Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Hạnh phúc của một tang gia (Trích Số đỏ - Vũ Trọng Phụng) - Tăng Thị Thanh Nga

12/27/20201KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ CHÀO CÁC EMTrích “Số đỏ” – Vũ Trọng PhụngHạnh phúc của một tang giaĐọc văn (Ngữ văn 11)TRƯỜNG THPT BÌNH KHÁNH - TỔ NGỮ VĂNGV: TĂNG THỊ THANH NGATiết: 2Mục tiêucần đạtThấy được bản chất lố lăng đồi bại của xã hội “thượng lưu” thành thị. Nắm được nghệ thuật trào phúngđặc sắccủa Vũ Trọng Phụng.Giáo dục lối sống lành mạnh, văn minh,có đạo lý.I. Tìm hiểu chung1. Tác giả1. Nhan đề3. Cảnh đám tangII. Tìm hiểu đoạn tríchKết cấu bài học:2. Tác phẩm - đoạn trích2. Niềm hạnh phúccủa các nhân vật1. Nhan đề2. Niềm hạnh phúc của các nhân vậtBÀI CŨNêu ý nghĩa nhan đề của đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia”?THẢO LUẬNNhóm 1-2: Cái chết của cụ cố tổ đem đến niềm vui cho những ai? Nhóm 1: Những người trong gia đình:+ Niềm vui chung.+ Niềm vui riêng. Nhóm 2: Những người ngoài tang gia.> Phát hiện thủ pháp nghệ thuật trong miêu tả và thái độ của tác giả?Nhóm 3- 4: Cảnh đám tang.- Quy mô và không khí đám tang được miêu tả như thế nào? Cụm từ nào được nhắc lại nhiều lần? Nó có ý nghĩa gì? Cảnh hạ huyệt: người ta tham gia giây phút thiêng liêng ấynhư thế nào? Nhà văn đã vạch trần điều gì? II. ĐỌC – HIỂU ĐOẠN TRÍCH2. Niềm hạnh phúc của các nhân vật2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đìnhTâm trạng chung của đại gia đình khi cụ cố tổ chết thể hiện như thế nào? Cái chết đó có ý nghĩa gì đối với gia đình này?a. Niềm vui chung- Bề ngoài: tất bật, lo lắng, bối rối đúng như nhà có đámThực chất: sung sướng, tưng bừng, rộn ràng vì “cái chúc thư kia sẽ bắt đầu đi vào thời kỳ thực hành”Cái chết của cụ là niềm vui sướng của gia đình vô phúc. Lộ rõ bản chất vô liêm sỉ.CỤ CỐ TỔ TRÚT HƠI THỞ CUỐI CÙNGII. ĐỌC – HIỂU ĐOẠN TRÍCH2. Niềm hạnh phúc của các nhân vật2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đìnhb. Niềm vui riêng.Cụ Cố Hồng đã lo lắng cho cái chết của bố như thế nào?* Cụ Cố Hồng – Con trai trưởng (dc/Tr.124)- Ho ho, khạc khạc, mếu máo,- “Mơ màngcái gậy như thế”: mơ được thiên hạ khen.-> Bất hiếu, háo danh, ngu dốt, quái gở.* Ông Văn Minh – Cháu đích tôn (dc/Tr.124)Ông Văn Minh có tâm trạng như thế nào trước cái chết của ông nội?- Phân vân, vò đầu bứt tóc, vẻ mặt hợp với nhà có tang.- “Chỉ là mời luật sư không xử trí với Xuân ”-> Bản chất giả dối, bất nhân, vô đạo.II. ĐỌC – HIỂU ĐOẠN TRÍCH2. Niềm hạnh phúc của các nhân vật2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đìnhb. Niềm vui riêng.* Bà Văn Minh (dc/Tr.125).Bà Văn Minh có tâm trạng như thế nào trước cái chết của ông nội? Sung sướng bối rối vì có dịp lăng xê các mốt tang phục của tiệm may Âu Hoá, được mặc đồ xô gai tân thời.-> Đám ma mở ra cơ hội kiếm lời và chưng diện theo lối văn minh, Âu hóa rởm.* Cô Tuyết (dc/Tr.125)Trong đám tang, cô Tuyết buồn vì lí do gì? Em hãy đánh giá về nhân vật này?- Mặc bộ y phục “ngây thơ”, vẻ mặt buồn đúng mốt, Đau khổ vì chưa thấy người tình và chứng minh “chưa đánh mất chữ trinh”-> Đứa con gái hư hỏng, đĩ thõa.II. ĐỌC – HIỂU ĐOẠN TRÍCH2. Niềm hạnh phúc của các nhân vật2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đìnhb. Niềm vui riêng.* Cậu Tú Tân (dc/Tr.125) Thái độ của Cậu Tú Tân thể hiện qua những chi tiết nào?- Cứ điên người lên vì sắp được trổ tài chụp ảnh, -> Đám ma trở thành nơi biểu diễn thú chơi thời thượng.* Ông phán mọc sừng (dc/Tr.124)Tìm những chi tiết biểu hiện thái độ của ông Phán mọc sừng?- Sung sướng vì được chia thêm vài nghìn đồng.- Tự hào về giá trị của đôi sừng hươu vô hình.- Trù tính kế hoạch trả ơn và thương lượng với Xuân Tóc đỏ.-> Kẻ trục lợi, hám tiền, vô liêm sỉ.Tác giả sử dụng nghệ thuật gì để lật tẩy bản chất của các thành viên gia đình này? Thái độ của nhà văn? Nghệ thuật đối lập:- Một đại gia đình bất hiếu, bất nhân, bất nghĩa Vạch trần bản chất xấu xa, bỉ ổi của hạng người vì tiềnđã chà đạp lên đạo lý dân tộc.Tóm lại: Mọi người đều sung sướng trước cái chết của ông cụ “đáng chết” . Vì quyền lợi của mỗi người đều đạt được.Cụ Cố HồngCụ bà (vợ cố Hồng)Văn MinhBà Văn MinhCô TuyếtÔng Phán mọc sừngII. ĐỌC – HIỂU2. Niềm hạnh phúc của các nhân vật2.2. Hạnh phúc của những người ngoài tang gia* Ông TYPN (dc/Tr.125): Vui mừng vì được lăng xê các mốt tang phục.* Hai cảnh sát Minđơ – Mintoa (dc/Tr.125).“sung sướng cực điểm” đang thất nghiệp thì được thuê giữ trật tự cho đám tang.* Xuân Tóc đỏ (dc/Tr.126):Danh dự của Xuân càng được đề cao.* Bạn của Cụ Cố Hồng: (dc/Tr.125) Có dịp khoe huân chương, các loại râu, cảm động khi nhìn thấy làn da trắng của Tuyết.* Sư cụ Tăng Phú (dc/Tr.127).“Sung sướng và vênh váo” vì tin rằng “đã đánh đổ được hội Phật giáo” chứ không phải đến cầu siêu cho ngưởi đã chết.? Đám tang còn mang niềm hạnh phúc tới cho những ai ?Đám ma là cuộc họp mặt để những kẻ “Âu hóa, văn minhnâng cao uy tín, danh dự và để kiếm tiền.* Hình thức:- Quy mô: Đám tang to tát, theo cả lối ta – tây – tàu (Tr.126). - Không khí: Đi đến đâu làm huyên náo đến đó “nhốn nháo khen đám ma to”. Người đi đưa đông, “trai thanh, gái lịch chim nhau, cười tình,..” (dc/Tr.126 -127).-> Hình thức: vừa to tát, vừa bát nháo, lộn xộn. Đám ma trở thành đám rước, đám hội.* Điệp khúc: “Đám cứ đi”- nhịp độ chậm rãi, quyến luyếnnhưng thực chất là khoe khoang danh vọng, tiếng tăm: + Thái độ: mỉa mai, chua xót.+ Đám ma: linh đình > Đây là một đám ma “gương mẫu” về sự giả dối.II. ĐỌC – HIỂU3. Cảnh đám tanga. Đám ma to (dc/Tr.127)Quy mô và không khí đám tang như thế nào? Tác giả đã nhắc lại cụm từ nào? Có ý nghĩa gì?II. ĐỌC – HIỂU3. Cảnh đám tanga. Đám ma to.b. Cảnh hạ huyệt (dc/Tr.126 - 127)Cậu Tú Tân “luộm thuộmđể chụp ảnh”: đạo diễn màn hài kịch.Cụ Cố Hồng: mếu máo, khóc ngất đi.Ông Phán Mọc sừng: Khóc “hứthứt hứt”; Bí mật dúi vào tay Xuân tờ năm đồng gấp tư: tiếng khóc đầy mỉa mai.-> Đám ma có đủ mọi thứ, duy chỉ một điều không có: tình yêu thương chân thành cho người quá cố	 Lật tẩy sự giả dối, vô liêm sỉ.? Người ta tham gia cái giây phút thiêng liêng ấy như thế nào?ĐÁM MA TOĐÁM MA TOCảnh đưa đám và hạ huyệt chính là sự phơi bày cuối cùng và cũng là rõ nhất những toan tính ích kỉ, hành vi, thái độ vô giáo dục của một lớp người tự xưng là thượng lưu, văn minh trong XH đương thời. Nó báo động về sự suy đồi giá trị đạo đức truyền thống, tha hoá về nhân cách, tình cảm của con người.MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRONG ĐÁM TANGKIỆU BÁT CỐNGII. Đọc- hiểu đoạn trích1. Nhan đề2. Niềm hạnh phúc của các nhân vật.3. Cảnh đám tang.4. Nghệ thuật.Hãy phát hiện những đặc sắc nghệ thuật trong đoạn trích? Xây dựng tình huống trào phúng, tạo nên màn hài kịch phong phú và biến hóa. Sử dụng và phát hiện những chi tiết đối lập gay gắt tạo tiếng cười thâm thúy. Thủ pháp cường điệu, nói ngược, nói mỉa, đặc tả, sử dụng đan xen và linh hoạt.=> Nghệ thuật trào phúng đặc sắc bậc thầy.III. Tổng kết(ghi nhớ sgk/128)Nội dung:vạch trần bản chất xã hội thượng lưu trước CMT8.2. Nghệ thuật: tràophúng sắc bén“bậc thầy”.LIÊN HỆ BẢN THÂN VÀ GIÁO DỤC LỐI SỐNG1. Qua đoạn trích này, tác giả đặt ra vấn đề tình cảm, đạo lý làm người trong gia đình và xã hội như thế nào?2. Bản thân mỗi cá nhân đã sống và thực hiện đạo lý làm người như thế nào?3. Cần giáo dục lối sống lành mạnh, có đạo lý chocon ngườ đặc biệt là lứa tuổi học sinh cần phải làmgì?Câu 1: Nội dung nổi bật của đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia” là:A. Phơi bày thực trạng xã hội thối nát và tình cảnh khổ cực của nhân dân.B. Nỗi đau khổ của một gia đình có đám tang.C. Vạch trần bản chất xã hội thượng lưu lố lăng đồi bại; sự giả dối, vô đạo đức của con người trong tang gia.D. Niềm hạnh phúc của mọi người vì được tham gia vào cải cách xã hội. Bài tập trắc nghiệmCâu 2: Nghệ thuật đặc sắc nhất của đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia” là:A. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tếB. Nghệ thuật trào phúng đặc sắcC. Nhan đề gợi sự tò mòD. Ngôn ngữ trần thuật mang tính khách quanBài tập trắc nghiệmBÀI HỌC KẾT THÚC, XIN CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINHBUỔI HỌC KẾT THÚC, XIN CHÀO CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM!À BUỔI HỌC KẾT THÚC, XIN CHÀO CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM!BUỔI HỌC KẾT THÚC, XIN CHÀO CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM!BUỔI HỌC KẾT THÚC, XIN CHÀO CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM!