Bài giảng Ngữ văn 9 tiết 124: Nghị luận về một đoạn thơ bài thơ

 ĐẾN DỰ GIỜ NGỮ VĂN LỚP 9AChào mừng các thầy cô GV: Nguyễn Văn ThanhKiểm tra bài cũ :Thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích ? Hãy nêu những yêu cầu cần đạt được trong bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích ?- Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) là trình bày những nhận xét đánh giá của mình về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể.- Những nhận xét đánh giá về truyện phải xuất phát từ ý nghĩa của cốt truyện, tích cách, số phận của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm được người viết phát hiện và khái quát- Các nhận xét, đánh giá về tác phẩm truyện( hoăch đoạn trích) trong bài nghị luận phải rõ ràng, đúng đắn, có luận cứ và lập luận thuyết phục- Bài nghị luận về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) cần có bố cục mạch lạc, có lời văn chuẩn xác, gợi cảm.Tiết 124NghÞ luËnvề một đoạn thơ bài thơI- Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ,bài thơa) Vấn đề nghị luận2. Nhận xétb) Hệ thống luận điểm1.Văn bản “Khát vọng hoà nhập, dâng hiến cho đời”H×nh ¶nh mïa xu©n r¹o rùc cña thiªn nhiªn, ®Êt n­íc trong c¶m xóc thiÕt tha, tr×u mÕn cña nhµ th¬. LUẬN ĐIỂM 2LUẬN ĐIỂM 1 H×nh ¶nh mïa xu©n trong bµi th¬ cña Thanh H¶i mang nhiÒu tÇng ý nghÜa. .Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”VẤN ĐỀ NGHỊ LUẬNLUẬN ĐIỂM 3 H×nh ¶nh mét mïa xu©n nho nhá thÓ hiÖn kh¸t väng ®­îc hoµ nhËp, ®­îc d©ng hiÕn.NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ,BÀI THƠTiết 124Ho¹t ®éng nhãmNhãm 1Nhãm 3Nhãm 2 H×nh ¶nh mïa xu©n trong bµi th¬ cña Thanh H¶i mang nhiÒu tÇng nghÜa .H×nh ¶nh mïa xu©n r¹o rùc cña thiªn nhiªn, ®Êt n­íc trong c¶m xóc thiÕt tha, tr×u mÕn cña nhµ th¬.H×nh ¶nh mét mïa xu©n nho nhá thÓ hiÖn kh¸t väng ®­îc hoµ nhËp, ®­îc d©ng hiÕn+ H×nh ¶nh mïa xu©n cña thiªn nhiªn. + H×nh ¶nh mïa xu©n cña ®Êt n­íc trong lao ®éng vµ chiÕn ®Êu.+ NguyÖn ­íc lµm mét mïa xu©n nho nhá.+ H×nh ¶nh : dßng s«ng xanh, hoa tÝm biÕc, léc+ ¢m thanh: tiÕng chim chiÒn chiÖn l¶nh lãt vang trêi+ Ng«n tõ: tha thiÕt, tr×u mÕn cña nhµ th¬ trong lêi kªu, giäng hái... + T­ thÕ: T«i ®­a tay t«i høng.+ C©u th¬, h×nh ¶nh th¬ ®Æc s¾c...+ C¶m xóc, giäng ®iÖu tr÷ t×nh... + Sù l¸y l¹i c¸c h×nh ¶nh cña mïa xu©n.X¸c ®Þnh luËn cø trong c¸c luËn ®iÓm H×nh ¶nh mïa xu©n trong bµi th¬ cña Thanh H¶i mang nhiÒu tÇng nghÜa .H×nh ¶nh mïa xu©n r¹o rùc cña thiªn nhiªn, ®Êt n­íc trong c¶m xóc thiÕt tha, tr×u mÕn cña nhµ th¬.H×nh ¶nh mét mïa xu©n nho nhá thÓ hiÖn kh¸t väng ®­îc hoµ nhËp, ®­îc d©ng hiÕn+ H×nh ¶nh mïa xu©n cña thiªn nhiªn. + H×nh ¶nh mïa xu©n cña ®Êt n­íc trong lao ®éng vµ chiÕn ®Êu.+ NguyÖn ­íc lµm mét mïa xu©n nho nhá.+ H×nh ¶nh : dßng s«ng xanh, hoa tÝm biÕc, léc+ ¢m thanh: tiÕng chim chiÒn chiÖn l¶nh lãt vang trêi+ Giäng ®iÖu: tha thiÕt, tr×u mÕn cña nhµ th¬ trong lêi kªu, giäng hái... + T­ thÕ: T«i ®­a tay t«i høng.+ C©u th¬, h×nh ¶nh th¬ ®Æc s¾c...+ C¶m xóc, giäng ®iÖu tr÷ t×nh... + Sù l¸y l¹i c¸c h×nh ¶nh cña mïa xu©n. Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c luËn cø mµ t¸c gi¶ ®­a ra ?LuËn cø lµ:C¸c c©u th¬, h×nh ¶nh th¬ ®Æc s¾cGiäng ®iÖu vµ kÕt cÊu bµi th¬Néi dung NghÖ thuËt- Ng­êi viÕt ®· tr×nh bµy nh÷ng c¶m nghÜ, ®¸nh gi¸ b»ng th¸i ®é tin yªu, b»ng t×nh c¶m thiÕt tha tr×u mÕn.- Lêi v¨n to¸t lªn nh÷ng rung ®éng tr­íc sù ®Æc s¾c cña c¸c h×nh ¶nh, giäng ®iÖu, sù ®ång c¶m víi nhµ th¬ Thanh H¶i.I- T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬1. Bµi tËp: (SGK/ 77-78)a) VÊn ®Ò nghÞ luËn2. NhËn xÐtb) HÖ thèng luËn ®iÓmV¨n b¶n “Kh¸t väng hoµ nhËp, d©ng hiÕn cho ®êi”NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬TiÕt 124c) Bè côc1- Më bµi : Tõ ®Çu ®Õn “®¸ng tr©n träng” ( Giíi thiÖu bµi th¬, b­íc ®Çu ®¸nh gi¸, kh¸i qu¸t c¶m xóc)2- Th©n bµi : TiÕp theo ®Õn “lµ sù l¸y l¹i c¸c h×nh ¶nh Êy cña mïa xu©n” ( TriÓn khai c¸c luËn ®iÓm b»ng c¸ch tr×nh bµy sù c¶m nhËn, ®¸nh gi¸ cô thÓ nh÷ng ®Æc s¾c næi bËt vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬ )3- KÕt bµi : PhÇn cßn l¹i ( Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ, ý nghÜa bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá” ) d) C¸ch diÔn ®¹t? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc cña v¨n b¶n ?? Em h·y nhËn xÐt c¸ch diÔn ®¹t trong tõng ®o¹n cña v¨n b¶n ?+ Bè côc chÆt chÏ, cã ®Çy ®ñ c¸c phÇn th«ng th­êng cña mét bµi nghÞ luËn+ Gi÷a c¸c phÇn cã sù liªn kÕt tù nhiªn vÒ ý vµ vÒ diÔn ®¹t. NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ lµ tr×nh bµy, nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña m×nh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬, bµi th¬ Êy. Bµi nghÞ luËn cÇn ph©n tÝch c¸c yÕu tè ng«n tõ, giäng ®iÖu, h×nh ¶nh®Ó cã nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cô thÓ, x¸c ®¸ng. Bè côc râ rµng, m¹nh l¹c; lêi v¨n gîi c¶m, thÓ hiÖn rung ®éng ch©n thµnh cña ng­êi viÕt .ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ ?H·y nªu yªu cÇu ®èi víi mét bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ ?I- T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬1. Bµi tËp: (SGK/ 77-78)a) VÊn ®Ò nghÞ luËn:2. NhËn xÐtb) HÖ thèng luËn ®iÓmV¨n b¶n “Kh¸t väng hoµ nhËp, d©ng hiÕn cho ®êi”NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬TiÕt 124c) Bè côcd) DiÔn ®¹t3. Ghi nhí: SGK/ 78II- LuyÖn tËp: Ngoµi c¸c luËn ®iÓm ®· nªu vÒ h×nh ¶nh mïa xu©n trong bµi “Mïa xu©n nho nhá” ë v¨n b¶n trªn, h·y suy nghÜ vµ nªu thªm c¸c luËn ®iÓm kh¸c n÷a vÒ bµi th¬ ®Æc s¾c nµy .+KÕt cÊu bµi th¬ chÆt chÏ c©n ®èi, më ®Çu lµ mïa xu©n ®Êt n­íc, kÕt thóc l¹i lµ mét giai ®iÖu d©n ca.+ Giäng ®iÖu tr÷ t×nh cña bµi th¬ ch©n thµnh tha thiÕt. + ¦íc nguyÖn sèng hoµ nhËp cña Thanh H¶i. Cã thÓ bæ sung thªm mét sè luËn ®iÓm sau:123654PhÇn th­ëng cña b¹n lµ mét trµng ph¸o tay ! §iÒn vµo chç trèng hoµn thµnh kh¸i niÖm sau: NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ lµtr×nh bµy nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña m×nh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬, bµi th¬ Êy	MÊt l­ît råi b¹n ¬i ! NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ lµ lµm c«ng viÖc g×?a.T×m c¸ch ®Ó nhanh chãng häc thuéc lßng bµi th¬, ®o¹n th¬b.TËp luyÖn niÒu lÇn nh»m ®äc thËt diÔn c¶m bµi th¬, ®o¹n th¬c. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬, bµi th¬d.Nªu ý kiÕn cña nhiÒu ng­êi kh¸c nhau vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬c? Dßng nµo sau ®©y kh«ng phï hîp víi yªu cÇu cña bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬a/ Tr×nh bµy nh÷ng c¶m nhËn, ®¸nh gi¸ vÒ c¸i hay,c¸i ®Ñp cña ®o¹n th¬, bµi th¬.b/ C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm ngo¹i h×nh, ng«n ng÷, t©m lÝ, hµnh ®éng cña nh©n vËt ®Ó ph©n tÝch.c/ B¸m s¸t ng«n tõ, h×nh ¶nh, giäng ®iÖu®Ó c¶m nhËn ®¸nh gi¸ t×nh c¶m, c¶m xóc cña t¸c gi¶.d/ Bè côc m¹ch l¹c, lêi v¨n gîi c¶m, thÓ hiÖn sù ch©n thµnh cña ng­êi viÕt. b KÓ tªn c¸c thÓ lo¹i nghÞ luËn mµ em ®· häc ?NghÞ luËn vÒ mét sù vËt, hiÖn t­îng ®êi sèng.NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t­ t­ëng, ®¹o lÝ.NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn( hoÆc ®o¹n trÝch).NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ . DËp d×u tµi tö giai nh©n,Ngùa xe nh­ n­íc ¸o quÇn nh­ nªm. Ngæn ngang gß ®èng kÐo lªn,Thoi vµng vã r¾c tro tiÒn giÊy bay. Tµ tµ bãng ng¶ vÒ t©y,ChÞ em th¬ thÈn dan tay ra vÒ. B­íc dÇn theo ngän tiÓu khª,LÇn xem phong c¶nh cã bÒ thanh thanh . Nao nao dßng n­íc uèn quanh,DÞp cÇu nho nhá cuèi ghÒnh b¾c ngang . Ngµy xu©n con Ðn ®­a thoi, ThiÒu quang chÝn chôc ®· ngoµi s¸u m­¬i. Cá non xanh tËn ch©n trêi, Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa.	Thanh minh trong tiÕt th¸ng baLÔ lµ t¶o mé héi lµ ®¹p thanh.GÇn xa n« nøc yÕn anh, ChÞ em s¾m söa bé hµnh ch¬i xu©n.C¶nh ngµy xu©n (trÝch TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du) a) NÕu yªu cÇu tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n th¬ trªn, em dù ®Þnh tr×nh bµy bµi viÕt b»ng mÊy luËn ®iÓm ?b) Theo dâi bèn c©u ®Çu ®o¹n th¬ t×m c¸c luËn cø lµm s¸ng tá luËn ®iÓm sau: “Bèn c©u ®Çu ®o¹n th¬ lµ mét bøc tranh mïa xu©n t­¬i ®Ñp”.Bµi t©p thªm: Thuéc ghi nhí SGK/78 Hoµn thµnh bµi tËp trong s¸ch bµi t©p. ChuÈn bÞ bµi : “C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬”+ ¤n c¸c b­íc lµm bµi v¨n nghÞ luËn.+ ¤n bµi th¬ “Quª h­¬ng”- TÕ Hanh.H­íng dÉn vÒ nhµKÝnh chóc c¸c thÇy c« m¹nh khoÎ.chóc c¸c em häc giái