Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Vào phủ chúa Trịnh (Trích Thượng kinh kí sự - Lê Hữu Trác)

Vào phủ chúa TrịnhTiết 1:Trích Thượng kinh ký sựLê hữu TráctI. Đọc hiểu tiểu dẫn 1, Tác giảHiệu là Hải Thượng Lãn Ông, - Quê:làng Liêu Xá, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng, Trấn Hải Dương. Là một danh y nổi tiếng không chỉ chữa bệnh mà còn soạn sách và dạy nghề thuốc.-Tác phẩm tiêu biểu là bộ Hải Thượng y tông tâm lĩnh Lê Hữu Trác (1724-1791)tI. Đọc hiểu tiểu dẫn 1, Tác giả Số lượng: Gồm 66 quyển Vị Trí: là công trình nghiên cứu y học xuất sắc nhất Việt Nam thời kỳ Trung Đại. Nội dung: +Ghi lại những cảm xúc chân thực của tác giả +Bộc lộ tâm huyết và đức độ của người làm thuốc.tI. Đọc hiểu tiểu dẫn 2, Tác phẩmXuất xứ: Xếp cuối bộ Hải Thượng y tông tâm lĩnh như 1 quyển phụ lục Nội dung: +Tả quang cảnh ở kinh đô. +Thái độ coi thường danh lợi- Thể loại: kí sự Ghi chép sự việc thậtBộc lộ rõ thái độ 3, Đoạn trích: Nói về việc Lê Hữu Trác lên tới kinh đô, được dẫn vào phủ Chúa để bắt mạch, kê đơn cho Trịnh cánII.Đọc hiểu văn bản 1.Đọc và tóm tắt: 2.Tìm hiểu văn bản: a. Cảnh sinh hoạt nơi phủ Chúa * Cảnh bên ngoài * Cảnh bên trong * Cảnh nội cung Qua nhiều lần cửa, hành lang quanh co Mọi cửa đều có vệ sỹ canh gác. Khuôn viên có điếm “Hậu mã quân túc trực” Vườn hoa đua nở, cây cối um tùm Phải qua 5, 6 lần trướng gấmTrong phòng thắp nến, sập thếp vàng,ghế rồng sơn son thếp vàng,trên ghế bày nệm gấm, màn là che ngang sân, “ xung quang lấp lánh, hương hoa ngào ngạt” - Nhà “ Đại đường”, “Quyển bồng”, “Gác tía ” với kiệu son,võng điều,đồ nghi thượng sơn son thiếp vàng - Đồ dùng tiếp khách toàn là “mâm vàng chén bạc”.Vô cùng tráng lệ, lộng lẫy, không đâu sánh bằngb. Cung cách sinh hoạt: Chúa Trịnh: giữ vị trí trọng yếu và quyền uy tối thượng.Lời lẽ nhắc đến chúa Trịnh và thế tử: hết sức cung kính, lễ độ.Luôn có phi tần túc trực hầu hạ, không được thấy mặt, chỉ làm theo mệnh lệnh. Khám bệnh không được phép trao đổiChữa trị bệnh cho thế tử : có đến 7, 8 thầy thuốc phục dịch. Người khám phải quỳ lạy khúm núm. => Cung cách sinh hoạt với những lễ nghi, khuôn phép, cách nói năng, người hầu kẻ hạQuang cảnh và cung cách sinh hoạt trong phủ chúa cho thấy quyền uy tối thượng nằm trong tay nhà chúa và nếp sống hưởng thụ cực kỳ xa hoa của chúa Trịnh Sâm cùng gia đình. 2.Thái độ của tác giả: Được mời ăn cơmsangNhận xét: “thực khác hẳn người thường”, “Cả trời Nam sang nhấtlà đây”Đường vào nội cungĐứng trước cảnh phủ chúa sa hoa lộnglẫyở trong tối om, khôngthấy có cửa ngõ gì cảTôi bấy giờ mới biết cái phongvị của nhà đại giaVì ở chốn màn che trướng phủăn quá no, mặc quá ấm nên tạng phủ yếu đi Nói về bệnhtrạng thế tửMặc dù khen cái đẹp, cái sang nơi phủ chúa song tác giả tỏ ra dửng dưngvà không đồng tình với cuộc sống no đủ nhưng thiếukhí trời*Việc chữa bệnh cho thế tử: -Cách lí giải bệnh tình-> là một thầy thuốc giàu kinh nghiệm- Cuộc đấu tranh nội tâm: - Sợ chữa khỏi ngay đượcTin dùngChữa bệnh cầm chừngCho thuốc vô thưởngvô phạtCông danh trói buộcTrái y đức,lương tâmPhụ lòng ông chaGạt sở thích cá nhân sang một bên để làm tròn trách nhiệm và lương tâmNgười thầy thuốcQua chi tiết về việc chữa bệnh cho Lê Hữu Trác cho thấy: - Tác giả là một thầy thuốc giỏi, có kiến thức sâu rộng và già dặn kinh nghiệm.Bên cạnh tài năng, ông còn là một thầy thuốc có lương tâm và đức độCó phẩm chất cao quý: Khinh thường danh lợi, yêu thích tự do và nếp sống tự do và nếp sống thanh đạm