Bài giảng Ngữ văn 9 tiết 147, 148: Tổng kết về ngữ pháp

Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Minh LoanHäc sinh Líp 9a,bTỔNG KẾT VỀ NGỮ PHÁPTiết 147-148Các đơn vị ngữ pháp cơ bản:TỪ LOẠI :Danh từ, động từ, tính từCác từ loại khác.B. CỤM TỪ :Cụm danh từ.Cụm động từ.Cụm tính từ.TiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.A. TỪ LOẠI :I. DANH TỪ, ĐỘNG TỪ, TÍNH TỪ:TiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.a. Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc qua một lần mà bỏ xuống được.(Nguyễn Đình Thi, Tiếng nói của văn nghệ)b. Mà ông, thì ông không thích nghĩ ngợi như thế một tí nào. (Kim Lân, Làng)Bµi tËp 1: Các từ in đậm sau đây, từ nào là danh từ, từ nào là động từ, từ nào là tính từ?( TT )( ĐT )( DT )( ĐT )TiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.d. Đối với cháu, thật là đột ngột (...) (Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)e. – Vâng ! Ông giáo dạy phải ! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng. (Nam Cao, Lão Hạc)c. Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phụ hồ cho nó. (Kim Lân, Làng)( DT )( ĐT )( DT )( ĐT )( TT )( TT )( TT )TiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.Bµi 2: Chọn một từ trong ba nhóm từ sau để điền vào chỗ trống cho thích hợp:/ ............ / hay/ ............ / đọc/ ............ / lần/ ............ / nghĩ ngợinhữngcácmộthãy đã vừarất hơi quárấthãymộtvừaTiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p./ ............ / cái (lăng)/ ............ / phục dịch/ ............ / làng/ ............ / đậpnhữngcácmộthãy đã vừarất hơi quánhữngđãcáchãyTiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p./ ............ / đột ngột/ ............ / ông (giáo)/ ............ / phải/ ............ / sung sướngnhữngcácmộthãy đã vừarất hơi quáquámộtquárấtTiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.Bµi 3: Hãy cho biết danh từ, động từ, tính từ có thể đứng sau những từ nào? Danh từ có thể đứng sau: những, các, một. Động từ có thể đứng sau: hãy, đã, vừa. Tính từ có thể đứng sau: rất, hơi, quá.TiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.Bµi 4: Các từ in đậm (mµu ®á) vốn thuộc từ loại nào và ở đây chúng được dùng như từ thuộc từ loại nào ?Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động. (Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)- Tròn Tính từ( ĐT )TiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.b. Làm khí tượng, ở được cao thế mới là lý tưởng chứ. (Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ SaPa)c. Những băn khoăn ấy làm cho nhà hội họa không nhận xét được gì ở cô con gái ngồi trước mặt đằng kia. (Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ SaPa)- Lý tưởng Danh từ( TT )- Băn khoănTính từ( DT )TiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.	II. CÁC TỪ LOẠI KHÁC:Số từĐạitừLượng từChỉ từPhó từQuan hệ từTrợ từTình thái từThán từchỉbacảởcủatôibao nhiêunhưngbao giờnhưấybấy giờnhữngđãngaymớiđãTrời ơichỉnămđâuhảđang1. Bảng tổng kết về các từ loại khác:TiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.2. Tìm những từ chuyên dùng ở cuối câu để tạo câu nghi vấn. Các từ ấy thuộc từ loại nào? à, ư, hử, hở, hả ...Tình thái từTiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.B. CỤM TỪ :1. Tìm phần trung tâm của các cụm danh từ in đậm. Chỉ ra những dấu hiệu cho biết đó là cụm danh từ. a.... tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó ..., một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông, nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại. (Lê Anh Trà, Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị)ảnh hưởngnhân cáchlối sốngTiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.b. Ông khoe những ngày khởi nghĩa dồn dập ở làng. (Kim Lân, Làng)c. Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo.(Kim Lân, Làng)ngàyTiếng TiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.2. Tìm phần trung tâm của các cụm từ in đậm. Chỉ ra những dấu hiệu cho biết đó là cụm động từ.Vừa lúc ấy, tôi đã đến gần anh. Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh. (Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)b. Ông chủ tịch làng em vừa lên cải chính ...(Kim Lân, Làng)đếnlênchạyômTiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.3. Tìm phần trung tâm của các cụm từ in đậm. Chỉ ra những yếu tố phụ đi kèm với nó....để trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông, nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại.(Lê Anh Trà, Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị)Việt Nambình dịphương Đôngmớihiện đạiViệt NamCụm tính từTiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.b. Những khi biết rằng cái sắp tới sẽ không êm ả thì chị tỏ ra bình tĩnh đến phát bực.(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)c. Không, lời gởi của một Nguyễn Du, một Tôn-xtôi cho nhân loại phức tạp hơn, cũng phong phú và sâu sắc hơn.(Nguyễn Đình Thi, Tiếng nói của văn nghệ)êm ảphức tạpphong phúsâu sắcDấu hiệu: Có thể thêm “rất” vào phía trước phần trung tâmTiÕt 147,148: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.Xin ch©n thµnh c¶m ¬nBµi gi¶ng kÕt thóc.C¶m ¬n c¸c thÇy c« µ c¸c em!