Bài giảng Ngữ văn 9 tiết 138, 139: Ôn tập Tiếng việt

Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô về dự giờ thăm lớp. Giáo viên: Phan Thị Thùy Trang- Khởi ngữ :Thành phần đứng trước chủ ngữ và nêu đề tài được nói đến trong câu.- Thành phần tình thái:- Thành phần cảm thán:-Thành phần gọi-đáp:- Thành phần phụ chú: Nối thành phần biệt lập ở cột B sao cho phù hợp với khái niệm ở cột A .CỘT ACỘT Ba. Được dùng để tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiêp.b. Được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính thuộc câu.c. Được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.d. Được dùng bộc lộ tâm lí của người nói.1. Phụ chú2. Gọi - đáp3. Tình thái4. Cảm thánBài tập 1: Hãy cho biết mỗi từ ngữ in đậm(màu xanh) trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu.Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu cho nó. (Làng – Kim Lân)b) Tim tôi đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ. (Lê Minh Khuê - Những ngôi sao xa xôi)c) Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta , biết không bao giờ gặp lại ta nữa, hay nhìn ta như vậy. (Nguyễn Thàng Long - Lặng lẽ Sa Pa).d) – Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá! (Kim Lân – Làng)Bài tập 1: Hãy cho biết mỗi từ ngữ in đậm(màu xanh) trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu.Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu cho nó. (Làng – Kim Lân) Khởi ngữ Thành phần biệt lậpTình tháiCảm thánGọi - đáp Phụ chúXây cái lăng ấyb/ Tim tôi đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ. (Lê Minh Khuê - Những ngôi sao xa xôi) Khởi ngữ Xây cái lăng ấy Thành phần biệt lậpTình tháiCảm thánGọi - đáp Phụ chúDường nhưc) Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta , biết không bao giờ gặp lại ta nữa, hay nhìn ta như vậy. (Nguyễn Thàng Long - Lặng lẽ Sa Pa). Khởi ngữ Xây cái lăng ấy Thành phần biệt lậpTình tháiCảm thánGọi - đáp Phụ chúDường nhưNhững người......như vậy.- d) – Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá! (Kim Lân – Làng)quá! Khởi ngữ Xây cái lăng ấy Thành phần biệt lậpTình tháiCảm thánGọi - đáp Phụ chúDường nhưNhững người......như vậy.Thưa ôngvất vả quá Hãy viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần in đậm thành khởi ngữ( có thể thêm quan hệ từ “thì”).a/ Nó làm bài tập rất cẩn thận.b/ Cô ấy nói hay và cười rất có duyên. Các đoạn văn trong một văn bản cũng như các câu trong một đoạn văn phải liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung và hình thức.- Về nội dung:+ Các đoạn văn phải phục vụ chủ đề chung của văn bản, các câu phải phục vụ chủ đề của đoạn văn (liên kết chủ đề) ;+ Các đoạn văn và các câu văn phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí (liên kết lô-gích).- Về hình thức: Các câu và các đoạn văn có thể được liên kết với nhau bằng một số biện pháp chính: Phép lặp, phép thế, phép đồng nghĩa, phép trái nghĩa, phép liên tưởng, phép nối  Liên kết câu và liên kết đoạn văn:a. Ở rừng mùa này thường như thế. Mưa. Nhưng mưa đá. Lúc đầu tôi không biết. Nhưng rồi có tiếng lanh canh gõ trên nóc hang. Có cái gì vô cùng sắc xé không khí ra từng mảnh vụn. Gió. Và tôi thấy đau, ướt ở má. Hãy cho biết mỗi từ ngữ in màu xanh trong các đoạn trích dưới đây thể hiện phép liên kết nào ? Ghi kết quả phân tích vào bảng tổng kết.(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)Phép liên kếtLặp từ ngữĐN, TN và LTThế NốiTừ ngữ tương ứngNhưng; Nhưng rồi; VàPhép liên kếtLặp từ ngữĐN, TN và LTThế NốiTừ ngữ tương ứngNhưng; Nhưng rồi;Vàb. Từ phòng bên kia một cô bé rất xinh mặc chiếc áo may ô con trai và vẫn còn cầm thu thu một đoạn dây sau lưng chạy sang. Cô bé bên nhà hàng xóm đã quen với công việc này. Nó lễ phép hỏi Nhĩ: “ Bác cần nằm xuống phải không ạ ?”. . (Nguyễn Minh Châu, Bến quê)Cô béNóPhép liên kếtLặp từ ngữĐN, TN và LTThế NốiTừ ngữ tương ứngNhưng; Nhưng rồi; VàCô béNóc. Nhưng cái “ com – pa” kia lấy làm bất bình lắm, tỏ vẻ khinh bỉ, cười kháy tôi như cười kháy một người Pháp không biết đến Nã Phá Luân, một người Mỹ không biết đến Hoa Thịnh Đốn vậy ! Rồi nói: - Quên à! Phải, bây giờ cao sang rồi thì để ý đâu đến bọn chúng tôi nữa ! Tôi hoảng hốt, đứng dậy nói : - Đâu có phải thế ! Tôi...(Lỗ Tấn, Cố hương)thế Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc... ( Lão Hạc- Nam Cao) Nói về truyện ngắn “Bến quê”, thì đây là một truyện ngắn hay. Nó đi vào khám phá chiều sâu tâm trạng của nhân vật chính. Có vẻ như, cả câu chuyện, tác giả để cho nhân vật Nhĩ tự bộc lộ những suy nghĩ sâu kín của mình về cuộc sống mà rất ít đối thoại. Nói về truyện ngắn “Bến quê”, thì đây là một truyện ngắn hay. Nó đi vào khám phá chiều sâu của nhân vật chính. Có vẻ như, cả câu chuyện, tác giả để cho nhân vật Nhĩ tự bộc lộ những suy nghĩ sâu kín của mình về cuộc sống mà rất ít đối thoại.trß ch¬i « ch÷c¶mth¸nT×NHTH¸iPHôCHóGäI®¸pKHëING÷T×NHYªULµNg1 234561234561.Thành phần nào bộc lộ tâm lí của người nói?2.Thành phần nào dùng để tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp?3.Thành phần nào dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu ?4.Thành phần nào bổ sung một số chi tiết cho nôi dung chính của câu ?5.Là thành phần của câu, thường đứng trước chủ ngữ nêu nên đề tài được nói đến trong câu?6.Em cảm nhận được tình cảm nào qua nhân vật ông Hai trong tác phẩm Làng của Kim Lân ? LIªnKÕtv¨nb¶n777.Yếu tố nào giúp văn bản trở nên mạch lạc?trß ch¬i « ch÷c¶mth¸nT×NHTH¸iPHôCHóGäI®¸pKHëING÷T×NHYªULµNg123456LIªnKÕtv¨nb¶nÔ CHỮ CỦA TRÒ CH¬i CÓ CÁC TỪ KHOÁ TRÊN LÀ GÌ?7T­êNGMINHVµHµMý	Bài 1: Tìm hàm ý trong truyện cười: (SGK) Ở dưới ấy các nhà giàu chiếm hết cả chỗ rồi.Hàm ý:  Địa ngục là nơi dành cho những kẻ nhà giàu như ông.( Keo kiệt như ông chết sẽ bị đày xuống địa ngục)Bài 2: Tìm hàm ý các đoạn hội thoại sau:a. Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp.Hàm ý: Họ đá bóng dở, không hay. => ( vi phạm phương châm quan hệ)b. Tớ báo cho Chi rồi.Hàm ý: Tớ chưa báo cho Nam và TuấnTớ đã báo cho Chi, bạn ấy đã báo cho hai bạn kia.( Giả định nhà Chi ở gần nhà Tuấn và Nam hoặc 3 bạn đó chơi thân với nhau ).=> (Vi phạm phương châm về lượng)Câu ca dao: “Đạo vợ chồng trăm năm ghi tạc. Bởi quân thù nên én lạc, nhạn bay”.(?) Hàm ý câu ca dao trên thể hiện ở cụm từ nào?(12 chữ cái)ÉNLẠCNHẠNBAY(?) Cụm từ trên muốn thể hiện hàm ý? (12)VỢCHỒNGLYTÁNXin ch©n thµnh c¶m ¬n