Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 93: Đọc văn: Tôi yêu em (A.X.Puskin)

Tơi yêu emA. X. PuskinTiết 93:I. Tiểu dẫn1. Tác giả -Cuộc đời: + A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin (1799 – 1837). + Là nhà thơ vĩ đại của văn học Nga và thế giới - « Mặt trời của thi ca Nga”, “ Cĩ ý nghĩ to lớn khơng chỉ trong lịch sử văn chương mà cả trong lịch sử thức tỉnh của dân tộc Nga” ( Đơ- bro-liu-bốp).Puskin trong cuộc đấu súng với ĐăngtexNatalia GônsarôvaTượng đài PuskinMé Puskin ë tu viƯn Xviat«g«rxki - Sự nghiệp sáng tác.+ Sáng tác trên nhiều thể loại : Thơ trữ tình (hơn 800 bài), Tiểu thuyết bằng thơ (Eùp-nhê-ghi Ô-nhê-ghin), bi kịch lịch sử (Bô-rít Gô-đu-nốp), trường ca (Ru-xlan và Li-út-mi-lan, Người tù Cáp-ca-dơ...), truyện ngắn (Cô tiểu thư nông dân, Con đầm pích...), ngụ ngôn......+ Nội dung : Thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của nhân dân Nga khao khát tự do và tình yêu.+ Nghệ thuật : Ngôn ngữ trong sáng, giản dị, chân thật.2. Hoàn cảnh sáng tác của bài thơ. - Là một trong những bài thơ tình nổi tiếng của Puskin. - Bài thơ được sáng tác năm 1829, khơi nguồn từ mối tình của nhà thơ với A.Ô-lê-nhi-na.Ký ho¹ 1833 Nêu hồn cảnh sáng tác của bài thơ ?II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢNCách đọc:Câu 1-2: Chậm, ngập ngừng, thú nhận lại như tự nhủ.Câu 3-4: Mạnh mẽ. dứt khốt, như thề hứa.Câu 5-6: Day dứt, u buồn.Câu 7-8: Mong ước, tha thiết và điềm tĩnh II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN(Bản dịch nghĩa) Tơi đã yêu em: tình yêu vẫn, cĩ lẽChưa tắt hẳn trong tâm hồn tơi;Nhưng hãy để nĩ khơng làm phiền em thêm nữa;Tơi khơng muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì.Tơi đã yêu em lặng thầm, vơ vọngBị giày vị khi bởi sự rụt rè, khi bởi nỗi ghen tuơng;Tơi đã yêu em chân thành như thế , dịu dàng như thế,Cầu trời cho em được người khác yêu thương cũng như thế.               (Nguyên bản tiếng Nga)  Я вас любил: любовь еще, быть может, В душе моей угасла не совсем; Но пусть она вас больше не тревожит; Я не хочу печалить вас ничем. Я вас любил безмолвно, безнадежно, То робостью, то ревностью томим; Я вас любил так искренно, так нежно, Как дай вам бог любимой быть другим. II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢNNêu bố cục của bài thơ? II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN1. Bốn câu đầu: Những mâu thuẫn giằng xé.- Mở đầu bài thơ là điệp khúc: “Tơi đã yêu em”, nhân vật trữ tình đã trực tiếp bộc lộ tình yêu của mình.- Lời thơ chậm rãi, pha chút cân nhắc, dè dặt nhưng vẫn khẳng định một tình yêu âm thầm, dai dẳng.- Từ “nhưng’ làm mạch thơ chuyển đổi đột ngột, từ “khơng” được lặp lại hai lần như nhấn mạnh: Cần phải dập tắt ngọn lửa tình yêu để em khơng “bận lịng” hay “gợn bĩng u hồi”. Mở đầu bài thơ là điệp khúc nào? Điệp khúc đĩ thể hiên điều gì?Nhận xét cách sử dụng dấu câu, từ ngữ ở hai câu đầu, nêu tác dụng? Câu 3,4 mạch thơ chuyển đổi như thế nào? Nhận xét cách dùng từ của tác giả, nêu tác dụng?II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN1. Bốn câu đầu: Những mâu thuẫn giằng xé. - Nhà thơ xem yêu là hành vi trao tặng, phải làm cho người mình yêu được hạnh phúc, trong tình yêu phải tơn trọng người mình yêu -> tình yêu cao thượng. => Bốn câu đầu cĩ sự mâu thuẫn giữa lí trí và tình cảm. Nhà thơ khẳng định tình yêu của mình vẫn cịn nhưng xin rút lui vì khơng muốn gây phiền muộn cho người mình yêu.Nhà thơ đã tuyên bố một tình yêu cao thượng, đĩ là gì?Nhận xét cách sử dụng dấu câu, từ ngữ ở hai câu đầu, nêu tác dụng?II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN2. Bốn câu cuối: Tình yêu chân thành, đằm thắm. - Điệp khúc “tơi đã yêu em” được nhắc lại lần thứ hai như nhấn mạnh tình cảm đơn phương của nhà thơ - Tình yêu được bộc lộ ở nhiều cung bậc khác nhau: Nỗi đau khổ âm thầm, niềm tuyệt vọng, sự rụt rè, lịng ghen tuơng giày vị -> những cảm xúc rất đời thường. - Điệp ngữ “tơi đã yêu em” được nhắc lại lần thứ ba. Nhân vật trữ tình đã vượt lên lịng ghen tuơng , ích kỉ để khẳng định tình cảm của mình là chân thành, đằm thắm. Tìm dấu hiệu biểu hiện tình yêu ngày càng mãnh liệt hơn? Nhận xét từ ngữ ở câu 7? Nhân vật trữ tình khẳng định tình cảm của mình như thế nào? Tình yêu được diễn tả ở những cung bậc nào? II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN2. Bốn câu cuối: Tình yêu chân thành, đằm thắm. - Lời chúc của tác giả: Cầu em được người tình như tơi đã yêu em. Đây chính là tình yêu vị tha, cao thượng, mong người mình yêu được hạnh phúc. => Bốn câu cuối diễn tả những cung bậc khác nhau của tình yêu và khẳng định tình yêu chân thành, cao thượng. Nhận xét khái quát nội dung của bốn câu thơ cuối? Nhân vật trữ tình chúc gì cho người mình yêu? Qua đĩ hiện lên nhân vật trữ tình là người như thế nào? III. TỔNG KẾT1. Nội dung. Bài thơ thấm đượm nỗi buồn của một mối tình vơ vọng, nhưng là nỗi buồn trong sáng của một tâm hồn yêu đương chân thành, mãnh liệt, nhân hậu, vị tha. 2. Nghệ thuật. - Ngôn ngữ giản dị, tinh tế. - Giọng điệu biến đổi thể hiện nhiều cảm xúc khác nhau (câu 5,6 day dứt, u buồn thì câu 7,8 thiết tha, có nuối tiếc nhưng cũng tự tin, kiêu hãnh)... Em hãy tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ?VI. CỦNG CỐ	- Sau khi học xong bài thơ em cĩ suy nghĩ gì về thái độ ứng xử trong tình yêu?	- Tìm và đọc một bài thơ tình thể hiện thái độ ứng xử nhân văn trong tình yêu CÂU HỎI THẢO LUẬN ĐƠN PHƯƠNG (Phạm Đức)	Tơi tìm em, em tìm ai 	Để đơi khi tiếng thở dài hồ chung	Gần nhau mà chẳng yêu cùng	Đơn phương tơi cứ thuỷ chung một mình	Trái tim tơi vẫn để dành 	Cho em - người vốn vơ tình với tơi	Cịn em lại đến với người	Tơi khơng ghen, chỉ buồn thơi, thật buồn	Cái bơng hoa nở giữa vườn	Hương thơm nhiều lúc lại thường xa bay	Thơi thì em đĩ, tơi đây	Khơng yêu nhau được dẫu đầy yêu thương	Mong em yêu và được yêu	Đừng như tơi chỉ một chiều, tương tư