Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Người trong bao (A.P.Sê-khốp)

 (A.P. Sê- khốp)Đọc văn: tiết 95,96Người trong baoNGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp)I. Giới thiệu: 1. Tác giả Sê- khốp:( 1860-1904) Tóm tắt những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của Sê- khốp? - Sinh ra và lớn lên trong một gia đình buôn bán nhỏ tại thị trấn Ta- gan- rốc. - Năm 1884, tốt nghiệp trường Y-> vừa làm bác sĩ nông thôn vừa viết báo, viết văn, và tham gia nhiều công tác xã hội khác. - Năm 1887, nhận giải thưởng Puskin, năm 1900, được bầu làm Viện sĩ danh dự Viện Hàn lâm khoa học Nga. -Tác phẩm tiêu biểu: Anh béovà anh gầy, Con kì nhông, Phòng số 6, Đồng cỏ, - Sê- khốp là đại biểu lớn cuối cùng của chủ nghĩa hiện thực Nga, nhà cách tân thiên tài về truyện ngắn và kịch nói, tác phẩm của ông phê phán xã hội Nga đương thời và thể hiện niềm tin vào tương lai nước NgaNGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp) 2. Truyện ngắn “Người trong bao”: Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào?Tóm tắt ngắn gọn tác phẩm. Em hiểu như thế nào về nhan đề “Người trong bao”? - Hoàn cảnh sáng tác: tác phẩm được viết năm 1898, khi nhà văn đang dưỡng bệnh tại thành phố I- an- ta, trong bối cảnh nước Nga ngạt thở với bầu không khí tù túng, bế tắc dưới chế độ chuyên chế Nga ở thế kỉ XIX. - Tóm tắt: - Ý nghĩa nhan đề: + Hình tượng “cái bao”: . Cái vỏ bọc, che chắn, ngăn cách, bảo vệ con người khỏi ảnh hưởng bên ngoài. . Hình tượng gần gũi, dễ hiểu, mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. + “Người trong bao” là một sáng tạo nghệ thuật của Sê- khốp để chỉ một lối sống, một loại tính cách của con người.NGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp)II. Đọc- hiểu văn bản:1. Nhân vật Bê- li- cốp:a. Ngoại hình, thói quen, sinh hoạt, ý nghĩ: Tìm những chi tiết miêu tả ngoại hình, thói quen, sinh hoạt và ý nghĩ của Bê- li- cốp? * Ngoại hình: - “Lúc nào cũng vậy, hắn đều đi giày cao su, cầm ô, mặc áo bành tô cốt bông dựng cổ lên - Hắn đeo kính râm, mặc áo bông chần, lỗ tai nhét bông, khi ngồi lên xe ngựa thì bao giờ cũng cho kéo mui lên. - Luôn có khuôn mặt tái nhợt, rầu rĩ vì lo âu - Mọi thứ hắn để trong bao: ô hắn để trong bao, chiếc đồng hồ quả quýt cũng để trong bao bằng da hươu, chiếc dao nhỏ gọt bút chì hắn cũng để trong bao”NGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp)* Thói quen:“Hắn đi hết nhà này đến nhà khác, kéo ghế ngồi, chẳng nói chẳng rằng, mắt nhìn xung quanh như tìm kiếm vật gì. Hắn cứ ngồi yên như phỗng thế rồi độ một giờ sau thì cáo từ”* Cách sinh hoạt:“Ở nhà hắn luôn mặc áo ngoài, đội mũ, đóng cửa, cài then, có đủ sự ngăn cấm và hạn chế, lúc nào cũng sợ nhỡ lại có chuyện gì xảy ra” “Khi ngủ, hắn kéo chăn trùm đầu kín mít, đóng chặt cửamặc dù trong buồng nóng bức, ngột ngạt”NGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp)* Ý nghĩ “...Đối với hắn chỉ có chỉ thị, thông tư, những bài báo cấm đoán điều này, điều nọ mới là cái rõ ràng. Nêu cảm nhận của em về lối sống của nhân vật Bê- li- cốp? ..Vả lại nếu không có chỉ thị nào cho phép thì ta không được làm”NGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp) Tìm những chi tiết nói lên tính cách Bê- li- cốp? b. Tính cách Bê- li- cốp- “Người trong bao”:“  Cuộc sống làm hắn khó chịu, sợ hãi, thường xuyên lo âu, hắn ghê tởm đối với hiện tại, lúc nào hắn cũng ngợi ca quá khứ, ca ngợi những gì không có thật“Hắn chỉ thích sống theo những thông tư, chỉ thị, sống rập khuôn.”“ Tôi chẳng làm điều gì sơ suất. Lúc nào tôi cũng xử sự như một người tử tế, đứng đắn.” “Hắn sợ nhỡ lại có chuyện gì xảy ra.” Nêu nhận xét:- Cách xây dựng nhân vật- Cách kể chuyện và giọng kể.NGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp)Việc Bê- li- cốp luôn đeo kính râm, mặc áo bông chần, lỗ tai nhét bông, khi lên xe ngựa thì bao giờ cũng cho kéo mui cho thấy hắn là người như thế nào? A. Kì quặc, khác người.B. Trái khoáy, lập dị.C. Ngại lắng nghe và bày tỏ quan điểm của mìnhD. Tất cả đều đúngNGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp)2. Qua truyện ngắn “Người trong bao”, tác giả đã xây dựng một nhân vật điển hình cho tầng lớp nào trong xã hội Nga lúc bấy giờ? A. Giới cầm quyền Nga.B. Giới trí thức Nga. C. Giới nông dân Nga.D. Một đối tượng khác.NGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp) Lối sống trong bao đã ảnh hưởng đến bản thân Bê- li- cốp và mọi người như thế nào? - Bọn giáo viên chúng tối đều sợ hắn. Thậm chí cả hiệu trưởng cũng sợ hắn. - Cả thành phố nữa ấy! Các bà, các cô tối thứ bảy không dám tổ chức diễn kịch tại nhà nữa,sợ rằng nhỡ hắn biết thì lại phiền, giới tu hành khi có mặt hắn không dám ăn thịt và đánh bài.{}sợ nói to, sợ gởi thư, sợ làm quen, sợ đọc sách, giúp đỡ người nghèo, dạy học chư.õ “. c .Ảnh hưởng của lối sống Bê- li- cốp: Vì sao lại hình thành kiểu “người trong bao”- Bê- li- cốp?NGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp) 2. Thái độ của mọi người: - Ta là người trung thực và với những người như “quí ngài” ta không muốn nói chuyện. - Ta không ưa những tên mách lẻo - Cô-va-len-co túm lấy cổ áo Bê-li-cốp từ phía sau rồi xô mạnh xuống cầu thang. Mọi người có thái độ như thế nào đối với kiểu “Người trong bao” Bê- li- cốp?NGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp)* Cái chết của Bê-li-cốp:* Thảo luận: Cái chết của Bê- li- cốp: - Vì sao Bê- li- cốp chết? - Hình ảnh Bê- li- cốp nằm trong quan tài? - Thái độ của mọi người trước cái chết của Bê- li- cốp? - Ý nghĩa của cái chết? - Nguyên nhân cái chết: + Ngã => sốc + Tiếng cười của Va- ren- ca => xấu hổ  Do lối sống, tính cách trong bao. - Hình ảnh Bê-li - cốp nằm trong quan tài: + Trông hiền lành, dễ chịu, tươi tỉnh. + Chiếc bao bền vững nhất của Bê- li- cốp.  Khát vọng mãnh liệt được ở trong baoNGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp)* Cái chết của Bê-li-cốp:* Thảo luận: Cái chết của Bê- li- cốp: - Vì Sao Bê- li- cốp chết? - Hình ảnh Bê- li- cốp nằm trong quan tài? - Thái độ của mọi người trước cái chết của Bê- li- cốp? - Ý nghĩa của cái chết? - Thái độ của mọi người: + Lúc đầu: nhẹ nhàng, thoải mái + Sau đó: không khí lại nặng nề như cũ  Mọi nguời chán ghét lối sống, tính cách trong bao nhưng vẫn không thoát ra được. - Ý nghĩa cái chết của Bê- li- cốp: + Là cái chết tất yếu + Bê- li- cốp đã tìm được cho mình cái bao tốt nhất, bền vững nhất.NGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp)III. Tổng kết: Nhận xét về nghệ thuật của tác phẩm? (Chú ý: cốt truyện, ngôi kể, giọng kể, nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình, nghệ thuật đối lập, xây dưng biểu tượng,) Khái quát chủ đề tư tưởng của tác phẩm? - Tác phẩm phê phán lối sống hèn nhát, cá nhân, ích kỉ hủ lậu của một bộ phận trí thức Nga cuối thế kỉ XIX, đồng thời kêu gọi phải thay đổi cách sống, lối sống. Nghệ thuật đặc sắc: + Cốt truyện: truyện lồng trong truyện + Ngôi kể: ngôi thứ nhất, có sự đan xen của hai giọng kể + Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình:tính cách kì quái mà chân thật. + Đối lập lối sống và tính cách giữa các nhân vậtNGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp)Bê-li-cốp“Người trongbao”Hèn nhátMáy móc, giáo điềuLuôn cho mình đúngLuôn lo lắng, sợ hãi Tính cáchNgoại hìnhkhác ngườiThói quenkì quặcCách sinh hoạttrái khoáy, lập dịÝ nghĩ cốgiấu vào baoPhải thay đổi cách sống, lối sốngLối sống, tính cách đáng phê phánNGƯỜI TRONG BAO (A.P. Sê- khốp)* Dặn dò: Học kĩ bài “Người trong bao” Chuẩn bị bài “Luyện tập viết tiểu sử tóm tắt”