Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 44|: Tiếng Việt: Phong cách ngôn ngữ Báo chí - Đặng Bá Lĩnh

TRƯỜNG THPT ĐẠ TƠNGCHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔVỀ DỰ GIỜ THĂM LỚPGiáo Viên: Đặng Bá lĩnh lỚP 11A3KIỂM TRA BÀI CŨ Kể tên các phong cách ngơn ngữ mà em đã học? Nêu một vài đặc điểm về phong cách ngơn ngữ đĩ?Tiết 44 - Tiếng ViệtPhong cách ngôn ngữ báo chí1- Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí a. Bản tin a1. Tìm hiểu ngữ liệuI- Ngơn ngữ báo chí Dựa vào SGK và sự hiểu biết của bản thân, em hãy cho biết một số thể loại của báo chí ? Thời báo Việt.com.Giáo dục - Thứ ba 27.03.2007 Tơn vinh thủ khoa năm 2006 Theo tin từ Trung ương Đồn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, 122 thủ khoa sẽ được tuyên dương tại Hà Nội từ ngày 29 đến 21.3. Trong số đĩ cĩ 98 thủ khoa của kỳ tuyển sinh đại học và đoạt huy chương vàng ở các kỳ thi O-lim-pích quốc tế, 24 thủ khoa tốt nghiệp đại học năm 2006. Chương trình tơn vinh thủ khoa năm nay mở rộng về đối tượng , khơng chỉ tơn vinh trong kỳ tuyển sinh mà cịn tuyên dương cả những thủ khoa tốt nghiệp đại học. 50 thủ khoa tiêu biểu đại diện cho 122 thủ khoa đến từ mọi miền tổ quốc sẽ tham gia các hoạt động như dâng hương tại Văn Miếu, báo cơng và vào lăng viếng chủ tịch Hồ Chí Minh, tham gia buổi gặp gỡ với một số vị lãnh đạo của chính phủ và giao lưu với học sinh, sinh viên thủ đơ. Sắp tới, Trung ương Đồn sẽ thành lập câu lạc bộ thủ khoa Việt Nam nhằm liên kết, tập hợp những sinh viên giỏi để cùng trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm học tập Em hãy cho biết sự kiện trong bản tin là gì ? Sự kiện ấy diễn ra ở đâu, vào thời gian nào ?* Ngữ liệu 1 (SGK)1- Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chía. Bản tin:TT - Ngày 22-9, văn phịng cơng chứng tư đầu tiên của Thành phố Hồ Chí Minh đã khai trương tại số 9A Quang Trung, phường 10, quận Gị Vấp với tên gọi Văn phịng cơng chứng Nguyễn Thị Tạc. Văn phịng này do cơng chứng viên Nguyễn Thị Tạc (nguyên trưởng phịng cơng chứng số 4, đã về hưu) làm trưởng văn phịng. Đến nay, TP Hồ Chí Minh đã cĩ tám văn phịng cơng chứng tư được Uỷ ban nhân dân Thành phố cấp phép hoạt động. Thành phố Hồ Chí Minh : khai trương văn phịng cơng chứng tư đầu tiên * Ngữ liệu 2 (Ngồi SGK) Nhân viên VPCC hướng dẫn khách hàng ký vào hợp đồng cơng chứng - Ảnh: Chi Mai I- Ngơn ngữ báo chíI- Ngơn ngữ báo chí1- Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chía. Bản tin :a2. Đặc điểm: Bản tinThời gian, địa điểmNgắn gọn, cập nhật Sự kiện, sự việc chính xác Vậy bản tin là gì ?Đọc ngữ liệu SGK và cho biết ngữ liệu cung cấp thơng tin gì ? Cách cung cấp thơng tin của tác giả cĩ gì khác biệt so với bản tin ?b. Phĩng sựb1. Tìm hiểu ngữ liệu * Ngữ liệu 1( SGK) b. Phĩng sự* Ngữ liệu 2: (Ngồi SGK) “Sạt lở đường Hồ Chí Minh” Tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn A Tép, A Đớt thuộc địa phận tỉnh Thừa Thiên - Huế lại bị sạt lở nặng do ảnh hưởng của những đợt mưa lũ vừa qua. Trên thực tế suốt mấy mùa mưa lũ, năm nào tuyến đường này cũng bị sạt lở và ách tắc nghiêm trọng. Hàng loạt cánh rừng chạy ven đường bị sạt lở cuốn trơi hàng trăm gốc cây cổ thụ Đoạn đường nơi cĩ hơn 35.000m3 đất đá bị sạt lở nặng Đường biến thành đầm lầy Một cây cổ thụ gãy ngã trên đường Hồ Chí Minh đoạn km 390 thuộc địa phận A Rồng, A Lưới Một đoạn đường bị biến thành vũng lầy, khiến nhiều cơng nhân ngao ngán đứng nhìn Cơng nhân khẩn trương giải tỏa mặt đường tại km 402+237 Ngay sau khi nghe tin tuyến đường bị sạt lở nặng, Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ Nghĩa Dũng đã đi khảo sát thực tế. Theo ơng Dũng: “Nếu cĩ điều kiện về tài chính thì những điểm sạt lở nặng này sẽ được xử lý triệt để bằng hướng làm cầu vượt, cầu cạn hoặc đường hầm”.   ĐĂNG NAM - THÁI LỘC Phĩng sựThơng tin sự việc một cách đầy đủ, chính xácMở rộng phần tường thuật chi tiết sự kiện và miêu tả bằng hình ảnhCung cấp một cái nhìn đầy đủ, sinh động và hấp dẫnb. Phóng sưb2. Đặc điểm CÂU HỎI THẢO LUẬN - 3 PHÚTNêu đặc điểm của phĩng sự ? So sánh với bản tin chúng cĩ điểm giống và khác nhau như thế nào? Em cho biết tiểu phẩm đề cập đến vấn đề gì? Cĩ thấy thái độ của tác giả qua tác phẩm? Thái độ đĩ thể hiện qua ngơn ngữ, giọng điệu như thế nào?c1. Tìm hiểu ngữ liệu* Ngữ liệu 1 (SGK) c. Tiểu phẩmc. Tiểu phẩm.* Ngữ liệu 2 (Ngồi SGK) “ Tranh tài thế giới ”- Tính ra cả nước đã cĩ 141 sân golf, trong đĩ 2.625 ha là ruộng lúa. Liệu cĩ phải thể thao mình đang mùa yếu kém, chuyển sang phát triển mơn golf để tranh tài thế giới?- Hơn 70% hội viên chơi golf là các ơng nước ngồi, cĩ ơng nào nhập quốc tịch Việt như Phan Văn Santốt đâu mà vào đội tuyển.- Tính ra cĩ 2,6 triệu nơng dân mất ruộng.- Trong khi đĩ các CLB golf chỉ cĩ 5.000 hội viên. Bình quân một người chơi golf thì 520 người mất đất.- May mà năm nay Chính phủ đã mấy lần ra lệnh hạn chế sân golf, nếu cứ để tự do chả mấy chốc nơng dân mình thành... “Xuân tĩc đỏ” cả. LÝ SINH SỰ Hàm chứa một chính kiến về thời cuộcTiểu phẩm Ngắn gọn, rõ ràng Giọng văn: thân mật, dân dã, cĩ sắc thái mỉa mai, châm biếmc. Tiểu phẩm.c2. Đặc điểm Nêu đặc điểm của tiểu phẩm ?2 - Nhận xét chung về văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chí a. * Có nhiều thể loại:-	Tin tức Phóng sự Bình luậnTiểu phẩm Thông tin quảng cáo Một số thể loại khác như: phỏng vấn, thư bạn đọc ? Nhận xét về thể loại của báo chí ?? Báo chí tồn tại ở mấy dạng?? Yêu cầu về sử dụng ngơn ngữ giữa các thể loại báo chí cĩ giống nhau khơng?? Thế nào là ngơn ngữ báo chí?? Báo chí cĩ chức năng gì?? Phạm vi sử dụng của ngơn ngữ báo chí ?* Hai dạng chính: - Dạng nói: đọc, trả lời phỏng vấn miệng, thuyết minh.trong phát thanh và truyền hình - Dạng viết: (báo viết). Lưu ý: còn có báo ảnh, truyền hình, báo điện tử.Thơng tin về tình hình tai nạn giao thơng ở thành phố Đà Nẵng 2- Nhận xét chung về văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chíb. Mỗi thể loại đều cĩ yêu cầu riêng về sử dụng ngơn ngữ. Bản tin: ngắn gọn, cơ đúc Phĩng sự : miêu tả tỉ mĩ, căn kẽ c. Ngơn ngữ báo chíCung cấp tin tức thời sựPhản ánh dư luận và ý kiến của quần chúngNêu quan điểm, chính kiến của tờ báo. Thúc đẩy sự phát triển tích cực của xã hội.Bao gồm hầu hết các phạm vi sử dụng của xã hội.Bài tập 2 (SGK): Bản tin: Thơng tin sự việc một cách ngắn gọnThơng tin kịp thời cập nhậtPhĩng sự:Vừa thơng tin sự việc, vừa miêu tả cụ thể, sinh động.Yêu cầu: Gợi cảm, gây được hứng thúIII. Luyện tậpII. Ghi nhớ (SGK) Bài tập 3 (SGK):Để viết được tin ngắn phản ánh tình hình học tập của lớp, cần cĩ các yếu tố:Thời gian: Vào thời điểm nhất địnhĐịa điểm: Tại lớp họcSự kiện: Chú ý sự kiện nổi bậtÝ kiến ngắn về sự kiện III. Luyện tậpBài tập Đoạn văn sau viết theo kiểu nào của phong cách ngơn ngữ báo chí ?“ Chiều 6 – 10, tại Trung tâm Cơng nghệ phần mềm đã diễn ra lễ bế giảng lớp đào tạo tin học dành cho cán bộ cơng chức các sở, ban, ngành trong tồn tỉnh...”a/ bình luậnb/ tin tứcc/ tiểu phẩm	Đoạn văn sau viết theo kiểu nào của phong cách ngơn ngữ báo chí ?Các nhà thơ nữ ở Huế khơng đơng đảo, nhưng những trang thơ của họ lấp lánh vẻ đẹp trí tuệ hiện đại, tiềm ẩn những khát vọng nhân văn; thì thầm những nỗi niềm quyến rũ ... ( Trích bài báo “ Thơ phái đẹp ở Huế - một nét nhìn ngang “ của Hồ Thế Hà, đăng trên báo Thừa Thiên - Huế cuối tuần từ 14 đến 17 – 10 – 2004 )a/ bình luậnb/ tin tứcc/ tiểu phẩmd/ văn chươngBài tập §Ỉt tªn cho tin ng¾n sau: Ngµy 29-5-2005, t¹i c«ng viªn n­íc Hå T©y, c«ng ty s÷a Vinamilk phèi hỵp víi Bé Gi¸o dơc vµ ®µo t¹o tỉ chøc s©n ch¬i C¸nh diỊu ­íc m¬ dµnh cho thiÕu nhi vµ lƠ trao häc bçng Vinamilk- ­¬m mÇm tµi n¨ng trỴ ViƯt Nam 2005. §©y lµ quü häc bçng h»ng n¨m do c«ng ty Vinamilk tµi trỵ, dµnh riªng cho häc sinh tiĨu häc cã thµnh tÝch xuÊt s¾c trong lÜnh vùc v¨n ho¸, thĨ thao , nghƯ thuËt vµ häc sinh nghÌo v­ỵt khã v­¬n lªn trong häc tËp. N¨m 2005 nµy, Vinamilk dµnh h¬n 1 tû ®ång tỈng 2040 häc sinh cđa 42 tØnh thµnh. Mçi suÊt häc bçng gi¸ trÞ 500 ngh×n ®ång. LƠ trao häc bçng ®­ỵc truyỊn trùc tiÕp trªn sãng VTV1 , vµo lĩc 20 giê.§Ỉt tªn:  - H¬n mét tØ ®ång tỈng häc sinh tiĨu häc. - Trao häc bỉng Vinamilk- ­¬m mÇm tµi n¨ng  trỴ ViƯt Nam 2005Đây là tờ báo cách mạng đầu tiên của nước ta do Bác Hồ sáng lập ở Trung Quốc năm 1925Xin chân thành cảm ơn Quý thầy cơ và các em!