Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân)

- Nguyeãn Tuaân -Chöõ ngöôøi töû tuø( Tieát 1 )I/ Vaøi neùt veà taùc giaû:NhaøvaênNguyeãnTuaânI/ Vaøi neùt veà taùc giaû:Nguyeãn Tuaân ( 1910 – 1987 ):- Sinh ra trong moät gia ñình nhaø nho khi Haùn hoïc ñaõ taøn, ôû Haø Noäi.- Oâng ñi nhieàu nôi, laøm nhieàu ngheà ( vieát vaên, laøm baùo, dieãn vieân ) > Nguyeãn Tuaân laø moät nhaø vaên raát möïc phoùng tuùng, taøi hoa, uyeân baùc, coù phong caùch ngheä thuaät ñoäc ñaoù.* Noäi dung chính trong saùng taùc cuûa Nguyeãn Tuaân:- Tröôùc caùch maïng: . theå hieän chuû nghóa xeâ dòch. . ca ngôò nhöõng thuù chôi tao nhaõ, veû ñeïp cuûa “moät thôøi vang boùng”. - Sau caùch maïng: Ngoøi buùt cuûa Nguyeãn Tuaân höôùng ñeán ca ngôïi veû ñeïp thieân nhieân, ñaát nöôùc, ca ngôïi cuoäc soáng môùi. II/ Taùc phaåm:1. Xuaát xöù: “ Chöõ ngöôøi töû tuø” laø moät truyeän ngaén in trong “ Vang boùng moät thôøi” ( moät taäp goàm 11 truyeän ngaén ca ngôïi nhöõng veû ñeïp cuûa moät thôøi vang boùng – xuaát baûn 1940).Vangboùngmoätthôøi 2. Tìm hieåu truyeän: Vieät NamTheá kæ XIXKhí phaùch nhaø nhoTinh hoa daân toäcNhaát ( moät )chi ( caønh )mai ( mai )Caàn* Nhaän xeùt : Tình huoáng truyeän ñoäc ñaùo theå hieän moái quan heä ñaëc bieät eùo le giöõa 2 nhaân vaät: Huaán Cao vaø vieân quaûn nguïc hoaøn caûnh thöû thaùch laøm saùng baät leân tính caùch cuûa nhaân vaätChöõ ngöôøi töû tuø- Nguyeãn Tuaân -( Tieát 1 )“Trôøi chieàu coù moät veû döõ doäi. Maët ñaát thì saùng hôn laø neàn trôøi. Neàn trôøi vaån nhöõng ñaùm maây tím ñoû veõ ñuû moïi hình thuø quaùi laï. Nhöõng böùc tranh maây choù maøu thaãm haï thaáp theâm vaø ñeø naëng xuoáng phaùp tröôøng oi böùc vaø saùng gaét” ( Trích Böõa röôïu maùu - Nguyeãn Tuaân )“ Tieáng troáng thaønh phuû gaàn ñaáy ñaõ baét ñaàu thu khoâng. Treân boán choøi canh, nguïc toát cuõng baét ñaàu ñieåm vaøo caùi quaïnh queõ cuûa trôøi toái mòt, nhöõng tieáng kieång vaø moõ ñeàu ñaën thöa thôùt. Löôùt qua caùi thaêm thaúm cuûa moäi coû ñaãm söông. Vaúng töø moät laøng xa ñöa laïi maáy tieáng choù suûa ma. Trong khung cöûa soå coù nhieàu con song keû nhöõng neùt ñen thaúng leân neàn trôøi loám ñoám tinh tuù, moät ngoâi sao Hoâm nhaáp nhaùy nhö muoán truït xuoáng phía chaân giôøi khoâng ñònh. Tieáng doäi choù suûa ma, tieáng troáng thaønh phuû, tieáng kieång moõ canh noåi leân nhieàu nhieàu. Baáy nhieâu thanh aâm phöùc taïp bay laàn leân khoûi maët ñaát toái, naâng ñôõ laáy moät ngoâi sao chính vò muoán töø bieät vuõ truï” ( Trích Chöõ ngöôøi töû tuø - Nguyeãn Tuaân )bình luận ngắn về tên bài Chữ người tử tùXưa nay nói đến tử tù là người ta nghĩ đến một thành phần rất nguy hiểm đe dọa cuộc sống và hạnh phúc của cộng đồng. Tử tù là những kẻ phạm tội tày đình, là những kẻ mất hết nhân tính, là những tay anh chị lấy tội ác làm nghề sống của mình. Không ai gọi tử tù là người một cách đáng trân trọng. “Người tử tù” dường như chứa một cái mâu thuẫn đã là “người” thì không thể là “tử tù” và ngược lại đã là tử tù thì không thể được gọi là người. Đây là một loại nhân vật rất đặc biệt chứa đựng nhiều điều bí ẩn, nhiều điều thú vị. Càng bất ngờ hơn câu chuyện xoay quanh việc người tử tù ấy không những biết chữ mà còn kẻ sáng tạo ra chữ đẹp- một con người có cốt cách nghệ sĩ, có cốt cách anh hùng. Người tử tù ấy cho chữ là một hình thức truyền đạo. Cái đạo ấy sáng ngời bởi thiên lương, bởi ba chữ: “Tài – Tâm – Khí”. Tên truyện đã tạo nên một truyền thống rất đặc trưng của chủ nghĩa lãng mạn, tạo nên một kiểu nhân vật rất đặc trưng cho tính cách lãng mạn: Chúng ta trân trọng người tử tù trong cốt cách của một con người với tất cả  những mẫu tự viết hoa.    Hai câu văn: “Thiếu chút nữa ta phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”, và: “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh” - đẹp như những bức châm trong các thư họa nghìn xưa lưu lại trong các viện bảo tàng mĩ thuật. Cũng là bài học làm người sáng giá! NNgöôì töû tuø aâyù cho chöõ laø moät hình thöùc truyeàn ñaïo. Caùi ñaïo aáy saùng ngôøi bôûi thieân löông, bôûi ba chöõ: " Taøi - Taâm - Khí" " Theá gian coøn voâ soá caùi kheùo, caùi quí...Chæ sôï mình keùm ñöùc ñeå ñöôïc laøm baïn vôùi vôùi vaät baùu thoâi, con aï." Trích " Löûa neán trong tranh" cuûa Nguyeãn Tuaân.Không chỉ yêu nước mà điều quan trọng là lòng yêu nước của Nguyễn Tuân có sắc thái mới so với cách hiểu thông thường, kể cả lòng yêu nước của sĩ phu trong các thời kỳ trước. Chắc chắn việc chỉ ra lòng yêu nước ấy mang đậm dấu ấn thời đại thế nào, cách yêu nước của Nguyễn Tuân độc đáo ra sao, là cần thiết, bởi đó là những bài học mà ngày nay chúng ta có thể tiếp nhận khi bàn về thái độ nhà văn đối với các vấn đề xã hội. - Vöông Trí Nhaøn -Với Nguyễn Tuân, cái đẹp, có khi là một lối sống thanh cao, một khí phách cứng cỏi, một tài năng phi phàm, một đồ vật tuyệt kỹ, một hương vị thuần khiết, một cảnh sắc kỳ thú “ Nhaõn quan ngoân ngöõ cuûa Nguyeãn Tuaân” – Ñaëng Löu