Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 106-107: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác

Tiết 106- 107- Đọc vănBA CỐNG HIẾN VĨ ĐẠI CỦA CÁC MÁC( Ph. Ăng –ghen)A.Giới thiệu chung : I. Vĩ nhân Các Mác và ăng- ghen 1. Phri- đrích ăng- ghen (1820- 1895) : SGK	- Là nhà triết học lỗi lạc người Đức	- Là nhà hoạt động Cách mạng kiên cường trong phong trào công nhân thế giới và quốc tế cộng sản	- Là bạn thân thiết của Các Mác => Có nhiều đóng góp to lớn để xây dựng lí luận của chủ nghĩa MácNêu tên một số tác phẩm nổi tiếng của ăng-ghen?- Phép biện chứng tự nhiên- Chống Đuy-rinh- Bộ Tư bản Tuyên ngôn Đảng cộng sản Soạn chung cùng Mác2. Các Mác(1818-1883): SGK- Là nhà triết học thiên tài và nhà lí luận chính trị vĩ đại người ĐứcNhà lãnh tụ tiên phong của giai cấp công nhân và nhân dân lao động thế giớiHọc thuyết của ông về chủ nghĩa cộng sản Khoa học đã mở ra một kỉ nguyên mới cho nhân loại- Kế thừa và sáng tạo một cách xuất sắc những đỉnh cao của tư tưởng thế kỉ XIX ( Triết học cổ điển Đức; Kinh tế chính trị cổ điển Anh; CNXH không tưởng Pháp) =>Lí luận của chủ nghĩa MácLà cha đẻ của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, xây dựng học thuyết kinh tế Mác xít và CNXHKH=> Đỉnh cao tư tưởng: là vũ khí đấu tranh của giai cấp công nhân chống lại giai cấp Tư sảnMột số quan niện về hạnh phỳc của Mỏc: Nêu một số quan niệm về Hạnh phúc của Mác? Người nào đem lại Hạnh phúc cho nhiều người nhất thì người đó là kẻ Hạnh phúc Hạnh phúc làđấu tranhChõn dung của Mỏc và Ăng ghenTại sao thường có ảnh chân dung Mác và ăng- ghen chụp chung? 2/ “Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác” a.Hoàn cảnh ra đời:	- Tỏc phẩm được viết sau thời điểm Các Mác qua đời và được đọc trước mộ của Mác	= > Là tình cảm thái độ của một vĩ nhân trước một vĩ nhân	( Tên bài do người biên soạn đặt) Đánh giá cao cống hiến của Mác Biểu lộ lòng tiếc thương vô hạn đối với Mác2. Thể loại :Văn tế ( Điếu văn ) : 	- Được viết bằng văn xuôi chính luận 	 - Không lâm li bi đát như các bài văn tế bình thường khácc. Bố cục: 3 phần P1: Từ đầu đến “ vĩ nhân ấy gây ra” =>Thông báo thời điểm qua đời và nhận định khái quát về sự cống hiến vĩ đại của Mác P2: Tiếp đến “ thêm nữa” => Đánh giá những cống hiến to lớn của Mác đối với sự phát triển nhân loại P3: Còn lại => Bày tỏ tình cảm tiếc thương vô hạn và khẳng định sự bất diệt của Mác=> Kết cấu văn nghị luận chặt chẽ, khúc chiết.B. Đọc – Hiểu văn bản1. Đọc – Chú thích: 	a. Đọc : 	- Giọng: trầm hùng, rõ ràng, dứt khoát, mang tính chất hùng biện, mạnh mẽ 	- Thái độ: trang nghiêm, tự hào ,thành kính	b. Chú thích : SGK2.Phân tích :a. Phần1: Thông báo thời điểm Mác qua đời và nhận định tổng quát về Mác 	*Thời điểm:	 - Thời gian: 3 giờ kém 15phút Chiều 14/3/1883	- Không gian: Trong phòng ở Trên chiếc ghế bành	 - Sự qua đời:	+ Ngừng suy nghĩ,	+ Ngủ thiếp đi- giấc ngủ nghìn thu= > Ng. thuật: nói giảm, nói tránh -> Là chiếc đòn bẩy nhấn mạnh cái khác thường, cái phi thường của một vĩ nhân Bình thường Giản dị Nhẹ nhàng thanh thảnCâu văn : “ Để Mác ở lại một mình vẻn vẹn chỉ có hai phút, thế mà khi trở vào phòng, chúng tôi đã thấy ông ngủ thiếp đi thanh thản trên chiếc ghế bành- nhưng là giấc ngủ nghìn thu”	Giãi bày tâm trạng Giải thích nỗi niềm thương tiếcPhân bua với đồng chí, đồng đội Mục đíchtác giả muốn nói gì qua câu văn trên? Để*Nhận định khái quát : Mác là “nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”:	- Tính chất Cách mạng: mới mẻ và sáng tạo	- Sự vượt chội về tính chất , phẩm chất so với thời đại= > Ng. thuật: so sánh - tăng tiến -> Nhấnmạnh, đề cao tầm vĩ nhân của Mác* Niềm tiếc thương vô hạn đối với sự ra đi của MácLà một tổn thất lớn	 ( Không sao lường hết được)	- Đối với giai cấp vô sản.	- Đối với khoa học lịch sử.Là nỗi trống vắng ghê gớm 	- Đối với toàn nhân loại.= > Nghệ thuật: Kết cấu trùng điệp, tăng tiến 	Nhấn mạnh vai trò và tầm quan trọng 	của Mác 	Sự kính trọng và lòng tiếc thương 	được 	nhân lên gấp bội * Tóm lại: Cách giới thiệu ngắn gọn, chính xácThể hiện niềm tiếc thương và thành kínhGợi cảm xúc sâu xa trong lòng ngườib.Phần 2- Đỏnh giỏ ba cống hiến vĩ đại của cỏc Mỏc: b1.Cống hiến 1: Tỡm ra quy luật phỏt triển của lịch sử loài người: +Lịch sử hỡnh thành và phỏt triển của kinh tế xó hội.+ Mối quan hệ giữa cơ sở hạ tầng và thượng tầng kiến trỳc. phỏt hiện mới mẻ, quan trọng đến mức vĩ đại . Nú trở thành hạt nhõn của chủ nghĩa duy vật lịch sử- một nền múng cơ bản của triết học Mỏc.=> Cống hiến này mang tầmvĩ mụ, khỏi quỏt trờn tất cả cỏc lĩnh vực.-Cỏch đỏnh giỏ bằng lối so sỏnh tương đồng và bỡnh luận  giản dị và dễ hiểu .* Theo Ăng ghen, cống hiến vĩ đại đầu tiờn của Mỏc là gỡ? * Cõu “Nhưng khụng chỉ cú thế” vừa cú tỏc dụng : +Chuyển ý, nối đoạn. + Vựa ngầm so sỏnh, đỏnh giỏ rằng : Cống hiến sau cũn lớn hơn, giỏ trị hơn cống hiến trước. * Cõu “Nhưng,khụng chỉ cú thế thụi” Cú vai trũ gỡ trong đoạn văn?b2 . Cống hiến 2: Tỡm ra quy luật vận động riờng của phương thức sản xuất Tư bản chủ nghĩa: - Gớa trị thặng dư và quy luật của giỏ trị thặng dư.- Giai cấp tư sản búc lột cụng nhõn làm thuờ để tạo ra giỏ trị thăng dư này :+ Chỳng giàu lờn nhanh chúng.+ Giai cấp cụng nhõn càng bị bần cựng đi Đõy chớnh là bản chất đặc thự của phương thức sản xuất TBCN.=> Cống hiến này mang tầm vi mụ, mới mẻ, tinh vi và sõu sắcb3.Cống hiến 3: Sự kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, biến cỏc lý thuyết cỏch mạng – khoa học thành hành động cỏch mạng: - Với Mỏc: + Khoa học là động lực lịch sử , là lực lượng Cỏch mạng.+ Hành động đấu tranh Cỏch mạng là niềm vui, là hạnh phỳc,là sứ mệnh thiết thõn của cuộc đời, là lẽ sống tự nhiờn của Mỏc.=> Mỏc vừa là nhà tư tưởng , vừa là người thực hành tư tưởng c. Đỏnh giỏ sự bất tử của Mỏc: - Giải thớch vỡ sao Mỏc lại bị căm ghột , bị vu khống, bị nguyền rủa nhiều nhất . ( Vỡ ụng vạch trần chõn tướng của những kẻ búc lột nhõn dõn).- Nhưng vẫn cú triệu triệu người ( cộng sự, giai cấp cụng nhõn và nhõn dõn lao động trờn toàn thế giới ) kớnh trọng và thương yờu Mỏc .=> ễng cú nhiều kẻ thự nhưng chưa chắc cú kẻ thự III/ GHI NHỚ ( SGK)Luyện tập :* Trắc nghiệm:Câu 1: Bài điếu văn “Ba cống hiến vĩ đại của  	Các Mác" thể hiện nội dung gì?A. Bày tỏ tình cảm tiếc thương vô hạn của những 	người cộng sản trước sự ra đi của Các mácB. Ca ngợi công lao to lớn của Mác đối với toàn 	nhân loạiC. Cả hai nội dung trênCâu 2: Khi đọc diễn cảm toàn văn bài viết trên của ăng- ghen, ta cần đọc với giọng như thế nào? Trầm hùng, mạnh mẽBi luỵ, lâm li Tâm tình, ngọt ngào tha thiết * Câu 3: Nghệ thuật lập luận được sử dụng trong phần 1 bài điếu văn này là gì?	A . So sánh, ẩn dụ	B . Phóng đại, tượng trưng	C . So sánh, trùng điệp, tăng tiến Hẹn gặp lại