồ Chí MinhA.NGẮM TRĂNG II. Tìm hiểu văn bản:1. Hoàn cảnh ngắm trăng:A.NGẮM TRĂNG 2. Mối quan hệ giữa người và trăng:III. Tổng kết: Sau khi học bài thơ,em cảm nhận gì về của Bác?Ghi nhớ:Sgk Tình yêu thiên nhiên say đắm và phong thái ung dung của Bác . Tình yêu thiên nhiên là tâm hồn của một thi sĩ, phong thái ung dung là nghị lực phi thường của chiến sĩ cách mạng.I. Đọc và chú thích : NGẮM TRĂNG (Vọng nguyệt) Phiên âm Ngục trung vô tửu diệc vô hoa, Đối thư lương tiêu nại nhược hà? Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt, Nguyệt tòng song khích khán thi gia. Dịch thơ (bản dịch của Nam Trân) Trong tù không rựơu cũng không hoa, Cảnh đẹp đêm nay khó hửng hờ; Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ, Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGHồ Chí MinhNGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGHồ Chí MinhB. ĐI ĐƯỜNG: ĐI ĐƯỜNG (Tẩu lộ)Phiên âm:Tẩu lộ tài trí tẩu lộ nan,Trùng sang chi ngoại hựu trùng sang;Trùng sang đăng đáo cao phong hậu,Vạn lí dư đồ cố niệm gian.Dịch thơĐi đường mới biết gian lao,Núi cao rồi lại núi cao trập trùng;Núi cao lên đên tận cùng, Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non. Phiên âm: thất ngôn tứ tuyệt. Dịch thơ: lục bát.I. Đọc và chú thích:Thể thơĐọc và nhận xét thể thơ,hoàn cảnh sáng tác: Trong thời gian Bác bị giải đi giữa nhà lao này đến nhà lao khác trong tỉnh Quảng Tây Trung Quốc.2.Hoàn cảnh sáng tácNGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGHồ Chí MinhB. ĐI ĐƯỜNG:Hai câu đầu nội dung đềcập tới vấn đề gì?Ở hai câu đầu có sử dụng biện pháp tu từ gì?- Tác dụng của biện pháp đó?I. Đọc và chú thích :Đi đường mới biết gian lao,Núi cao rồi lại núi cao trập trùng;II. Tìm hiểu văn bản:1.Hai câu đầu: -Gian khổ của người đi đường.-Kinh nghiệm rút ra từthực tiển.-Biện pháp điệp từ khắc sâu ấn tượng.NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGHồ Chí MinhB. ĐI ĐƯỜNG:Hai câu cuối có nội dung gì? Qua đó, em suy nghĩ gì về Bác?Ở phiên âm, hai câu đầu liên kết với hai câu sau bởi biện pháp gì?NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGI. Đọc và chú thích :II. Tìm hiểu văn bản:1.Hai câu đầu:2.Hai câu sau:Núi cao lên đên tận cùng, Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non. -Niềm hạnh phúc của người đi đường khi đến đích cuối cùng.Người rất lạc quan, ung dung, luôn nghĩ đến điều tốt đẹp trong gian khổ.-Biện pháp điệp ngữ vòng tròn.Hồ Chí MinhB. ĐI ĐƯỜNG:Đèo cao thì mặc đèo caoTa lên đến đó ta cao hơn đèo.B. ĐI ĐƯỜNG: Bài thơ còn mang ý nghĩa tư tưởng về chân lí đường đời:Vượt qua được gian lao chồng chất sẽ tới thắng lợi vẻ vang.Ghi nhớ:Sgk/40I. Đọc và chú thích :II. Tìm hiểu văn bản:1. Hai câu đầu:2. Hai câu sau:Bài thơ này có đơn thuần nói về việc đi đường hay không? Vì sao ?3. Ý nghĩa :III. Tổng kết:BÀI TẬP TRẮC NGHIỆMBài thơ đơn thuần tả và kể chuyện đi đường.ABài thơ được trích trong “ kí trong tù”.DBài thơ vừa có nội dung hiện thực vừa có nội dung tư tưởng.CNguyên bản bài thơ viết theo thể thất tứ tuyệt.BĐNGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGÝ nào không đúng về bài thơ “Đi đường”?Ghi nhớ:	Sgk/40B. ĐI ĐƯỜNG:I. Đọc và chú thích :II. Tìm hiểu văn bản:1. Hai câu đầu:2. Hai câu sau:III. Tổng kết:IV. Luỵện tập:Đọc thêm :Sgk trang 40NGẮM TRĂNG & ĐI ĐƯỜNGHồ Chí Minh NGHE TIẾNG GIẢ GẠO Gạo đêm và giả bao đau đớn , Gạo giả xong rồi trắng tựa bông; Sống trên đời người cũng vậy Gian nan rèn luyện mới thành công Đọc lại bài thơ và tìm thêm trong NKTTmột bài thơ có nội dung tư tưởng như Bài “Đi Đường” ?BÀI HỌC KẾT THÚCChaøo caùc em !