Bài giảng Ngữ văn lớp 6 tiết 113: Câu trần thuật đơn

CHÀO MỪNG QUí THẦY Cễ VỀ DỰ GIỜ CÙNG CHÚNG EM HễM NAYNăm học 2013-2014TRệễỉNG TRUNG HOẽC Cễ SỞ LIấN BÃOGIÁO VIấN :NGUYỄN THỊ THANH MễN: NGỮ VĂN 6LỚP 6A TRƯỜNG THCS LIấN BÃO- Thế nào là thành phần chớnh của cõu? Trả lời: Thành phần chớnh của cõu là những thành phần bắt buộc phải cú mặt để cõu cú cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt được một ý trọn vẹn. Thành phần chớnh gồm cú chủ ngữ và vị ngữ. Trường THCS Liên Bão của chỳng em rất đẹp.Kiểm tra bài cũ C V - Xỏc định thành phần chớnh của cõu sau: Cõu theo mục đích núi gụ̀mCõu cõ̀u khiờ́n( Yờu cõ̀u, đờ̀ nghị, mong muụ́n)Cõu cảm thán(Bụ̣c lụ̣ cảm xúc)Cõu nghi vṍn(Hỏi)Cõu trõ̀n thuật(Kờ̉, tả, giới thiợ̀u, nờu ý kiờ́n nhọ̃n xét)Cõu trần thuật đơnTiết 113: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠNI- Cõu trần thuật đơn là gỡ?1- Tỡm hiểu ví dụ( sgk).Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên xì một hơi rõ dài. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết! Tôi về, không một chút bận tâm. ( Tụ Hoài )(1)(2)(3)(4)(5)(6) (7)(8) (9)2- Nhận xét :- Đoạn trớch cú 9 cõu. Cỏc cõu trong đoạn văn Mục đớch núi Kiểu cõuCõu 1: Chưa nghe hết cõu, tụi đó hếch răng lờn, xỡ một hơi rừ dài. Cõu 2: Rồi, với một bộ điệu khinh khỉnh, tụi mắng.Cõu 3: Hức! Cõu 4: Thụng ngỏch sang nhà ta? Cõu 5: Dễ nghe nhỉ! Cõu 6: Chỳ mày hụi như cỳ mốo thế này, ta nào chịu được.Cõu 7: Thụi, im cỏi điệu hỏt mưa dầm sựi sụt ấy đi. Cõu 8: Đào tổ nụng thỡ cho chết!Cõu 9: Tụi về, khụng một chỳt bận tõm.Kể, tả Bộc lộ cảm xỳc Tả, kể Hỏi Bộc lộ cảm xỳc Nêu ý kiếnCầu khiến Bộc lộ cảm xỳc Kể và nờu ý kiến - Cõu trần thuật(cõu kể) : Cõu 1,2,6,9 - Cõu nghi vấn (cõu hỏi) :4 - Cõu cảm thỏn : cõu 3,5,8 - Cõu cầu khiến :cõu 7Cõu trần thuậtCõu trần thuậtCõu trần thuậtCõu trần thuậtCõu nghi vấnCõu cảm thỏnCõu cảm thỏnCõu cảm thỏnCõu cầu khiếnTiết 113: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠNI. Câu trần thuật đơn là gì?1.Ví dụ: ( SGK/101)2. Nhận xét.(1) Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lờn, xì một hơi rõ dài. (2) Rồi, với điệu bộ khinh khỉnh, tôi mắng. (6) Chỳ mày hụi như cỳ mốo thế này, ta nào chịu được.(9) Tụi về, khụng một chỳt bận tõm.CN VNCN VNCN VN VNCNCN VN+ Cõu do 2 hoặc nhiều cụm C- V súng đụi (C-V,C-V) tạo thành :+ Cõu do 1 cụm C-V tạo thành: Cõu 1; 2; 9 Cõu 6Tiết 113: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN9. Tôi về, không một chút bận tâm. //////I. Câu trần thuật đơn là gì?1.Ví dụ:2. Nhận xétCâu trần thuật đơn1. Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên xì một hơi rõ dài. 2. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:CVCVCVCâu 1, 2, 9Xột về cấu tạo:Là cõu đơn (chỉ cú một cụm C-V )Xột về mục đớch núi: (dựng để giới thiệu,kể, tả, nờu ý kiến)Tiết 113: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠNI. Câu trần thuật đơn là gì?1.Ví dụ: ( SGK/101)2. Nhận xét.* Ghi nhớ (SGK/101):Xỏc định chủ ngữ, vị ngữ trong cỏc cõu sau: Vớ dụ: -Mai, Hoa, Thảo đều là học sinh chăm ngoan. C1 C2 C3 V -Tre trụng thanh cao, giản dị, chớ khớ như người C V1 V2 V3 Cõu trần thuật đơn là cõu do một cụm C- V tạo thành, dựng để giới thiệu, tả, hoặc kể về một sự việc sự vật hay để nờu một ý kiến.Tiết 113: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN1. Bài tập 1 (SGK 101) Tỡm cõu trần thuật đơn trong đoạn trớch dưới đõy? Cho biết những cõu trần thuật đơn ấy được dựng làm gỡ? (1)Ngày thứ năm trờn đảo Cụ Tụ là một ngày trong trẻo, sỏng sủa. (2) Từ khi cú vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cụ Tụ mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thỡ, sau mỗi lần giụng bóo, bao giờ bầu trời Cụ Tụ cũng trong sỏng như vậy.(3) Cõy trờn nỳi đảo lại thờm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cỏt lại vàng giũn hơn nữa.(4) Và nếu cỏ cú vắng tăm biệt tớch trong một ngày động bóo, thỡ nay lưới càng thờm nặng mẻ cỏ gió đụi. 	 (Nguyễn Tuõn)II. Luyện tập:I. Câu trần thuật đơn là gì?Tiết 113: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN Cỏc cõu trần thuật đơn:(1) Ngày thứ năm trờn đảo Cụ Tụ là một ngày trong trẻo sỏng sủa.Từ khi cú vịnh bắc bộ và từ khi cú quần đảo Cụ Tụ mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thỡ, sau mỗi lần dụng bóo, bao giờ bầu trời Cụ Tụ cũng trong sỏng như vậy.  Giới thiệu vẻ đẹp của Cụ Tụ Tiết 113: câu trần thuật đơn-> Nêu ý kiến nhận xét về vẻ đẹp trong sáng của Cô Tô sau trận bão.II. Luyện tập:1. Bài tập 1:I. Câu trần thuật đơn là gì?2. Bài tập 2: Dưới đõy là một số cõu mở đầu cỏc truyện em đó học. Chỳng thuộc loại cõu nào và cú tỏc dụng gỡ?Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bõy giờ là Bắc Bộ nước ta, cú một vị thần thuộc nũi rồng, con trai thần Long Nữ, tờn là Lạc Long Quõn. (Con Rồng, chỏu Tiờn) b) Cú một con ếch sống lõu ngày trong một giếng nọ.	 ( Ếch ngồi đỏy giếng)	 c) Bà đỡ Trần là người huyện Đụng Triều. (Vũ Trinh)	II. Luyện tập: Cõu trần thuật đơn - giới thiệu nhõn vật chớnh : Lạc Long Quõn Cõu trần thuật đơn - giới thiệu nhõn vật chính : con ếch Cõu trần thuật đơn - giới thiệu nhõn vật chớnh : Bà đỡ TrầnI. Câu trần thuật đơn là gì?Tiết 113: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN3. Bài tập 3 : (SGK/102) So sánh cách giới thiệu nhân vật chính trong những truyện ở bài tập 3 ( phần a, b) có gì khác với cách giới thiệu nhân vật trong bài tập 2 (phần b,c - T102). II. Luyện tập:thảo luận nhóm ( 3 phỳt )Tiết 113: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠNBT Cõu /đoạn văn Cỏch giới thiệu nhõn vật2b, Cú một con ếch sống lõu ngày trong một giếng nọ.c, Bà đỡ Trần là người huyện Đụng Triều. 3 a, Tục truyền đời Hựng Vương thứ sỏu, ở làng Giúng cú hai vợ chồng ụng lóo chăm chỉ làm ăn và cú tiếng là phỳc đức. Hai ụng bà ao ước cú một đứa con. Một hụm bà ra đồng trụng thấy một vết chõn rất to, liền đặt bàn chõn mỡnh lờn ướm thử để xem thua kộm bao nhiờu. Khụng ngờ về nhà bà thụ thai và mười hai thỏng sau sinh một cậu bộ mặt mũi rất khụi ngụ. (Thỏnh Giúng) Giới thiệu ngay nhõn vật chớnhGiới thiệu nhõn vật phụ trước rồi từ những việc làm của nhõn vật phụ mới giới thiệu nhõn vật chớnhSo sánh cách giới thiệu nhân vật chính ở 2 bài tập b. Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu. Vua cha yêu thương nàng hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng. Một hụm cú hai chàng trai đến cầu hụn. ( Sơn Tinh, Thủy Tinh )Tiết 113: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN4. Bài tập 4 (SGK/105) Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật, những câu mở đầu sau đây còn có tác dụng gỡ ?a) Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày. ( Đẽo cày giữa đường)b) Người kiếm củi tên mỗ ở huyện Lạng Giang, đang bổ củi ở sườn núi, thấy dưới thung lũng phía xa, cây cỏ lay động không ngớt mới vác búa đến xem, thấy con hổ trán trắng, cúi đầu cào bới đất, nhảy lên, vật xuống, thỉnh thoảng lấy tay móc họng, mở miệng nhe cỏi răng, máu me, nhớt dãi trào ra. ( Vũ Trinh )=> Cõu mở đầu ngoài giới thiệu nhõn vật cũn miêu tả hoạt động của các nhân vật.II. Luyện tập.Tiết 113: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN Cõu 1: Câu trần thuật đơn là : A. Là loại câu do một cụm C-V tạo thành, dùng để bộc lộ cảm xúc. B. Là loại câu do một cum C-V tạo thành, dùng để cầu khiến. C. Là loại câu do một cụm C - V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự viếc, sự vật hay để nêu một ý kiến . D. Là loại câu do một cụm C-V tạo thành, dùng để hỏiBài tập Trắc nghiệmCõu 2: Câu “Trường của em mang tên người anh hùng Võ Thị Sáu” thuộc kiểu câu nào ? A. Câu trần thuật đơn. B. Câu nghi vấn. C. Câu cầu khiến. D. Câu cảm thán.Câuầrt Đây là một dãy chữ bí mật gồm 15 chữ cái ? nthuậtđơnHướng dẫn học sinh học bài: Hoàn thiện bài tập còn lại. Viờ́t mụ̣t đoạn văn miờu tả khung cảnh Cụ Tụ sau cơn bão trong đó có sử dụng cõu trõ̀n thuọ̃t đơn. Chuẩn bị bài : Câu trần thuật đơn có từ Là Soạn : Lòng yêu nước về dự tiết học ngày hôm nayChân thành cảm ơn quý thầy cô, các em học sinh