Bài giảng Ngữ văn 9: Văn bản: Cảnh ngày xuân - (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)

( Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du )Văn bản : CẢNH NGÀY XUÂNBức tranh mùa xuânVăn bản: CẢNH NGÀY XUÂN(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)I- Tìm hiểu chung1. Vị trí đoạn trích 2. Đọc - Chú thích-Từ câu 39 đến câu 56- Đoạn trích: Tả cảnh ngày xuân trong tiết thanh minh, chị em Thuý Kiều đi chơi xuânNgày xuân con én đưa thoi,Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.Cỏ non xanh tận chân trời,Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.Thanh minh trong tiết tháng ba,Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.Gần xa nô nức yến anh,Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.Dập dìu tài tử giai nhân,Ngựa xe như nước, áo quần như nêm.Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay. Tà tà bóng ngả về tây,Chị em thơ thẩn dan tay ra về.Bước dần theo ngọn tiểu khê,Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.Nao nao dòng nước uốn quanh,Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.Tiết 28: CẢNH NGÀY XUÂN (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)3 .Bố cục: - 4 câu đầu: Khung cảnh mùa xuân - 8 câu tiếp: Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh. - 6 câu cuối: Cảnh chị em Thuý Kiều du xuân trở về II. Tìm hiểu văn bản 1. Khung cảnh mùa xuân Ngày xuân con én đưa thoi,Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi. Cỏ non xanh tận chân trời,Cành lê trắng điểm một vài bông hoa. - Thời gian: tháng ba -> Tháng cuối mùa xuân - Con én đưa thoi:( ẩn dụ, nhân hóa) Vừa tả cảnh vừa ý nói mùa xuân trôi đi quá nhanh. - Bầu trời trong trẻo - Mặt đất tươi xanh, nhẹ nhàng tinh khiết - Không gian yên ả, thanh bìnhTiết 28: CẢNH NGÀY XUÂN (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du) 1. Khung cảnh mùa xuân => Bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp về mùa xuân mới mẻ, tinh khôi, thanh khiết, sống động, tràn đầy sức sốngTiết 28: CẢNH NGÀY XUÂN (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)2. Khung cảnh lễ hội Thanh minh trong tiết tháng ba,Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh. Gần xa nô nức yến anh,Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân. Dập dìu tài tử giai nhân,Ngựa xe như nước, áo quần như nêm. Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay. Thanh minh trong tiết tháng ba,Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh. Gần xa nô nức yến anh,Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân. Dập dìu tài tử giai nhân,Ngựa xe như nước, áo quần như nêm. Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay.Danh từĐộng từTính từyến anh, chị em, tài tử, giai nhân Sắm sửa, dập dìuGần xa, nô nứcTruyền thống văn hóa lễ hội xa xưaLễ là tảo mộ hội là đạp thanh.Gần xa nô nứcyến anh,Chị emsắm sửaDập dìuNgựa xe như nước, áo quần như nêm. Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay.-> sự đông vui, nhiều người-> sự rộn ràng, náo nhiệt-> Nhộn nhịp, tấp nập=> Cảnh lễ hội mùa xuân vui tươi, náo nhiệt, tấp nập, rộn ràng.2. Khung cảnh lễ hội CẢNH NGÀY XUÂN(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du) 3. Cảnh chị em Thuý Kiều du xuân trở về Tà tà bóng ngả về tây,Chị em thơ thẩn dan tay ra về. Bước dần theo ngọn tiểu khê,Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. Nao nao dòng nước uốn quanh,Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.Thời gian: bóng ngả về tây Âm thanh : vắng lặngBước chân thơ thẩnDòng nước uốn quanh=> sử dụng nhiều từ láyTà tà bóng ngả về tây,Chị em thơ thẩn dan tay ra về.Bước dần theo ngọn tiểu khê,Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.Nao nao dòng nước uốn quanh,Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang Tà tàthanh thanh.Nao naouốn quanh,thơ thẩnTiết 28: CẢNH NGÀY XUÂN (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du) 3. Cảnh chị em Thuý Kiều du xuân trở vềKhung cảnh chiều xuân thanh nhẹ, chị em Thúy Kiều du xuân trở về đầy lưu luyến, bâng khuâng về một ngày du xuân đã hết.Linh cảm điều gì sắp xảy raBức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp, không khí lễ hội hiện lên nhộn nhịp, trong sáng qua ngôn ngữ và bút pháp giàu chất tạo hình của Nguyễn Du.II. TỔNG KẾT IV Luyện tập:1- So sánh cảnh mùa xuân trong câu thơ cổ Trung Quốc“ Phương thảo liên thiên bíchLê chi sổ điểm hoa” với cảnh mùa xuân trong truyện Kiều“Cỏ non xanh tận chân trờiCành lê trắng điểm một vài bông hoa”Để thấy sự tiếp thu và sáng tạo của Nguyễn DuHƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học thuộc ghi nhớ - Học thuộc đoạn thơ - Đọc trước, chuẩn bị bài: Thuật ngữ theo câu hỏi và bài tập SGK - Soạn: Kiều ở lầu Ngưng Bích: + Tìm hiểu vị trí đoạn trích, chú thích + Đọc thuộc lòng diễn cảm đoạn thơ + Phân tích tâm trạng nhân vật Thúy Kiềutài tử giai nhân đi du xuân