Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Chiếu cầu hiền (Ngô Thì Nhậm) - Nguyễn Thị Hành

NHIÖT LIÖT CHµO MõNG QUý THÇY C¤Vµ C¸C EM VÒ Dù giê th¨m lípGI¸O VIªN: nGUYÔN tHÞ hµnh®¥N VÞ: TTGDTX KINH M¤NM¤N: NG÷ V¡NTrình bày cảm nhận của em về hình tượng người nông dân nghĩa sĩ trong bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” của Nguyễn Đình Chiểu?kiÓm tra bµi cò(Cầu hiền chiếu) Ngô Thì NhậmCHIẾU CẦU HIỀNTiết: 21TRUNG TÂM GDTX KINH MÔNNĂM HỌC 2012-2013I. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giảTrình bày những nét chính về cuộc đời của Ngô Thì Nhậm? Ngô Thì Nhậm (1746 – 1803) hiệu là Hi Doãn người, làng Tả Thanh Oai huyện Thanh Oai, trấn Sơn Nam (nay thuộc huyện Thanh Trì – Hà Nội) Năm 1775 ông đỗ tiến sĩ và ra làm quan dưới triều Lê – TrịnhCHIẾU CẦU HIỀNNgô Thì Nhậm Năm 1788 nhà Lê – Trịnh sụp đổ ông đi theo phong trào Tây Sơn và được vua Quang Trung tin dùng Ông là người có nhiều đóng góp cho triều đại Tây Sơn I. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả2. Tác phẩmNêu đặc điểm của thể loại Chiếu ? Chiếu thuộc loại văn nghị luận chính trị - xã hội, là một loại công văn nhà nước do nhà vua truyền đến bề tôi.TRUNG TÂM GDTX KINH MÔNNĂM HỌC 2012-2013Nêu hoàn cảnh ra đời và mục đích của Chiếu cầu hiền ? CHIẾU CẦU HIỀNNgô Thì Nhậma. Thể loại:b. Hoàn cảnh ra đời và mục đích- Năm 1788 Quang Trung tiến công ra Bắc tiêu diệt quân Thanh và bè lũ tay sai, nhà Lê sụp đổ- Các sĩ phu Bắc Hà mang nặng tư tưởng trung quân có những phản ứng tiêu cực.- Vua Quang Trung giao cho Ngô Thì Nhậm thay mình viết Chiếu cầu hiềnI. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả2. Tác phẩm Chiếu thuộc loại văn nghị luận chính trị - xã hội, là một loại công văn nhà nước do nhà vua truyền đến bề tôi.Hoàn cảnh ra đời: Chiếu cầu hiền của vua Quang Trung do Ngô Thì Nhậm viết thay vào khoảng năm 1788 -1789, khi tập đoàn Lê – Trịnh hoàn toàn tan rãTRUNG TÂM GDTX KINH MÔNNĂM HỌC 2012-2013CHIẾU CẦU HIỀNNgô Thì Nhậma. Thể loại:b. Hoàn cảnh ra đời và mục đích Mục đích: thuyết phục sĩ phu Bắc Hà, tức các trí thức của triều đại cũ (Lê – Trịnh) ra cộng tác với triều đại Tây SơnI. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả2. Tác phẩmTRUNG TÂM GDTX KINH MÔNNĂM HỌC 2012-2013II.. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN1. Đọc và xác định bố cụcEm hãy xác định bố cục của bài chiếu và nêu nội dung của từng đoạn?Bố cục: bài chiếu chia làm 3 đoạn:+ Đoạn 1 (từ đầu đến “người hiền vậy"): Quy luật xử thế của người hiền.+ Đoạn 2 (tiếp theo đến “của trẫm hay sao” ): Cách ứng xử của sĩ phu Bắc Hà và nhu cầu của đất nướcNgô Thì NhậmCHIẾU CẦU HIỀN+ Đoạn 3 ( phần còn lại): Đường lối cầu hiền và lời kêu gọi, động viên khích lệ người hiềnI. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả2. Tác phẩmTRUNG TÂM GDTX KINH MÔNNĂM HỌC 2012-2013II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN1. Đọc và xác định bố cụcTác giả dùng hình ảnh nào để nói lên mối quan hệ giữa người hiền và thiên tử?2. Tìm hiểu văn bảna) Quy luật xử thế của người hiềnNgô Thì NhậmCHIẾU CẦU HIỀN- Hình ảnh so sánh (lấy ý của Khổng Tử trong sách Luận Ngữ):“người hiền như ngôi sao sáng”“sao sáng ắt chầu về ngôi Bắc Thần” Từ quy luật tự nhiên tác giả khẳng định quy luật xử thế của người hiền: “người hiền ắt làm sứ giả cho thiên tử”- Nêu một phản đề: người hiền có tài mà đi ẩn dật, lánh đời như ánh sáng bị che lấp, như vẻ đẹp bị giấu đi ->trái với ý trời-> cách xử thế đúng tất yếu,hợp ý trờiI. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả2. Tác phẩmTRUNG TÂM GDTX KINH MÔNNĂM HỌC 2012-2013II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN1. Đọc và xác định bố cục2. Tìm hiểu văn bảna)Quy luật xử thế của người hiềnNgô Thì NhậmCHIẾU CẦU HIỀNMở đầu bài chiếu bằng việc dẫn lời của Khổng Tử và ý trời có tác dụng như thế nào trong việc thuyết phục các sĩ phu Bắc Hà?- Việc dẫn luận ngữ của Khổng Tử có tác dụng:+ Tạo nên tính chính danh cho bài chiếu+ Đánh trúng vào tâm lí sĩ phu Bắc Hà+ Chứng tỏ vua Quang Trung là người có học biết lễ nghĩaEm có nhận xét gì về phần mở đầu của bài chiếu? Phần mở đầu ngắn gọn, lập luận chặt chẽ, giàu tính thuyết phục tạo cơ sở chắc chắn cho việc cầu hiền+ Nét khái quát về tác giả Ngô Thì Nhậm.+ Đặc điểm thể loại Chiếu.+ Hoàn cảnh ra đời và mục đích của bài Chiếu+ Quy luật xử thế của người hiềnCủng cốHƯỚNG DẪN VỀ NHÀ?+ Tiếp tục đọc - soạn theo hướng dẫn để chuẩn bị học tiếp phần còn lại của bài.+ Sưu tầm các tư liệu về tác giả Ngô Thì Nhậm và bài Chiếu cầu hiềnCH¢N THµNH c¶m ¬n Quý THÇY C¤ vµ c¸c em