Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 45: Đọc văn: Hạnh phúc của một tang gia (Trích Số đỏ - Vũ Trọng Phụng)

Trích “Số đỏ” – Vũ Trọng PhụngHạnh phúc của một tang giaTiết 45: Đọc vănI. Tìm hiểu chung1. Tác giả1. Nhan đề3. Cảnh đám tangII. Tìm hiểu đoạn tríchNội dung2. Tác phẩm - đoạn trích2. Những chân dung biếm họa4. Nghệ thuậtI. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả: Vũ Trọng Phụng (1912 - 1939)- Cuộc đời:+ Sinh ra và sinh sống tại Hà Nội, chứng kiến sự chuyển mình của xã hội tư sản.+ Bệnh tật và nghèo khó.sống chật vật bằng nghề viết.- Sự nghiệp sáng tác: + Phóng sự: Cạm bẫy người (1933) Kĩ nghệ lấy tây (1934) Cơm thầy cơm cô (1936)+ Tiểu thuyết: Giông tố (1936) Số đỏ (1936) Vỡ đê (1936)Hiểu rõ bản chất xã hội => căm ghétgửi gắm qua trang viết.Bút lực dồi dào, có tài năng và nghị lực.? Nêu những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà văn Vũ Trọng Phụng?Một số tác phẩm của Vũ Trọng Phụng được tái bản gần đây.2. Tác phẩm và đoạn trích? Em hãy cho biết vài nét về tiểu thuyết “Số đỏ”? 2.1. Tác phẩm: Tiểu thuyết “Số đỏ” đăng báo tháng 10 năm 1936, in thành sách lần đầu tiên năm 1938.* Tóm tắt tác phẩm:Xuân Tóc đỏHạ lưu vỉa hèLưu manhVô họcTinh quáiPhó ĐoanVợ chồng Văn MinhCố HồngCố TổCố vấn báo Gõ MõDoctorThi sĩNhà cải cách XHAnh hùng cứu quốcGiáo sư tennis2.1. Tác phẩm	* Giá trị tác phẩm:- Phơi bày và lên án bản chất đồi bại, bịp bợm của xã hội tư sản thuộc địa.	* Đặc sắc nghệ thuật:Nghệ thuật trào phúng bậc thầy.“Số đỏ là cuốn tiểu thuyết có thể làm vinh dự cho mọi nền văn học.” (Nguyễn Khải)	2.2. Đoạn trích: Thuộc phần chính của chương XV.? Hãy cho biết nội dung cơ bản và đặc sắc nghệ thuật của cuốn tiểu thuyết?THẢO LUẬNNhóm 1:Hạnh phúc một tang gia là một phần của nhan đề chương XV do chính Vũ Trọng Phụng đặt.Anh (chị) có suy nghĩ gì về nhan đề này và tình huống trào phúng của đoạn trích?Nhóm 2:Vì sao cái chết của cụ cố tổ lại là niềm “hạnh phúc “của mọi thành viên trong đại gia đình cụ? Phân tích những niềm “hạnh phúc” khác nhau của mỗi người trong đại gia đình cụ cố Hồng .Hạnh phúc của một tang giaVui mừng, sung sướngĐau buồn, thương tiếcMâu thuẫn, nghịch líNhan đề kì lạ, giật gân => gợi sự hấp dẫn cho độc giả.Sự thật của đại gđình bất hiếu=>Giá trị mỉa mai, châm biếm đả kích mạnh mẽ.> Bất hiếu, háo danh, ngu dốt, quái gở.2. Những chân dung biếm họa2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đìnhNhóm 2:Vì sao cái chết của cụ cố tổ lại là niềm “hạnh phúc “của mọi thành viên trong đại gia đình cụ? Phân tích những niềm “hạnh phúc” khác nhau của mỗi người trong đại gia đình cụ cố Hồng .2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đìnhÔng Văn Minh ( Cháu đích tôn): 	+ Lo mời luật sư + Lo lắng không biết xử trí thế nào với Xuân Tóc đỏ.+ Phân vân, vò đầu bứt tóc, vẻ mặt đăm chiêu hợp với nhà có tang.=>Bà Văn Minh:+ Sốt ruột vì chưa được mặc đồ xô gai tân thời.+ Sung sướng vì có dịp lăng xê các mốt tang phục của tiệm may Âu Hoá.Giả dối, bất nhân, vô đạo.=> Đám ma mở ra cơ hội kiếm lời, chưng diện.2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đình* Cô TuyếtVẻ mặt buồn lãng mạn rất đúng mốt .Được dịp mặc bộ y phục “Ngây thơ”* Cậu Tú TânSướng điên người lên vì có dịp dùng cái máy ảnh.=> Cơ hội để gỡ lại danh dự, để chưng diện.=> Đám ma trở thành nơi biểu diễnthú chơi thời thượng, vô tâm, sĩ diện.2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đình* Ông phán mọc sừng - Sung sướng vì được bố vợ chia thêm vài nghìn đồng. - Trù tính một kế hoạch trả công và thương lượng với Xuân Tóc đỏ.=> Kẻ trục lợi, hám tiền, vô liêm sỉ.=> Giá trị tố cáo, phê phán mạnh mẽ trong bút lực trào phúng của Vũ Trọng Phụng.TÓM LAI:Nhöõng ngöôøi trong gia ñình cuï toå. Khaùi quaùt ôû baûn chaát : ñeåu giaû, haùo danh, vì lôïi maø queân ñi tình ruoät thòt ñaïo ñöùc bò suy thoaùi nghieâm troïng.Neùt rieâng: Trong caùch theå hieänÑieåm chung :Taát caû ñeàu toû ra vui söôùng , haïnh phuùc ñeán cöïc ñieåm bôûi ñaây laø cô hoäi ñeå moãi ngöôøi thoûa maõn yù nguyeän cuûa mình.2.2. Hạnh phúc của những người ngoài tang gia* Ông TYPN:Vui mừng phấn khởi, lăng xê các mốt tang phục.* Hai cảnh sát Minđơ – Mintoa: Đang thất nghiệp thì được thuê giữ trật tự cho đám tang.* Xuân Tóc đỏ:Danh dự của Xuân càng được đề cao.* Bạn của Cụ Cố Hồng:Có dịp khoe huân chương, các loại râu, cảm động khinhìn thấy làn da trắng của Tuyết.? Đám tang còn mang niềm hạnh phúc tới cho những ai ?=> Tất cả đều sung sướng hạnh phúc không kém những người trong tang gia.* Tãm l¹i :- C¸c ch©n dung trµo phóng ®Æc s¾c : + Riªng biÖt ë hµnh ®éng, tÝnh c¸ch + Kh¸i qu¸t ë b¶n chÊt : sù b¨ng ho¹i vÒ ®¹o ®øc3. Caûnh “ moät ñaùm ma göông maãu”. a. Caûnh ñöa ñaùm: * Hình thöùc: toå chöùc theo loái Ta – Taøu – Taây Kieäu baùt coáng, lôïn quay ñi loïng, haøng traêm caâu ñoái, voøng hoa...Vaøi traêm ngöôøi ñi ñöaCaùc taøi töû chuïp aûnh thì thi nhau nhö ôû hoäi chôïCaën baõ cuûa moät neàn vaên minh hoãn taïp.* Quaù trình: -Ñi qua boán phoá: -Ñi ñeán ñaâu laøm huyeân naùo ñeán ñoù - Ñieäp khuùc “ Ñaùm cöù ñi “ laëp laïi Ñaùm röôùc hoäi chöù khoâng phaûi laø ñaùm ma. “ Moät ñaùm ma to taùt vaø göông maãu laøm cho ngöôøi cheát naèm trong quan taøi phaûi mæm cöôøi sung söôùng...gaät guø caùi ñaàu” ...  Ñaùm tang trôû thaønh taán ñaïi haøi kòch vôùi söï nhoá nhaêng ñoài baïi cuûa xaõ hoäi ñöông thôøi. “ Cuoäc haønh trình tôùi moä cuûa cuûa xaõ hoäi thöôïng löu ñöông thôøi” b. Caûnh haï huyeät: * Caäu tuù Taân: baét beû töøng ngöôøi * Baïn cuûa caäu tuù Taân: “ raàm roä nhaûy leân... aûnh khoûi gioáng nhau” * Oâng Phaùn: khoùc “ Höùt ! Höùt! Höùt! Laëng ngöôøi ñi Duùi vaøo tay Xuaân tôø giaáy baïc ñeå thanh toaùn moùn nôï vaøkí giao keøo laøm aên. Baûn chaát ñoài baïi, ñeåu giaû, bòp bôïm cuûa caùc nhaân vaät ñaõ ñöôïc boäc loä troïn veïn vaø saâu saéc hôn , khaéc saâu maâu thuaãn giöõa danh vaø thöïc, giöõa veû beà ngoaøi vaø baûn chaát beân trong.4. Ñaëc saéc ngheä thuaät: - Ngheä thuaät xaây döïng chaân dung nhaân vaät bieám hoïa giöõa ñaùm ñoâng haøi höôùc . - Caùch quan saùt vöøa cuï theå vöøa coù söùc khaùi quaùt theo kyõ xaûo ñieän aûnh - Khai thaùc trieät ñeå hieäu quaû cuûa ngheä thuaät ñoái laäp - Lôøi vaên giaøu tính haøi höôùc keát hôïp thuû phaùp cöôøng ñieäu vôùi loái mæa mai, noùi ngöôïc. - Gioïng vaên ña daïng, bieán hoùa linh hoaït.Câu 1: Nội dung nổi bật của đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia” là:A. Phơi bày thực trạng xã hội thối nát và tình cảnh khổ cực của nhân dân.B. Nỗi đau khổ của một gia đình có đám tang.C. Vạch trần bản chất xã hội thượng lưu lố lăng đồi bại; sự giả dối, vô đạo đức của con người trong tang gia.D. Niềm hạnh phúc của mọi người vì được tham gia vào cải cách xã hội. Bài tập trắc nghiệmCâu 2: Nghệ thuật đặc sắc nhất của đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia” là:A. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tếB. Nghệ thuật trào phúng đặc sắcC. Nhan đề gợi sự tò mòD. Ngôn ngữ trần thuật mang tính khách quan