Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Tiết 37: Nói quá - Nguyễn Văn Chung

MÔN : Ngữ văn 8Chµo mõngquý thÇy c« vÒ dù giêNgười thực hiện: Nguyễn Văn ChungGiáo viên: Trường THCS Thượng LâmKiÓm tra bµi cò? Em hãy kể tên các biện pháp tu từ đã học ?	 Ngáy như sấm.→ So sánh Xác định biện pháp tu từ đã học trong câu thành ngữ sau? Đặt câu?TIẾT 37: NÓI QUÁI.Nói quá và tác dụng của nói quá.a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối	 (Tục ngữ)b. Cày đồng đang buổi ban trưaMồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày Ai ơi bưng bát cơm đầyDẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.	 (Ca dao)c. Con đường mòn chạy thẳng đến tận chân trời. (Báo Nhân Dân)Nói quá sự thậtNói đúng sự thậtĐêm tháng năm rất ngắnNgày tháng mười rất ngắnMồ hôi ướt đẫmCon đường rất dài.NOÙI QUAÙTiết 371. Nói Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, Ngày tháng mười chưa cười đã tối; Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày; Con đường mòn chạy thẳng đến tận chân trời có quá sự thật không? Thực chất, mấy câu này nhằm nói điều gì?2. Cách nói như vậy có tác dụng gì?I.Nói quá và tác dụng của nói quá.So sánh hai cách nóiNói quá sự thậtNói đúng sự thậta. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tốib. Cày đồng đang buổi ban trưaMồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày Ai ơi bưng bát cơm đầyDẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần Đêm tháng năm rất ngắnNgày tháng mười rất ngắnMồ hôi ướt đẫm→ Cách nói của tục ngữ, ca dao hay hơn vì nhấn mạnh được điều muốn nói, gây ấn tượng mạnh cho người đọc, người nghe.c. Con đường mòn chạy thẳng đến tận chân trời.Con đường rất dàiNOÙI QUAÙTiết 37ANốiBa. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối1. Phóng đại về mức độb. Cày đồng đang buổi ban trưaMồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày Ai ơi bưng bát cơm đầy,Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần2. Phóng đại về quy môc. Con đường mòn chạy thẳng đến tận chân trời3.Phóng đại về tính chấtNói quá và tác dụng của nói quá.NOÙI QUAÙTiết 37I. Nói quá và tác dụng của nói quá.a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối→ Nhấn mạnh vào đặc điểm về thời gian của đêm tháng năm và ngày tháng mười là rất ngắn. Từ đó giúp người nông dân biết về thời gian mà điều chỉnh công việc hợp lí.b. Cày đồng đang buổi ban trưaMồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày Ai ơi bưng bát cơm đầyDẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.→ Nhấn mạnh nỗi vất vả của người nông dân, từ đó khơi gợi sự đồng cảm nơi người đọc và thái độ trân trọng thành quả lao động của họ.c. Con đường mòn chạy thẳng đến tận chân trời.→ Nhấn mạnh chiều dài của con đường.Phóng đại mức độquy mô, tính chấtcủa sự vật hiệntượngNhằm nhấn mạnh,gây ấn tượng, tăng sức biểu cảmBiện pháp tu từNói quáTiết 37NOÙI QUAÙI. Nói quá và tác dụng của nói quá.Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. Thế nào là biện pháp tu từ nói quá ? Tác dụng?NOÙI QUAÙTiết 37I. Nói quá và tác dụng của nói quá.* Lưu ý:- Nói quá còn có tên gọi khác là khoa trương, thậm xưng, phóng đại, cường điệu. Nói quá thường kết hợp với so sánh. Nói quá thường được sử dụng trong lời nói hàng ngày, thành ngữ, tục ngữ, thơ văn châm biếm, thơ văn trữ tình.NOÙI QUAÙTiết 37 Ai khoác hơn aiPhân biệt nói quá và nói khoácNói quá	Nói khoácGiống nhauĐều phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả. Mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. Nói quá là hành động nói có tác động tích cực.Khác nhauMục đích làm cho người nghe tin vào những điều không có thật, tạo tiếng cười có ý nghĩa phê phán những kẻ khoác lác trong cuộc sống. Nói khoác là hành động nói có tác động tiêu cực.NOÙI QUAÙTiết 37NOÙI QUAÙTiết 37XEM HÌNH ĐOÁN CHỮ1Khoẻ như voiNOÙI QUAÙTiết 372XEM HÌNH ĐOÁN CHỮNhanh như chớpNOÙI QUAÙTiết 37XEM HÌNH ĐOÁN CHỮTiềnNém tiền qua cửa sổ3NOÙI QUAÙTiết 37XEM HÌNH ĐOÁN CHỮ4Ăn như mèoI. Nói quá và tác dụng của nói quá.II. Luyện tập1. Bài tập 1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:	 a) Bàn tay ta làm nên tất cả .	 Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.	 (Hoàng Trung Thông)	 b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ sáng đến giờ em có thể đi lên đến tận trời được.	 (Nguyễn Minh Châu)	 c) [] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.	 (Nam Cao)NOÙI QUAÙTiết 37I. Nói quá và tác dụng của nói quá.II. Luyện tập1. Bài tập 1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:	 a) Bàn tay ta làm nên tất cả .	 Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.	 (Hoàng Trung Thông) → Biện pháp nói quá: Sỏi đá cũng thành cơm. Ý nghĩa: Nhấn mạnh sự quyết tâm cũng như công sức của con người. Dù có khó khăn đến đâu mà quyết chí, gắng sức cũng sẽ đạt kết quả mỹ mãn.NOÙI QUAÙTiết 37I. Nói quá và tác dụng của nói quá.II. Luyện tập1. Bài tập 1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:	 b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ sáng đến giờ em có thể đi lên đến tận trời được.	 (Nguyễn Minh Châu) → Biện pháp nói quá: Đi đến tận trời được. Ý nghĩa : Thể hiện ý chí nghị lực cũng như lòng lạc quan tin tưởng của con người. Mặc khác còn để trấn an mọi người rằng vết thương nhỏ chẳng có nghĩa lý gì.NOÙI QUAÙTiết 37I. Nói quá và tác dụng của nói quá.II. Luyện tập1. Bài tập 1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:	c) [] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.	 (Nam Cao)→ Biện pháp nói quá: Thét ra lửa Ý nghĩa: Nhấn mạnh vào tính cách nhân vật. Cụ bá là kẻ có quyền uy, hống hách.NOÙI QUAÙTiết 37 2. Bài tập 2: Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/....../ để tạo thành biện pháp tu từ nói quá: Bầm gan tím ruột; Chó ăn đá gà ăn sỏi; Nở từng khúc ruột; Ruột để ngoài da; Vắt chân lên cổ mà chạy.Ở nơi ............................... thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng ......................... Cô Nam tính tình sởi lởi,......................... Lời khen của cô giáo làm cho nó ........................... Bọn giặc hoảng hồn ..........................mà chạy.chó ăn đá gà ăn sỏibầm gan tím ruộtruột để ngoài danở từng khúc ruộtvắt chân lên cổI. Nói quá và tác dụng của nói quá.II. Luyện tập1. Bài tập 1: NOÙI QUAÙTiết 37I.Nói quá và tác dụng của nói quá.II. Luyện tậpBài tập 1: Bài tập 2:Bài tập 3: Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá sau đây: nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc.- Nàng Kiều có sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành.- Có trí tuệ con người mới có thể dời non lấp biển.- Nhân dân ta biết đoàn kết thì có thể lấp biển vá trời.- Thánh Gióng là một vị thần mình đồng da sắt.- Nghĩ nát óc cũng không thể giải được bài toán này.NOÙI QUAÙTiết 37I. Nói quá và tác dụng của nói quá.II. Luyện tậpNOÙI QUAÙTiết 37Luaät chôi: - Chia lôùp thaønh 2 nhoùm (Đoàn và Kết). Moãi nhoùm cöû ñaïi dieän choïn caùc ngoâi sao (caâu hoûi). Laàn löôït ñaïi dieän töøng nhoùm seõ traû lôøi (thôøi gian laø 30s). Moãi caâu traû lôøi ñuùng ñaït 10ñ.- Neáu heát thôøi gian 30s maø ñaïi dieän nhoùm khoâng traû lôøi ñöôïc thì nhoùm seõ cöû moät baïn khaùc boå sung. Sau khi boå sung vaãn chöa coù caâu traû lôøi chính xaùc thì chuyeån quyeàn traû lôøi caâu hoûi cho nhoùm coøn laïi. Moãi caâu traû lôøi ñuùng ñaït 5ñ.NGOÂI SAO MAY MAÉNNOÙI QUAÙTiết 37NGÔI SAO MAY MẮNNGÔI SAO MAY MẮNThế nào là biện pháp tu từ nói quá ? Tác dụng?Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. NGÔI SAO MAY MẮNXác định phép nói quá trong ví dụ dưới đây: Lỗ mũi mười tám gánh lôngChồng yêu chồng bảo tơ hồng trời cho. 	 (Ca dao châm biếm)Mười tám gánh lôngNGÔI SAO MAY MẮNNói quá còn có tên gọi khác là gì?Nói quá còn có tên gọi khác là khoa trương, thậm xưng, phóng đại, cường điệu.Nằm lưng chẳng tới giườngXác định phép nói quá trong ví dụ dưới đây: Đêm nằm lưng chẳng tới giường Mong trời mau sáng ra đường gặp em (Ca dao)* HÖÔÙNG DAÃN HOÏC SINH TÖÏ HOÏC ÔÛ NHAØ: Sưu tầm thơ văn, thành ngữ, tục ngữ, ca dao và có sử dụng phép nói quá . Làm bài tập 5 sgk/103 Xem trước bài: Nói giảm, nói tránh.XIN CHAÂN THAØNH CAÛM ÔN QUYÙ THAÀY COÂ VAØ CAÙC EM HOÏC SINHÑAÕ THAM DÖÏ TIEÁT HOÏC .