Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Tràng giang (Huy Cận) - Đỗ Thị Hương Giang

Tràng Giang (HUY CậN)GV: Đỗ Thị Hương GiangTrường :THPT Trần Hưng Đạo – Nam ĐịnhHuy Cận (1919 - 2005) Cuộc đời: Sớm giỏc ngộ Cỏch mạng Từng giữ nhiều trọng trỏch trong lĩnh vực văn hoỏ xó hội.Sỏng tỏcThơ Huy Cận hàm xỳc, giàu suy tư triết lớChịu ảnh hưởng của thơ Đường và thơ ca lóng mạn Phỏp nờn thơ Huy Cận hiện đại mà vẫn giàu màu sắc cổ điển.Bài thơ “ Tràng giang”Xuất xứ : Tập thơ “Lửa thiờng” (1940)Hoàn cảnh sỏng tỏc:Năm1939, khi Huy Cận cũn là sinh viờn trường Cao đẳng Canh nụng.Bài thơ lấy cảm hứng từ cảnh bờ bói và súng nước sụng Hồng (bến Chốm) TRàNG GIANG Thơ: Huy CậnNgâm thơ: Tạ Nghi LễSóng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuôi mái nước song songThuyền về nước lại sầu trăm ngảCủi một cành khô lạc mấy dòngLơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiuĐâu tiếng làng xa vãn chợ chiềuNắng xuống, trời lên, sâu chót vótSông dài, trời rộng, bến cô liêuBèo dạt về đâu hàng nối hàng Mênh mông không một chuyến đò ngangKhông cầu gợi chút niềm thân mậtLặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàngLớp lớp mây cao đùn núi bạcChim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều saLòng quê dợn dợn vời con nướcKhông khói hoàng hôn cũng nhớ nhà TRàNG GIANG Bõng khuõng trời rộng nhớ sụng dàiSúng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuụi mỏi nước song songThuyền về nước lại sầu trăm ngảCủi một cành khụ lạc mấy dũng Lơ thơ cồn nhỏ giú đỡu hiuĐõu tiếng làng xa vón chợ chiều Nắng xuống trời lờn sõu chút vútSụng dài trời rộng bến cụ liờuBốo dạt về đõu hàng nối hàngMờnh mụng khụng một chuyến đũ ngang Khụng cầu gợi chỳt niềm thõn mậtLặng lẽ bờ xanh tiếp bói vàngLớp lớp mõy cao đựn nỳi bạcChim nghiờng cỏnh nhỏ búng chiều saLũng quờ dợn dợn vời con nướcKhụng khúi hoàng hụn cũng nhớ nhà TRàNG GIANG Bõng khuõng trời rộng nhớ sụng dàiSúng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuụi mỏi nước song songThuyền về nước lại sầu trăm ngảCủi một cành khụ lạc mấy dũng Lơ thơ cồn nhỏ giú đỡu hiuĐõu tiếng làng xa vón chợ chiều Nắng xuống trời lờn sõu chút vútSụng dài trời rộng bến cụ liờuBốo dạt về đõu hàng nối hàngMờnh mụng khụng một chuyến đũ ngang Khụng cầu gợi chỳt niềm thõn mậtLặng lẽ bờ xanh tiếp bói vàngLớp lớp mõy cao đựn nỳi bạcChim nghiờng cỏnh nhỏ búng chiều saLũng quờ dợn dợn vời con nướcKhụng khúi hoàng hụn cũng nhớ nhàTrong mỗi khổ thơ, thiờn nhiờn tràng giang được miờu tả bằng những hỡnh ảnh, chi tiết nghệ thuật nào?Phỏc hoạ bức tranh thiờn nhiờn mà khổ thơ gợi lờn trước mắt em?Tỡm mối tương quan giữa những hỡnh ảnh, chi tiết ấy với khụng gian nghệ thuật của tỏc phẩm?Thảo Luận Nhóm01234567891020304050 TRàNG GIANG Bõng khuõng trời rộng nhớ sụng dàiSúng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuụi mỏi nước song songThuyền về nước lại sầu trăm ngảCủi một cành khụ lạc mấy dũng Lơ thơ cồn nhỏ giú đỡu hiuĐõu tiếng làng xa vón chợ chiều Nắng xuống trời lờn sõu chút vútSụng dài trời rộng bến cụ liờuBốo dạt về đõu hàng nối hàngMờnh mụng khụng một chuyến đũ ngang Khụng cầu gợi chỳt niềm thõn mậtLặng lẽ bờ xanh tiếp bói vàngLớp lớp mõy cao đựn nỳi bạcChim nghiờng cỏnh nhỏ búng chiều saLũng quờ dợn dợn vời con nướcKhụng khúi hoàng hụn cũng nhớ nhàCú người cho rằng: bức tranh thiờn nhiờn trong tràng giang đậm màu sắc Đường thi; cú người lại cảm nhận: thiờn nhiờn ở đõy bỡnh dị, thõn thuộc, chứa đựng linh hồn của làng quờ, sụng nước Việt Nam. í kiến của em?Thiờn nhiờn cổ kớnh, hoang sơ, đậm màu sắc Đường thi:Hỡnh ảnh quen thuộc, mang phong vị Đường thi: Sụng dài, trời rộng, mõy cao đựn nỳi bạc, cỏnh chim, rỏng chiềuBỳt phỏp miờu tả: Gợi ra mối quan hệ đối lập giữa cỏc sự vật, hiện tượng để người đọc cảm nhận và nắm bắt linh hồn tạo vậtThiờn nhiờn gần gũi, thõn thuộc, mang bản sắc Việt NamNhững hỡnh ảnh: cành củi khụ lạc loài trụi xuụi, những lớp bốo lờnh đờnh trờn mặt nước, tiếng làng xa vón chợ chiều,chõn thực, thõn thiết bởi nú như chứa đựng linh hồn của quờ hương, xứ sở.Phải là người nặng lũng với sụng nước quờ hương nhà thơ mới cú thể viết về những nột bỡnh dị mà vẫn gợi cảm đến thấm thớa như thế. TRàNG GIANG Bõng khuõng trời rộng nhớ sụng dàiSúng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuụi mỏi nước song songThuyền về nước lại sầu trăm ngảCủi một cành khụ lạc mấy dũng Lơ thơ cồn nhỏ giú đỡu hiuĐõu tiếng làng xa vón chợ chiều Nắng xuống trời lờn sõu chút vútSụng dài trời rộng bến cụ liờuBốo dạt về đõu hàng nối hàngMờnh mụng khụng một chuyến đũ ngang Khụng cầu gợi chỳt niềm thõn mậtLặng lẽ bờ xanh tiếp bói vàngLớp lớp mõy cao đựn nỳi bạcChim nghiờng cỏnh nhỏ búng chiều saLũng quờ dợn dợn vời con nướcKhụng khúi hoàng hụn cũng nhớ nhàCủi một cành khô lạc mấy dòngCủi một cành khô lạc mấy dòngĐâu tiếng làng xa vãn chợ chiềuBèo dạt về đâu hàng nối hàng Bèo dạt về đâu hàng nối hàngChim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa TRàNG GIANG Bõng khuõng trời rộng nhớ sụng dàiSúng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuụi mỏi nước song songThuyền về nước lại sầu trăm ngảCủi một cành khụ lạc mấy dũng Lơ thơ cồn nhỏ giú đỡu hiuĐõu tiếng làng xa vón chợ chiều Nắng xuống trời lờn sõu chút vútSụng dài trời rộng bến cụ liờuBốo dạt về đõu hàng nối hàngMờnh mụng khụng một chuyến đũ ngang Khụng cầu gợi chỳt niềm thõn mậtLặng lẽ bờ xanh tiếp bói vàngLớp lớp mõy cao đựn nỳi bạcChim nghiờng cỏnh nhỏ búng chiều saLũng quờ dợn dợn vời con nướcKhụng khúi hoàng hụn cũng nhớ nhà Nỗi buồn, sự u sầu, xa vắng trong tràng giang bắt nguồn từ đõu ?Từ cỏi cao rộng hoang vắng của thiờn nhiờn.Cú sẵn trong tõm hồn tỏc giả, lan toả ra cảnh vật.Được gợi ý từ những ỏng thơ Đường.Từ bối cảnh buồn bó,tăm tối của đất nước lỳc bấy giờ.í kiến khỏc.Tõm trạng của chủ thể trữ tỡnhCảm thấy cỏi hữu hạn, nhỏ bộ của kiếp người trước vụ hạn thời gian, khụng gian (khổ 1 - khổ 4). Nỗi buồn mang màu sắc phương Đụng, là sự tiếp nối cỏi mạch sầu nghỡn năm đã chảy trong thơ ca truyền thống Chất cổ điểnTõm trạng của chủ thể trữ tỡnhCảm thấy lạc lừng trước cuộc đời; mất mối liờn hệ với vũ trụ, khỏt khao đồng cảm để vơi bớt cụ đơn.(Khổ 2, khổ 3)Đõy là nỗi buồn của cỏi tụi lóng mạn, nỗi buồn thời đại, nỗi buồn thế hệ. Chất hiện đại Đặt trong ngữ cảnh (đất nước mất chủ quyền): Nỗi buồn, nỗi nhớ nhà chính là biểu hiện của lòng yêu nước vì nhà thơ ở ngay trên quê hương mà vẫn thấy thiếu quê hương.Chủ đề: Tràng giang thể hiện nỗi buồn của cái tôi cô đơn trước thiên nhiên mênh mông, hiu quạnh. Qua đó, tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm của mình với quê hương, đất nước. Đặc sắc nghệ thuật: Bài thơ vừa cổ điển, vừa hiện đại.- Cổ điển: thể thơ, nhịp thơ, thi liệu, bút pháp- Hiện đại: hình ảnh chân thực, từ ngữ tinh tế, giàu cảm xúcBàI TậP Về NHàXuõn Diệu: Tràng giang là bài thơ ca hỏt non sụng, đất nước, do đú, dọn đường cho lũng yờu giang sơn, Tổ quốc.Súng Hồng (nhà thơ, nhà cỏch mạng): Mỗi lần vượt sụng Hồng tụi lại nhớ đến bài Tràng giangBằng hiểu biết của mình về bài thơ Tràng giang, em hãy giải thích vì sao các tác giả lại phát biểu như vậy?Xin trân trọng cảm ơn các thầy cô và các em !