Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Tiết 44: Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh - Lương Mành

NGÖÕ VAÊN 812KÍNH CHÀOQUÍ THẦY CÔ và CÁC BẠNTẬP LÀM VĂNTHAM DÖÏ HOÄI GIAÛNG GIAÙO AÙN ÑIEÄN TÖÛtuaàn 11, baøi 11, tieát 443PHÒNG GIÁO DỤC-ĐÀO TẠO QUẬN NINH KIỀUTRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐOÀN THỊ ĐiỂMTÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN BAÛN THUYEÁT MINHGiáo viên thực hiệnLương Mành4	Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản lần đầu tiên được đưa vào chương trình Tập Làm Văn Trung học cơ sở. Đây là loại văn bản thông dụng, có phạm vi sử dụng rất phổ biến rộng rãi, ngành nghề nào cũng cần đến. Giới thiệu bài5TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH I- VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐiỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH : 1-Văn bản thuyết minh trong đời sống con người : Đọc các văn bản : a) Cây dừa Bình Định . b) Tại sao lá cây có màu xanh lục ? c) Huế .6CÂY DỪA BÌNH ĐỊNH7 Lá cây có màu xanh lục vì các tế bào của lá cây có chứa nhiều lục lạp. Một mi- li- mét lá chứa bốn mươi vạn lục lạp. Trong các lục lạp này có chứa một chất gọi là diệp lục, tức là chất xanh của lá. Ánh sáng trắng của mặt trời gồm bảy màu: tím. chàm, lam, lục, vàng, cam, đỏ.Sở dĩ chất diệp lục có màu xanh lục vì nó hút các tia sáng có màu khác,nhất là màu đỏ và màu lam, nhưng không thu nhận màu xanh lục và lại phản chiếu màu này, do đó mắt ta mới nhìn thấy màu xanh lục. Nếu ta chiếu chất diệp lục của lá cây bằng một nguồn sáng màu đỏ, chất này sẽ thu nhận tất cả các tia màu đỏ, nhưng vì không có tia sáng màu xanh lục để phản chiếu lại, nên kết quả ta nhìn vào lá cây chỉ thấy một màu đen sì Như vậy lá cây có màu xanh là do chất diệp lục trong lá cây. (Theo Vũ Văn Chuyên, Hỏi đáp về thực vật)TẠI SAO LÁ CÂY CÓ MÀU XANH LỤC ?8HUEÁ9 Các văn bản trên trình bày, giải thích, giới thiệu điều gì ? 10Thân cây làm máng.Cọng lá làm vách- làm chổi.Lá làm nhà tranh. Nước dừa để uống, để làm thức ăn, bánh kẹo.mang nhiều lợi ích và gắn bó với cuộc sống.11Trình bày những lợi íchcủa cây dừa (Bình Định).12Văn bản “Tại sao lá cây có màu xanh lục?” giải thích điều gì?13Chất diệp lục trong lá cây có màu xanh lục vì nó hút các tia sáng có màu khác nhưng không thu nhận màu xanh lục và lại phản chiếu màu nầy, do đó mắt ta mới nhìn thấy màu xanh lục.14 Nếu ta chiếu chất diệp lục của lá cây bằng nguồnsáng màu đỏ, chất nầy sẽ thu nhận các tia màu đỏ, nhưng vì không có tia sáng màu xanh lục đểphản chiếu lại, nên ta nhìn vào lá cây chỉ thấy mộtmàu đen sì.15A! Em, hiểu rồi. Giải thích lá cây có màu xanhlục là do chất diệp lục có tronglá cây. 16Sông núi hài hòaCông trình văn hóa nghệ thuật nổi tiếng17 Văn bản HUẾCơm hếnbánh bèo Huếbún bò HuếMón ăn đặc sản HuếSản phẩm - nón lá Huế18Truyền thống đấu tranh kiên cường19Giới thiệu HUẾ là một trung tâm vănhóa nghệ thuật lớn của ViỆT NAM.20TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH I- VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐiỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH : 1-Văn bản thuyết minh trong đời sống con người : Đọc các văn bản : a) Cây dừa Bình Định . b) Tại sao lá cây có màu xanh lục ? c) Huế .21TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH I- VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐiỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH : 1-Văn bản thuyết minh trong đời sống con người : 2-Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh : a) Trao đổi nhóm : Các văn bản trên có thể xem  là văn bản tự sự (hay miêu tả, biểu cảm, nghị luận) không? Tại sao? Chúng khác với các văn bản ấy ở chỗ nào? 22Hãy phân biệt văn bản thuyết minh với các loại văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm,nghị luận.- Văn bản tự sự: trình bày sự việc, diễn biến, nhân vật.- Văn bản miêu tả: trình bày chi tiết cụ thể cho ta cảm nhận được sự vật con người.- Văn bản nghị luận: trình bày ý kiến luận điểm.- Văn bản thuyết minh: trình bày, giải thích, giới thiệu những con người, sự vật, hiện tượng trong đời sống.23-Văn bản biểu cảm: bộc lộ cảm xúc chủ quan của người viết về đối tượngPHAÂN BIEÄT VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH VÔÙI CAÙC THEÅ LOAÏI VAÊN BAÛN KHAÙCTÖÏ SÖÏMIEÂU TAÛBIEÅU CAÛMNGHÒ LUAÄNTHUYEÁT MINH- Trình baøy chi tieát cuï theå giuùp ngöôøi ñoïc hình dung ra söï vaät, con ngöôøi, - Boäc loä caûm xuùc chuû quan cuûa ngöôøi vieát veà ñoái töôïng..- Trình baøy yù kieán, luaän ñieåm.- Theå hieän quan ñieåm cuûa ngöôøi vieát baèng suy luaän vaø lí leõ..-Trình baøyñaëc ñieåm,tính chaát,nguyeânnhaân cuûacaùc hieäntöôïng, söïvaät trongtöï nhieânxaõ hoäi.- Trình baøy söï vieäc, dieãn bieán, nhaân vaät. Coù coát truyeän.24GHI NHỚ 1- Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân, của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích. 25GHI NHỚ 1- Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân, của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích. 2- Tri thức trong văn bản thuyết minh đòi hỏi khách quan, xác thực, hữu ích cho con người. 25GHI NHỚ 1- Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân, của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích. 2- Tri thức trong văn bản thuyết minh đòi hỏi khách quan, xác thực, hữu ích cho con người. 3- Văn bản thuyết minh cần được trình bày chính xác,rõ ràng, chặt chẽ và hấp dẫn. 25TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH II- LUYEÄN TAÄP : Baøi taäp 1: Caùc vaên baûn sau ñaây coù phaûi laø vaên baûn thuyeát minh khoâng? Vì sao? a) Khôûi nghóa Noâng Vaên Vaân. b) Con giun ñaát. 28KHỞI NGHĨA NÔNG VĂN VÂN(1833_1835) Nông Văn Vân là tù trưởng dân tộc Tày, giữ chức tri châu Bảo Lạc(Cao Bằng). Không chịu nổi sự chèn ép của triều đình nhà Nguyễn, Nông Văn Vân cùng một số tù trưởng tập hợp dân chúng nổi dậy(). Cuộc khởi nghĩa lan khắp miền núi Việt Bắc và một số làng người Mường, người Việt ở trung du. Nhà Nguyễn đã hai lần cử những đạo quân lớn kéo lên đàn áp, nhưng không hiệu quả. Lần thứ ba( năm 1835), quân triều đình tấn công dữ dội từ nhiều phía và bao vây đốt rừng. Nông Văn Vân chết trong rừng. Cuộc khởi nghĩa bị dập tắt.(Lịch sử 7) 29CÁC TRI THỨC VỀLỊCH SỬ- KHỞI NGHĨA30CON GIUN ĐẤT Giun đất là động vật có đốt, gồm khoảng 2500 loài, chuyên sống ở vùng đất ẩm, Đầu giun đất có cơ phát triển và trơn để chui vào trong đất. Mình giun đất có chất nhờn để da luôn ướt, giảm ma sát khi chui trong đất . Giun đất có màu nâu khi ở trong lòng đất, có màu rêu trên lưng khi sống trong rêu. Giun đất có sức sống mạnh, dù bị chặt đứt , nó vẫn có thể tái sinh. Giun đất có tác dụng đào bới làm xốp đất. Phân giun đất là thứ phân bón rất tốt cho thực vật. Giun đất được dùng làm phương tiện xử lý rác, làm sạch môi trường. Giun đất dùng để chăn nuôi gia súc. Người cũng thể ăn giun đất vì nó có 70% lượng đạm trong cơ thể. Giun đất có thể dùng làm thuốc chữa bệnh. Giun đất là giống vật có ích.( Theo Bách khoa tri thức thế kỉ XXI) 31CÁC TRI THỨC VỀKHOA HỌCĐời sống và lợi ich của con giun đất.32Baøi taäp 2: Em haõy vieát moät ñoaïn vaên thuyeát minh ngaén töø ñoaïn video sau ñaây :35 Bến Ninh Kiều là một thắng cảnh đẹp của thành phố Cần Thơ. Nằm ở vị trí ngã ba sông nên không khí BNK luôn trong lành, gió mát quanh năm. Trong công viên trồng nhiều cây xanh và hoa đẹp, có tượng Bác Hồ cao lớn và trang nghiêm. Dưới sông có du thuyền, bến tàu cao tốc, xuồng ghe qua lại tấp nập. Xung quanh BNK còn có Chùa Ông, khách sạn nhà hàng, nhà lồng chợ cổ, có cả chợ hoa trong những ngày áp tết nên thu hút khách tham quan du lịch rất đông. BNK còn là nơi tổ chức nhiều chương trình của lễ hội “ Năm du lịch quốc gia Mê Kông-Cần Thơ năm 2008”.Baøi taäp cuûng coáCaâu 1: vaên baûn thuyeát minh coù tính chaát gì?Chuû quan, giaøu tình caûm, caûm xuùc.Mang tính thôøi söï noùng boûng.Uyeân baùc, choïn loïc.Tri thöùc chuaån xaùc, khaùch quan, höõu ích. 34Caâu 2 : Nhöõng hìnhaûnh sau ñaây giôùi thieäuñieàu gì ?Giới thiệu Chùa Ông,một danh lam nổi tiếngcủa TP Cần Thơ.33DẶN DÒ 1- Bài tập : Các văn bản khác như tự sự, nghị luận, biểu cảm, miêu tả có cần yếu tố thuyết minh không? Tại sao?  Nêu một văn bản mà em biết. 2- Xem trước: Bài Phương pháp thuyết minh.36KÍNH CHÀOQUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC BẠNĐÃ THAM DỰ HỘI THI GAĐT.37