Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Làm văn: Luyện tập ngữ cảnh

 Chaøo ñoùn Thầy (cô)và caùc em ñeán vôùi baøi hoïcLuyện tậpNGỮ CẢNHCÁC NHÂN TỐ CỦA NGỮ CẢNH Nhân vật giao tiếpVăn cảnhBối cảnh ngoài ngôn ngữHiện thực được nói đếnBối cảnh giao tiếp hẹp Bối cảnh giao tiếp rộng Baøi taäp 1 Caâu noùi: "Tao bieát maøy phaûi...nhöng noù laïi phaûi...baèng hai maøy!" (Truyeän cöôøi "Nhöng noù phaûi baèng hai maøy”) * Vaên caûnh: * Nhaân vaät giao tieáp: * Boái caûnh ngoài ngôn ngữ: - Roäng: - Heïp: - Hieän thöïc ñöôïc noùi ñeán: + Vôùi moïi ngöôøi: + Vôùi Caûi:- Ngöôøi nghe: - Ngöôøi noùi:Baøi taäp 1 Caâu noùi: "Tao bieát maøy phaûi...nhöng noù laïi phaûi...baèng hai maøy!" (Truyeän cöôøi "Nhöng noù phaûi baèng hai maøy”) * Vaên caûnh: Toaøn boä phaàn vaên baûn tröôùc ñoù. * Nhaân vaät giao tieáp: * Boái caûnh ngoài ngôn ngữ: - Roäng: Xaõ hoäi Vieät Nam thôøi phong kieán: nhieàu baát coâng, voâ lyù. - Heïp: Choán coâng ñöôøng, tröôùc söï chöùng kieán cuûa nhieàu ngöôøi. - Hieän thöïc ñöôïc noùi ñeán: + Vôùi moïi ngöôøi: Ngoâ ñuùng baèng hai laàn Caûi, chaân lí thuoäc veà Ngoâ. + Vôùi Caûi (thoâng baùo ngaàm): Ngoâ loùt tieàn cho thaày gaáp hai laàn Caûi.- Ngöôøi nghe: Caûi, Ngoâ, coâng chuùng... - Ngöôøi noùi: Thaày lyù. Ngữ cảnh có vai trò rất quan trọng cả với quá trình tạo lập và quá trình lĩnh hội lời nói, câu văn.VAI TRÒ CỦA NGỮ CẢNH - Một chàng sinh viên chở bạn gái trên một chiếc xe đạp. Đang đi bỗng nhiên chàng thắng lại cái “keét” ngay trước một quán chè rồi quay ra sau hỏi: - Ăn không? - Nàng: - Ăn!!! - Chàng: - Có thế chứ! Bộ thắng này mới thay hồi sáng đó! - Nói rồi, chàng tiếp tục đạp xe đi!!!!!! - Nàng ỉu xìu mặt!Bài tập 2: CÓ THẾ CHỨ!... Bài tập 2 - Câu nói của chàng trai được sinh ra trong ngữ cảnh nào? - Cô gái hiểu câu nói đó trong ngữ cảnh nào? - Vậy em cần lưu ý điều gì khi giao tiếp? Bài tập 2 - Câu nói của chàng trai sinh ra trong ngữ cảnh xe mới thay thắng và anh thử thắng xe. - Cô gái hiểu xe dừng trước quán chè nên nghĩ rằng chàng trai rủ ăn chè. Khi giao tiếp cần chú ý đến bối cảnh riêng của mình, để tạo lập lời nói rõ ràng, tránh sự hiểu nhầm. Mỗi lời nói chỉ được sinh ra và được hiểu trong một ngữ cảnh nhất định.Trong số các nhận định dưới đây, nhận định nào đúng.A. Văn cảnh là các đơn vị ngôn ngữ đứng trước hoặc đứng sau một đơn vị ngôn ngữ nào đó.B. Văn cảnh là cảnh vật được miêu tả trong bài văn.C. Nhân tố của ngữ cảnh gồm: nhân vật giao tiếp; bối cảnh ngoài ngôn ngữ (bối cảnh giao tiếp rộng, bối cảnh giao tiếp hẹp, hiện thực được nói đến); văn cảnh.D. Ngữ cảnh chỉ cần thiết đối với quá trình lĩnh hội lời nói, câu văn.E. Ngữ cảnh rất cần thiết cho quá trình tạo lập và lĩnh hội lời nói, câu văn. Bài số 3Bài số 4 Dựa vào văn cảnh em hãy giải thích nghĩa của từ hi sinh trong các trường hợp sau: a. Hồ Chí Minh đã hi sinh cả cuộc đời mình cho sự nghiệp độc lập, tự do của dân tộc. b. Chị Võ Thị Sáu, người con gái của đất Bà Rịa – Vũng Tàu đã hi sinh anh dũng trong cuộc kháng chiến chống pháp.* Củng cốNhân vật giao tiếpVăn cảnhBối cảnh ngoàiNgôn ngữHôm nay bạn Mai không ăn quà vặt.Ngữ cảnh có vai trò quan trọng đối với cả người nói (viết) và người nghe (đọc) * Dặn dò: - Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù, laøm caùc baøi taäp chöa laøm. - Chuaån bò baøi: Ôn tập học kì I (Phần Tiếng Việt và Làm văn)Traân troïng cảm ơn Thầy (cô) và caùc em ñaõ chuù yù laéng nghe