Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Chiều tối (Mộ - Hồ Chí Minh)

CHIỀU TỐI	 1) Hồn cảnh sáng tác:mùa thu 1942,là bài thứ 31/134 trong “NKTT”.hồn cảnh Bác bị chuyển tù từ nhà lao Tĩnh Tây đến nhà lao Thiên Bảo. I- TÌM HIỂU CHUNG2) Thể loại: Thất ngơn tứ tuyệt cổ điển I- TÌM HIỂU CHUNG I- TÌM HIỂU CHUNG3) Đề tàiBuổi chiều miền sơn cước Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ, Cô vân mạn mạn độ thiên không; Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc, Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;Cô em xóm núi xay ngô tối,Xay hết, lò than đã rực hồng.MộCHIỀU TỐIII )ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN(Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,Quyện điểu quy lâm tầm túc thụï Bức tranh thiên nhiên chiều tối nơi núi rừng Cô vân mạn mạn độ thiên khôngChịm mây trơi nhẹ giữa tầng khơng)Hình ảnh:“Quyện điểu” cánh chim mỏi quen thuộcđẹp,gợi buồn. Cánh chim mỏi mệt sau một ngày kiếm ăn vất vả nhưng vẫn cố gắng bay về rừng “Tầm túc thụ”, tìm chỗ dừng chân, tá túc.Khơng gian vắng lặng,bao la, khống đạtThời gian ngả về chiều“Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ” 	“Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,”Hình ảnh: + “Cô vân” -> Đám mây lẻ loi, cơ đơn. + “Mạn mạn” Từ láy -> Trơi chậm chạp -> Chuyển động nhẹ nhàng -> Gợi sự êm ả, vắng lặng. => vạn vật vận động“Cô vân mạn mạn độ thiên không”	“chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không”Sơ kết :+Nghệ thuật: Lấy cái nhỏ bé của “cánh chim, chịm mây” để tả cái rộng lớn bao la của bầu trờiLấy cái động của “cánh chim, chịm mây” tả cái tĩnh lặng nơi miền sơn cước buổi chiều tà.Lấy cái hữu hạn tả cái vơ hạn Bút pháp chấm phá, gợi nhiều hơn tả Màu sắc cổ điểnSơ kết :+Nội dung Bức tranh thiên nhiên đẹp, đượm buồn.Hình tượng nhân vật trữ tình:Yêu thiên nhiênTâm hồn tinh tế nhạy cảmTinh thần lạc quanPhong thái ung dung tự tạiĐối chiếuTương đồng:	Cánh chim mỏi mệt sau một ngày Người tù cũng thấm mệt.	Đám mây lẻ loi Người tù một mình trên đường giải đi.Tương phản:	Cánh chim cĩ mệt mỏi nhưng sẽ tìm được tổ ấm 	Chịm mây cĩ cơ đơn nhưng chúng tự do giữ bầu trời bao la cịn người tù mất tự do. Thấy rõ hơn vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí MinhSơn thôn thiếu nữ ma bao túc (Cơ em xĩm núi xay ngơ tối,2) :Bức tranh cuộc sống Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồngXay hết lị than đã rực hồng).Hình ảnh: “Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc” 	-Cảnh lao động, sinh hoạt của con người khỏe khoắn, trẻ trung Bút pháp lấy điểm tả diện.	-Nét hiện đại: vượt khỏi hình ảnh quen thuộc “ Ngư, tiều, canh, mục” gần gũi với cuộc sống đời thường.Xay hết lị than đã rực hồng.Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng+Từ “ hồng”: thi nhãngợi khơng gian tràn đầy ánh sáng, ấm áp và niềm vui .“Bao túc ma hòan, lô dĩ hồng”“Xay hết lị than đã rực hồng.”	-Lối điệp ngữ, láy ý vịng xoay của chiếc cối thời gian vận động.	-Ngắt nhịp 4/3:  khi xay ngơ xong, lị than rực hồng  lấy sáng tả tối“Bao túc ma hòan, lô dĩ hồng”Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc 	Hình tượng thơ luơn vận động theo chiều hướng đi từ :- 	Bĩng tối ra ánh sángBuồn đến vuiCơ đơn đến ám áp Tinh thần hiện đại.Sơ kết:+Nghệ thuậtSơ kết :+Nội dung Bức tranh cuộc sống giản dị, ấm áp tình người.Hình tượng nhân vật trữ tình:Yêu cuộc sốngYêu con ngườiTinh thần lạc quanIII) CHỦ ĐỀ 	Bài thơ thể hiện vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh:Yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, yêu con người.Tinh tế nhạy cảm trước thiên nhiên và lịng người.Lạc quan, tin tưởng vào tương lai tươi sáng.Phong thái ung dung tự tại, ý chí vượt lên hồn cảnh khắc nghiệt Hồ hợp giữa chất trữ tình và chất thépIV) Kết luận 	-Bài thơ thể hiện sự kết hợp hài hịa giữa bút pháp cổ điển và tinh thần hiện đại.	-”Chiều tối” là bài thơ tiêu biểu cho “ Nhật ký trong tù”, mang đặc điểm phong cách nghệ thuật thơ Hồ Chí Minh.Tài năng và vẻ đẹp tâm hồn người lãnh tụ kính yêu của dân tộc.TRỊ CHƠI Ơ CHỮ1234567812315678HomeCâu hỏi củng cốNhững biểu hiện cụ thể của bút pháp cổ điển và tinh thần hiện đại trong bài thơ “ Chiều tối” của Hồ Chí Minh?Những biểu hiện cụ thể của bút pháp cổ điển và tinh thần hiện đại trong bài thơ “ Chiều tối” của Hồ Chí Minh?Tinh thần hiện đạiBút pháp cổ điểnThể thơ thất ngơn tứ tuyệt Đường luậtĐề tài “Chiều”Nhân vật trữ tình ung dung tự tại hồ hợp với thiên nhiên Bút pháp gợi nhiều hơn tảBút pháp lấy sáng tả tốiBút pháp lấy điểm tả diệnLấy cái hữu hạn tả cái vơ hạnNhân vật trữ tình làm chủ tình huốngNhân vật trữ tình kiên cường bất khuấtHình tượng thơ vận động hướng về sự sống, ánh sáng, niềm vuiNhân vật trữ tình luơn lạc quanChất thépChất trữ tìnhNhững biểu hiện cụ thể của bút pháp cổ điển và tinh thần hiện đại trong bài thơ “ Chiều tối” của Hồ Chí Minh?Tinh thần hiện đạiBút pháp cổ điểnThể thơ thất ngơn tứ tuyệt Đường luậtĐề tài “Chiều”Nhân vật trữ tình ung dung tự tại hồ hợp với thiên nhiên Bút pháp gợi nhiều hơn tảBút pháp lấy sáng tả tốiBút pháp lấy điểm tả diệnLấy cái hữu hạn tả cái vơ hạnNhân vật trữ tình làm chủ tình huốngNhân vật trữ tình kiên cường bất khuấtHình tượng thơ vận động hướng về sự sống, ánh sáng, niềm vuiNhân vật trữ tình luơn lạc quanChất thépChất trữ tìnhMỘ1234567812315678TRỊ CHƠI Ơ CHỮHomeMỘ1BỐN234567812315678TRỊ CHƠI Ơ CHỮHomeMỘ1BỐN2HỒCHÍMINH34567812345678TRỊ CHƠI Ơ CHỮHomeMỘ1BỐN2HỒCHÍMINH3TRỮTÌNH4567812315678TRỊ CHƠI Ơ CHỮHomeMỘ1BỐN2HỒCHÍMINH3TRỮTÌNH4THÉP567812315678TRỊ CHƠI Ơ CHỮHomeMỘ1BỐN2HỒCHÍMINH3TRỮTÌNH4THÉP510/194267812315678TRỊ CHƠI Ơ CHỮHomeMỘ1BỐN2HỒCHÍMINH3TRỮTÌNH4THÉP510/19426HỒNG7812315678TRỊ CHƠI Ơ CHỮHomeMỘ1BỐN2HỒCHÍMINH3TRỮTÌNH4THÉP510/19426HỒNG7MABAOTÚC812315678TRỊ CHƠI Ơ CHỮHomeCâu hỏi củng cốNhững biểu hiện cụ thể của bút pháp cổ điển và tinh thần hiện đại trong bài thơ “ Chiều tối” của Hồ Chí Minh?Những biểu hiện cụ thể của bút pháp cổ điển và tinh thần hiện đại trong bài thơ “ Chiều tối” của Hồ Chí Minh?Tinh thần hiện đạiBút pháp cổ điểnThể thơ thất ngơn tứ tuyệt Đường luậtĐề tài “Chiều”Nhân vật trữ tình ung dung tự tại hồ hợp với thiên nhiên Bút pháp gợi nhiều hơn tảBút pháp lấy sáng tả tốiBút pháp lấy điểm tả diệnLấy cái hữu hạn tả cái vơ hạnNhân vật trữ tình làm chủ tình huốngNhân vật trữ tình kiên cường bất khuấtHình tượng thơ vận động hướng về sự sống, ánh sáng, niềm vuiNhân vật trữ tình luơn lạc quanChất thépChất trữ tìnhNhững biểu hiện cụ thể của bút pháp cổ điển và tinh thần hiện đại trong bài thơ “ Chiều tối” của Hồ Chí Minh?Tinh thần hiện đạiBút pháp cổ điểnThể thơ thất ngơn tứ tuyệt Đường luậtĐề tài “Chiều”Nhân vật trữ tình ung dung tự tại hồ hợp với thiên nhiên Bút pháp gợi nhiều hơn tảBút pháp lấy sáng tả tốiBút pháp lấy điểm tả diệnLấy cái hữu hạn tả cái vơ hạnNhân vật trữ tình làm chủ tình huốngNhân vật trữ tình kiên cường bất khuấtHình tượng thơ vận động hướng về sự sống, ánh sáng, niềm vuiNhân vật trữ tình luơn lạc quanChất thépChất trữ tìnhTRỊ CHƠI Ơ CHỮ12345678Câu hỏi Bài “Chiều tối” cĩ tên chữ Hán là gì?(2)Trong “ Chiều tối” cĩ mấy hình ảnh? (4)Hình tượng nhân vật trữ tình trong bài là ai?(9)Hai câu thơ đầu thể hiện rõ đặc điểm gì trong thơ HCM ?(7)Hai câu thơ cuối thể hiện rõ tinh thần gì trong thơ HCM ?(4)Thời điểm sáng tác bài” Chiều tối” (7)Nhãn tự của bài “ Chiều tối” (4)Cụm từ nào được lặp lại trong “Chiều tối”(8)