Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 113-114: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác - và Ăng - ghen

BA CỐNG HIẾN VĨ ĐẠICỦA CÁC MÁCĂNG-GHENTiết 113+114 - Đọc văn:1. Tác giả: - Phri-đích Ăng ghen (1820 – 1895). Là nhà triết học, lí luận chính trị xuất sắc người Đức. - Là nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng của phong trào công nhân thế giới. - Là bạn thân của Mác, cùng Mác soạn thảo “Tuyên ngôn Đảng cộng sản”.I. Tìm hiểu chungPhri-đích Ăng ghen (1820 – 1895).Nêu hiểu biết của em về Ăng ghen ?MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ ĂNG GHENĂNG GHEN THỜI TRẺEngels lon don house (1870-1894)122. Regents’ park road2. Các Mác (1818-1883) - Nhà triết học và lí luận chính trị vĩ đại người Đức, lãnh tụ thiên tài của giai cấp vô sản và nhân dân lao động thế giới. Công trình nổi tiếng nhất là “Bộ tư sản” (1864 -1876).Ông mất 14/3/1883 an táng tại nghĩa trang Hai ghết (Luân Đôn).Các Mác (1818-1883)Nêu hiểu biết của em về Các Mác ?MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÁC MÁCThe Karl Marx - House MuseumTÌNH BẠN GIỮA MÁC VÀ ĂNG GHEN3. Văn bản:a. Hoàn cảnh sáng tác: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác là bài điếu văn của Ăng ghen đọc trước mộ Mác.b. Thể loại: văn chính luận tiêu biểu,vừa có giá trị văn chươngc. Bố cục Phần 1 ( đoạn văn 1 và 2 ) Thông báo Các Mác qua đời và nhận định khái quát về Mác Phần 2 ( đoạn văn 3, 4, 5, 6 ) Những cống hiến vĩ đại của Các Mác đối với nhân loạiPhần 3 ( đoạn văn 7 và câu kết ) Ca ngợi bày tỏ tiếc thương của nhân loại đối với MácII. ÑOÏC HIEÅU:1. Thời điểm Mác qua đời và nhận định khái quát về Mác a.Thời điểm Mác qua đời: - Thời gian: 3 giờ kém 15 phút. 	 Chiều14/3/1883 - Không gian: Trong phòng trên chiếc ghế bành - Sự qua đời: “ngừng suy nghĩ”, “ngủ thiếp đi”, “giấc ngủ nghìn thu” Cách giói thiệu ngắn gọn nhưng thể hiện niềm tiếc thương và thành kính. Gợi cảm xúc sâu xa trong lòng người đọcNêu thời điểm Mác qua đời? Để diễn tả sự ra đi của Mác tác giả đã sử dụng từ ngữ nào?b. Nhận định khái quát về Mác “ Nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại” - Niềm tiếc thương vô hạn đối với sự ra đi của Mác + Là một tổn thất lớn (không sao lường hết được) đối với giai cấp vô sản đối với khoa học lịch sử. + Là nỗi trống vắng ghê gớm  đối với toàn thể nhân loại Mác được nhận định là người như thế nào? Cách đặt vấn đề cho thấy vai trò quan trọng của Mác đối với sự phát triển của nhân loại, đồng thời bộc lộ sâu sắc niềm yêu mến và thương tiếc của người ở lại.Nhận xét về cách mở đầu của tác giả?II. ÑOÏC HIEÅU: 2. Nhöõng coáng hieán vó ñaïi cuûa Caùc Maùc:Coáng hieán 1: “tìm ra quy luaät phaùt trieån cuûa lòch söû loaøi ngöôøi”Baûn chaát cuûa quy luaät: cô sôû haï taàng quyeát ñònh kieán truùc thöôïng taàngtö lieäu saûn xuaát, caùch saûn xuaát tö lieäu saûn xuaát, trình ñoä phaùt trieån kinh teá hình thöùc, theå cheá nhaø nöôùc, toân giaùo, vaên hoïc ngheä thuaät Mác đã có những cống hiến vĩ đại nào để trở thành “ nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại ? Để làm nổi bật cống hiến này Ăng –ghen đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào?- Nghệ thuật : + So sánh cống hiến của: Đác- uyn Tìm ra quy luật phát triển của thế giới hữu cơ. -> Từ vô cơ đến hữu cơ Các MácTìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người.-> Từ cơ sở hạ tầng đến kiến trúc thượng tầng.=> So sánh tương đồng tạo ra sự đối sánh song song nhằm nhấn mạnh hai cống hiến vĩ đại như nhau.+ Lập luận chặt chẽ, dễ hiểu: * Sử dụng từ ngữ so sánh “giống như ” * Theo kiểu cấu tạo: Nếu (A) đã  thì (B) cũng  => Đây là phát hiện mới mẻ, là hạt nhân của chủ nghĩa duy vật lịch sử. - Giá trị thặng dư: Do lao động sống tạo thêm ra ngoài giá trị sức lao động, là lao động không công của người công nhân làm thuê. -> Giai cấp tư sản ngày càng giàu lên,giai cấp công nhân ngày càng kiệt quệ, bần cùng. => Bản chất bóc lột của giai cấp tư sản.Coáng hieán 2: “tìm ra quy luaät vaän ñoäng rieâng cuûa phöông thöùc saûn xuaát tö baûn chuû nghóa hieän nay vaø xaõ hoäi tö saûn do phöông thöùc ñoù ñeû ra ” Quy luaät giaù trò thaëng dö.Cống hiến thứ hai của Máclà cống hiến nào?Để tiếp tục làm sáng tỏ cống hiến hai của Mác, Ăng – ghen đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào?- Nghệ thuật: + So sánh giữa: Công trình nghiên cứu của các nhà kinh tế học tư sản, các nhà phê bình XHCN. -> Mò mẫm trong bóng tối. “ Bộ Tư bản ” với sự phát hiện về giá trị thặng dư.-> Ánh sáng đã xuất hiện.=> Sự so sánh đối lập, tương phản để nhấn mạnh ý nghĩa to lớn mà Mác đã phát hiện.+ Lập luận so sánh tăng cấp: * Qua câu “ Nhưng không chỉ có thế thôi ” * Chứng minh -> làm sáng tỏ tạo sức thuyết phục. -> Khẳng định tầm vĩ đại về triết học của Mác.Em có nhận xét gì về mức độ cống hiến hai so với cống hiến một?=> Giá trị hơn, to lớn hơn cống hiến trước.Coáng hieán 3: keát hôïp giöõa lyù luaän vaø thöïc tieãn, bieán lyù thuyeát caùch maïng thaønh hoaït ñoäng caùch maïng. - Khoa hoïc = ñoäng löïc lòch söû, löïc 	 	löôïng caùch maïng. - ñaáu tranh = haønh ñoäng töï nhieân.Ñoái vôùi Caùc Maùc Caùc Maùc khoâng chæ laø moät nhaø khoa hoïc. Tröôùc heát, Maùc laø moät nhaø caùch maïng.Laät ñoå giai caáp tö saûnGiaûi phoùng giai caáp voâ saûnTham gia+ Sáng lập ra “ Hội liên hiệp công nhân quốc tế ”- Nghệ thuật : + Lập luận so sánh tăng cấp: “ Nhưng đấy hoàn toàn không phải là điều chủ yếu của Mác ” + Liệt kê, chứng minh. + Kết cấu hai đoạn văn.=> Lập luận chặt chẽ thuyết phục.=> Đây chính là cống hiến vĩ đại nhất của MácEm hãy so sánh mức độ cống hiến thứ ba với hai cống hiến trướcGiống như Đác-uyn Mác.... cống hiến 1 Nhưng không chỉ có thế thôi ... cống hiến 2 Nhưng đấy không phải là điều chủ yếu ở Mác ...Bởi lẽ ...Mác là một nhà cách mạng cống hiến 3 Nhằm khẳng định, tự hào: “ Mác là nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong những nhà tư tưởng hiện đại ”.3.Ca ngợi, bày tỏ lòng tiếc thương của nhân loại đối với Mác- Ca ngợi bản lĩnh kiên cường: “ bị căm ghét ” “ bị vu khống ”, “ bị nguyền rủa ”, “ bị trục xuất ” -> Mác vẫn coi khinh.- Tiếc thương vô hạn: Gia đình, dân tộc và hàng triệu người khắp châu Âu, châu Mĩ -> ngưỡng mộ nhân cách cao đẹp của ông.- Tự hào: “ Tên tuổi và sự nghiệp của ông đời đời sống mãi ”- > sự bất tử.Ngưỡng mộ, tiếc thương, tự hào, khẳng định sự bất tử.Điều đó chứng tỏ Mác là một bậc vĩ nhân.Môû roängTham gia vaøo vieäc laät ñoå xaõ hoäi tö saûn vaø caùc thieát cheá nhaø nöôùc do noù döïng neân  Maùc choáng laïi baát coâng, choáng laïi cöôøng quyeàn, baïo quyeàn.Tham gia vaøo söï nghieäp giaûi phoùng giai caáp voâ saûn hieän ñaïi maø oâng laø ngöôøi ñaàu tieân ñem ñeán cho giai caáp aáy yù thöùc veà ñòa vò vaø yeâu caàu cuûa mình, yù thöùc veà ñieàu kieän ñeå töï giaûi phoùng  Maùc beânh vöïc nhöõng ngöôøi lao ñoäng, nhöõng ngöôøi cuøng khoå, ñem ñeán cho hoï nieàm tin vaøo haïnh phuùc.Nhöõng coáng hieán cuûa Maùc laø taøi saûn chung cuûa nhaân loaïi, coù giaù trò haønh ñoäng, môû ñöôøng cho nhaân loaïi tieán leân  coáng hieán cuûa Maùc coù lôïi cho nhaân loaïi, cho giai caáp voâ saûn.Môû roängHoaït ñoäng cuûa Maùc khoâng phaûi phuïc vuï cho quyeàn lôïi caù nhaân, maø laø phuïc vuï quyeàn lôïi chung  oâng coù nhieàu keû ñoái ñòch, nhöng chöa chaéc ñaõ coù moät keû thuø rieâng naøo caû.III. TỔNG KẾT1. Chủ đề: - Ca ngợi những cống hiến vĩ đại của Mác. - Bày tỏ niềm tiếc thương vô hạn.2. Nghệ thuật: - Bài văn chính luận xuất sắc: bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc sảo. - Kết hợp nhiều thao tác lập luận. - Kết hợp hài hoà giữa tình cảm và lí lẽ. Câu 1: Theo Ăng – ghen cống hiến quan trọng nhất của Mác là: A. Tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người. B. Tìm ra quy luật về giá trị thặng dư. C. Sự kết hợp giữa lí luận và thực tiễn. D. Cả A, B và C.IV.CỦNG CỐ - DẶN DÒ:1. Củng cố:Câu 2: Ăng ghen sử dụng các cụm từ “nhưng không chỉ có thế thôi”, “nhưng đấy không phải là điều hoàn toàn ở Mác”, “nhưng niềm vui của ông còn lớn hơn nữa” đểĐể liệt kê những cống hiến vĩ đại của MácCho thấy sự làm việc và phấn đấu không ngừng nghỉ của MácCho thấy Mác là người có nhiều tài năng ở các lĩnh vực khác nhauĐể khẳng định cống hiến sau của Mác còn vĩ đại hơn cống hiến trước2. Dặn dò:- Học nội dung bài cũ.- Soạn bài phong cách ngôn ngữ chính luận. Trân trọng cảm ơn quí thầy cô và các em đã chú ý lắng nghe.Chúc thầy cô và các em vui khỏe, học tập và công tác tốt