Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Một thời đại trong thi ca (Hoài Thanh) - Trần Thị Hải Đường

Một thời đại trong thi caTrần Thị Hải ĐườngLớp 11 Tiết 102TRƯỜNG THPT CẨM BÌNH1. TÁC GIẢII. ĐỌC HIỂU VBIII. TỔNG KẾT 1909 – 1982 Tên thật: Nguyễn Đức Nguyên- Xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo ở Nghệ An;- Tham gia phong trào yêu nước từ thời đi học; Hoạt động trong ngành Văn hoá - nghệ thuật, giữ nhiều chức vụ: Tổng thư kí Hội văn hoá cứu quốc VN, Hội Văn nghệ VN, Vụ trưởng Vụ Nghệ thuật, Chủ nhiệm tuần báo Văn nghệ- Năm 2000 được Nhà nước tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học - nghệ thuật.I. TIỂU DẪNI. TIỂU DẪNa) Cuộc đờiĐỌC HIỂU VĂN BẢNTỔNG KẾTTIỂU DẪNTIỂU DẪN Văn chương và hành động (1936)- Thi nhân Việt Nam (1942)- Có một nền văn hoá Việt Nam (1946)- Quyền sống của con người trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du (1949) Nói chuyện thơ kháng chiến (1950)- Phê bình và tiểu luận (3 tập – 1960, 1965, 1971) Phong cách: thiên về tưởng tượng và ghi nhận ấn tượng; giọng văn nhẹ nhàng, tinh tế mà hóm hỉnh, tài hoa: “Lấy hồn tôi để hiểu hồn người”=> Là một trong những nhà phê bình văn học xuất sắc nhất của văn học Việt Nam hiện đạib) Tác phẩm2. TÁC PHẨM THI NHÂN VIỆT NAMĐỌC HIỂU VĂN BẢNTỔNG KẾTTIỂU DẪNTIỂU DẪNPHẦN I:- Cung chiêu anh hồn Tản Đà- Một thời đại trong thi caPHẦN II:169 bài thơ của 46 nhà thơ (1932-1941)PHẦN III“Nhỏ to” - Lời tác giả“Tôi quyết rằng trong lịch sử thi ca Việt Nam chưa bao giờ có một thời đại phong phú như thời đại này. Chưa bao giờ người ta thấy xuất hiện cùng một lúc một hồn thơ rộng mở như Thế Lữ, mơ màng như Lưu Trọng Lư, hùng tráng như Huy Thông, trong sáng như Nguyễn nhược Pháp, ảo não như Huy Cận, quê mùa như Nguyễn Bính, kỳ dị như Chế Lan Viên... và thiết tha, rạo rực, băn khoăn như Xuân Diệu3. ĐOẠN TRÍCH ĐỌC HIỂU VĂN BẢNTỔNG KẾTTIỂU DẪNTIỂU DẪN- Nằm cuối phần tiểu luận mở đầu Thi nhân Việt Nam- Sự khám phá và đánh giá đầu tiên; là công trình tổng kết có giá trị về phong trào Thơ mới;A .ĐỌC - HIỂU KHÁI QUÁT ĐỌC HIỂU VĂN BẢNTỔNG KẾTĐỌC - HIỂU VB1. Bố cụcTIỂU DẪNXác định bố cục và thể loại của văn bản?3 phần- Từ đầu.... những chỗ khác nhau: Nguyên tắc để xác định tinh thần Thơ mới- Tiếp....rẻ rúng đến thế: Tinh thần thơ mới: CHỮ TÔI- Còn lại: Sự vận động của Thơ mới xung quanh cái tôi và bi kịch của nóXác định vấn đề cần nghị luận? Hệ thống luận điểm?2. Thể loại- Nghị luận văn học ( Nghiên cứu phê bình văn học)- Vấn đề cần nghị luận: Tinh thần thơ mới Luận điểm 1 Luận điểm 2 Luận điểm 3 I. TIỂU DẪNTrong phần trích, đoạn văn nào để lại ấn tượng sâu đậm nhất trong em? “ Đời chúng ta đã nằm trong vòng chữ TÔI. Mất bề rộng ta đi tìm bề sâu. Nhưng càng đi sâu càng lạnh.Ta thoát lên tiên cùng Thế Lữ, ta phiêu lưu trong trường tình cùng Lưu Trọng Lư, ta điên cuồng cùng Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên, Ta đắm say cùng Xuân Diệu. Nhưng động tiên đã khép, tình yêu không bền, điên cuồng rồi tỉnh, say đắm vẫn bơ vơ.Ta ngẩn ngơ buồn trở về hồn ta cùng Huy Cận ”. B . ĐỌC - HIỂU CHI TIẾTĐỌC HIỂU VĂN BẢNTỔNG KẾTĐỌC - HIỂU VBTIỂU DẪN1. Nguyên tắc để xác định tinh thần thơ mớiThơ mới: Phong trào thơ khởi phát từ 1932 đến 1945. Bài tiểu luận này chỉ đề cập thơ trong giai đoạn 1932-1941.- Tinh thần thơ mới:	 - Điều sâu sắc nhất, cốt yếu nhất toát ra từ phong trào Thơ mới ( để phân biệt với Thơ cũ)	Theo Hoài Thanh, cái khó trong việc tìm ra tinh thần của thơ mới là gì?- Cái khó là ranh giới giữa thơ cũ và thơ mới không phải rạch ròi, dễ nhận ra, mà thơ hay, thơ dở thì thời nào cũng có- Nguyên tắc xác định tinh thần của thơ mới: + So sánh bài hay với bài hay+ So sánh trên nguyên tắc đại thể	Hoài Thanh đã nêu ra cách nhận diện như thế nào đối với tinh thần của thơ mới?+ Bắt đầu: trích dẫn thơ- Người giai nhân: bến đợi dưới cây già Tình du khách: thuyền qua không buộc chặtHình ảnh ước lệ, cổ điển- Ô hay! Cảnh cũng ưa người nhỉ!Ai thấy ai mà chẳng ngẩn ngơ!Giọng điệu trẻ trung, hiện đại+ Tiếp theo: Đưa ra luận cứ- Nhà thơ nào cũng có thể có những câu thơ hay nhưng không tiêu biểu- Thời đại nào cũng có thể có những bài thơ dở=> Cả hai loại thơ đó đều không thể đại diện cho thời đại+ Cuối cùng: Đưa ra nguyên tắc về đối tượng phê bình* Chỉ căn cứ vào đại thể* Chỉ căn cứ cái hay - Lập luận theo lối quy nạp- Luận cứ xác đáng Luận điểm rõ ràng- Biện chứng, khách quan- Giản dị, sinh động Luận chứng tiêu biểu- Phương pháp lập luận của Hoài ThanhTìm hiểu cách lập luận của Hoài Thanh ở phần đầu đoạn trích này?ĐỌC HIỂU VĂN BẢNTỔNG KẾTTIỂU DẪN2. Tinh thần thơ mới: Theo Hoài Thanh, điều cốt lõi mà thơ mới đưa đến cho thi đàn Việt Nam lúc bấy giờ là gì?Chữ Tôi - với ý nghĩa tuyệt đốiTrong đoạn trích Một thời đại trong thi ca, sau khi rà soát lại thơ mới (sau 1932) và thơ cũ (trước 1932), Hoài Thanh cho rằngLUYỆN TẬP	A. Cả thơ cũ và thơ mới đều có đủ cái hay, cái dở, nhưng trong thơ cũ cái dở nhiều hơn, trong thơ mới cái hay nhiều hơn. 	B. Thơ mới (sau1932) chỉ toàn là những bài kiệt tác, người làm thơ mới đều là những nhà thơ tâm huyết, tài năng. 	C. Thơ cũ (trước 1932) chỉ toàn là những bài vịnh, chúc tầm thường, mòn sáo, người làm thơ cũ đều là anh thợ rèn đúc câu chữ. 	D. Cả thơ cũ và thơ mới đều có những cái tầm thường, lố lăng bên cạnh những cái đẹp, tuyệt mĩ. Mở đầu đoạn trích Một thời đại trong thi ca, khi so sánh thơ cũ và thơ mới (để nói đến dáng vẻ hiện đại của thơ cũ và dáng dấp cổ điển của thơ mới), Hoài Thanh đã đồng thời trích dẫn thơ của các nhà thơ nào?LUYỆN TẬP	A. Trích dẫn thơ mới: hai câu thơ của Nguyễn Bính; trích dẫn thơ cũ: hai câu thơ của Nguyễn Công Trứ. 	B. Trích dẫn thơ mới: hai câu thơ của Xuân Diệu; trích dẫn thơ cũ: hai câu thơ chưa rõ tác giả. 	C. Trích dẫn thơ mới: hai câu thơ của Xuân Diệu; trích dẫn thơ cũ: hai câu thơ của Nguyễn Du. 	D. Trích dẫn thơ mới: hai câu thơ của Huy Cận; trích dẫn thơ cũ: hai câu thơ chưa rõ tác giả Trong đoạn trích Một thời đại trong thi ca, theo Hoài Thanh, Thơ mới đã ra đời như thế nào?LUYỆN TẬP	A. Thơ mới ra đời từ thơ cũ và còn rớt lại ít nhiều dấu vết thơ cũ. 	B. Thơ mới ra đời từ nền tảng văn học của các nước phương Tây. 	C. Thơ mới ra đời từ thơ cũ và lưu giữ đầy đủ tinh thần thơ cũ. 	D. Thơ mới ra đời một cách bất ngờ, đoạn tuyệt hoàn toàn thơ cũ"Tôi quyết rằng trong lịch sử thi ca Việt Nam [...] một thời đại phong phú như thời đại này". (Một thời đại trong thi ca, Hoài Thanh)LUYỆN TẬP	A. "hiếm có". 	B. "chưa bao giờ có". 	C. "khó có". 	D. "không bao giờ có". 	Dòng nào không nói đúng về bài Một thời đại trong thi ca của Hoài Thanh?LUYỆN TẬP	A. Bài viết chứng tỏ người viết có năng lực thẩm định tinh tế về nghệ thuật thơ ca, am hiểu sâu sắc đối tượng nghiên cứu, phương pháp khảo sát thận trọng và công tác tư liệu rất chu đáo. 	B. Bài viết đã giới thiệu và tuyển thơ của 44 nhà thơ mới. 	C. Bài viết được xem là một đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực phê bình văn học ở nước ta. 	D. Đây là một công trình nghiên cứu công phu, khá toàn diện về Thơ mới Tinh thần thơ mới:- 	Khẳng định chữ TÔIPPLL: So sánh với chữ TASự vận động...:a. sự vận động:Ban đầu...Dần dần...PPLL: So sánh (XD với NCT)b. Bi kịch:Bi kịch: Ta thoát lên tiên...Nguyên nhânPPLL: Quy nạpc. Hướng giải quyết:Cách giải quyếtĐánh giáIII. Tổng kết:Nội dung:Nghệ thuậtDàn bài tiết 2: