Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Bài 9: Tiếng Việt Nói quá

Về dự tiết thao giảng tổKính chào quý thầy cô M«n Ng÷ V¨n KiÓm tra bµi cò1 . ThÕ nµo lµ t×nh th¸i tõ? Có mấy loại?2 . Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ trong câu:Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư?b) Bỗng Thủy lại xịu mặt xuống: - Sao bố mãi không về nhỉ? c) Ông đốc tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi: - Các em đừng khóc. Trưa nay các em được về nhà cơ mà. d) Em tôi sụt sịt bảo: - Thôi thì anh cứ chia ra vậy. Phân vân Thân mật Thuyết phục Miễn cưỡng Bµi 9 * TiÕt 37 Nãi qu¸ Ng÷ v¨n 8 Tiết 37: I. Tìm hiểu bài:NÓI QUÁ 1. Nói quá và tác dụng của nói quá:VÍ DỤ 11. Ñeâm thaùng naêm chöa naèm ñaõ saùng Ngaøy thaùng möôøi chöa cöôøi ñaõ toái.	 (Tuïc ngöõ) 2. Caøy ñoàng ñang buoåi ban tröa, Moà hoâi thaùnh thoùt nhö möa ruoäng caøy. Ai ôi böng baùt côm ñaày, Deûo thôm moät haït, ñaéng cay muoân phaàn. (Ca dao) Nói quá sự thật nhằm nhấn mạnh sự vất vả của người nông dân.Nói quá sự thật nhằm nhấn mạnh tính chất đặc biệt của thời tiết. NÓI QUÁ BÀI TẬP Bác ơi tim Bác mênh mông thế Ôm cả non sông mọi kiếp người. (Tố Hữu)Göôm maøi ñaù, ñaù nuùi cuõng moøn Voi uoáng nöôùc, nöôùc soâng phaûi caïn Ñaùnh moät traän, saïch khoâng kình ngaïc Ñaùnh hai traän, tan taùc chim muoâng. (Bình Ngoâ ñaïi caùo – Nguyeãn Traõi)Khí theá tieán coâng nhö vuõ bão cuûa nghóa quaân Lam Sôn.Tình thöông yeâu bao la cuûa Baùc.Thaäm xöng, cöôøng ñieäu, ngoa dụ, phoùng ñaïi Ôm cả non sông mọi kiếp ngườiGöôm maøi ñaù, ñaù nuùi cuõng moøn Voi uoáng nöôùc, nöôùc soâng phaûi caïn Ñaùnh moät traän, saïch khoâng kình ngaïc Ñaùnh hai traän, tan taùc chim muoâng.VÍ DỤ 21 - Ñeâm thaùng naêm chöa naèm ñaõ saùng Ngaøy thaùng möôøi chöa cöôøi ñaõ toái. 2 . Ñeâm thaùng naêm raát ngaén. Ngaøy thaùng möôøi raát ngaén.Noùi quaùNoùi thöôøngNhaán maïnh thôøi gian cöïc ngaén cuûa ñeâm thaùng naêmvaø ngaøy thaùng möôøiThoâng tin veà moät hieän töôïng Taêng söùc bieåu caûm Tác dụng Nhaán maïnhGaây aán töôïng  Gươm mài đá , đá núi cũng mòn . Voi uống nước, nước sông phải cạn . Đánh một trận, sạch không kình ngạc . Đánh hai trận, tan tác chim muông . Nguyễn Trãi - Người anh hùng dân tộc - đã dùng điệp từ đá, nước; cách liệt kê từng trận đánh bên cạnh cách nói ngoa dụ: từ đá núi cũng mòn, nước sông phải cạn đến sạch không kình ngạc rồi tan tác chim muông để tái hiện lại khí thế hào hùng, sức mạnh như vũ bão và tư thế làm chủ - thế chẻ tre - của nghĩa quân Lam Sơn. Đó chính là nguyên nhân đưa đội quân của Lê Lợi đến chiến thắng lẫy lừng trước giặc Minh xâm lược . . Tiết 37: NÓI QUÁI. Tìm hiểu bài: 2. Ghi nhớ: Sgk/102.II. Luyện tập:Bài tập 1/102: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa.1. Nói quá và tác dụng của nói quá: `a . Baøn tay ta laøm neân taát caû Coù söùc ngöôøi soûi ñaù cuõng thaønh côm. 	 . (Hoaøng Trung Thoâng - Baøi ca vôõ ñaát) b. Anh cöù yeân taâm, veát thöông chæ söôùt da thoâi. Töø giôø ñeán saùng em coù theå ñi leân ñeán taän trôøi ñöôïc.	 (Nguyeãn Minh Chaâu – Maûnh traêng cuoái röøng)c.[] Caùi cuï Baù theùt ra löûa aâyù laïi xöû nhuõn môøi haén vaøo nhaø xôi nöôùc. (Nam Cao – Chí Pheøo) Coù uy quyeàn, hoáng haùch, quaùt naït moïi ngöôøi.BÀI TẬP 1 soûi ñaù cuõng thaønh cômleân ñeán taän trôøitheùt ra löûaNhấn mạnh sự quyết tâm cũng như công sức của con người. Thể hiện ý chí nghị lực cùng tinh thần lạc quan - Mặt khác còn để trấn an mọi người rằng vết thương nhỏ chẳng có nghĩa lý gì.Tiết 37: NÓI QUÁI. Tìm hiểu bài: 1. Nói quá và tác dụng của nói quá: 2. Ghi nhớ: Sgk/102.II. Luyện tập: Bài tập 1/102: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa. Bài tập 2/102: Điền các thành ngữ vào chỗ trống. Ñieàn caùc thaønh ngöõ sau vaøo choã troáng ñeå taïo bieän phaùp tu töø noùi quaù: Baøi taäp 2baàm gan tím ruoät, choù aên ñaù gaø aên soûinôû töøng khuùc ruoätruoät ñeå ngoaøi davaét chaân leân coåÔÛ nôi .. theá naøy, coû khoâng moïc noåi nöõa laø troàng rau, troàng caø. b) Nhìn thaáy toäi aùc cuûa giaëc, ai ai cuõng  .c) Coâ Nam tính tình xôûi lôûi,  . d) Lôøi khen cuûa coâ giaùo laøm cho noù . .e) Boïn giaëc hoaûng hoàn  maø chaïy. , , ., ,Tiết 37: NÓI QUÁI. Tìm hiểu bài: 1. Nói quá và tác dụng của nói quá: 2. Ghi nhớ: Sgk/102.II. Luyện tập: Bài tập 1/102: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa. Bài tập 2/102: Điền các thành ngữ vào chỗ trống. Bài tập 3/102: Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá. Baøi taäp 3Đặt câu với các thành ngữ : nghiêng nước nghiêng thành,dời non lấp biển,lấp biển vá trời,mình đồng da sắt,nghĩ nát óc. ĐÁP ÁN THAM KHẢO Thuý Kiều là người có vẻ đẹp nghiêng nước, nghiêng thành.- Đoàn kết có thể dời non lấp biển. Công việc lấp biển vá trời là công việc của nhiều đời, nhiều thế hệ mới làm xong. Những chiến sĩ mình đồng da sắt cưỡi ngựa như bay trước quân thù. Bài toán này khó quá, tôi nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được.Tiết 37: NÓI QUÁI. Tìm hiểu bài: 1. Nói quá và tác dụng của nói quá: 2. Ghi nhớ: Sgk/102.II. Luyện tập: Bài tập 1/102: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa. Bài tập 2/102: Điền các thành ngữ vào chỗ trống. Bài tập 3/102: Đặt câu với những thành ngữ dùng biện pháp nói quá. Bài tập 4/103: Tìm năm thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá.` Tìm năm thành ngữ có sử dụng biện pháp nói quá theo mẫu: NGAÙY NHÖ SAÁM Baøi taäp 4ĐÁP ÁN THAM KHẢOTrơn như mỡ.Nhanh như cắt (chớp).Đen như than (cột nhà cháy).Khoẻ như voi (trâu).- Trắng như tuyết (bông).QUẢ BÍ KHỔNG LỒ	Hai anh chàng đi qua một khu vườn trồng bí, anh A thấy quả bí to vội kêu lên: - Chà quả bí to thật! Anh B cười mà rằng: - Thế thì lấy gì làm to! Tôi đã từng thấy quả bí to hơn nhiều. Có lần tôi trông thấy quả bí to bằng cả cái nhà đằng kia kìa. Anh A nói ngay: - Thế thì lấy gì làm lạ! Tôi nhớ có bạn tôi còn trông thấy cái nồi to bằng cả cái đình làng ta. . (Theo: Truyện cười dân gian)Noùi khoaùc Tiết 37: NÓI QUÁI. Tìm hiểu bài: 1. Nói quá và tác dụng của nói quá: 2. Ghi nhớ: Sgk/102.II. Luyện tập: Bài tập 1/102: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa. Bài tập 2/102: Điền các thành ngữ vào chỗ trống. Bài tập 3/102: Đặt câu với những thành ngữ dùng biện pháp nói quá. Bài tập 4/103: Tìm năm thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá.Bài tập 5/103: Phân biệt tu từ nói quá với nói khoác. THẢO LUẬN Phaân bieät noùi quaù vôùi noùi khoaùc? Töø ñòa phöông vaø bieät ngöõ xaõ hoäi goïi noùi khoaùc laø gì? * Gioáng (ôû caùch thöùc): Noùi quaù söï thaät vaø phoùng ñại möùc ñoä, quy moâ, tính chaát cuûa söï vaät ñöôïc noùi ñeán * Khaùc: (ôû muïc ñích) - Noùi quaù: nhaán maïnh, gaây aán töôïng, taêng söùc bieåu caûm. - Noùi khoaùc: laøm cho ngöôøi nghe tin vaøo nhöõng ñieàu . khoâng coù thaät.Noùi khoaùc Töø ñòa phöông: Noùi doùc, noùi xaïoBieät ngöõ xaõ hoäi: Noå 16432785Điền từ thích hợp vào chỗ trống để tạo một thành ngữ sử dụng biện pháp tu từ nói quá :Thuận vợ thuận chồng Tát . cũng cạn .bể Đông Nói quá có tác dụng :Nhấn mạnh.Gây ấn tượng .Tăng sức biểu cảm .Cả A , B , C đều đúng Cả A , B , C đều sai .D .Cả A , B , C đều đúngCâu ca dao sau sử dụng cách nói nào ?Làm trai cho đáng nên trai Khom lưng uốn gối gánh hai hạt vừng .A . Thậm xưng .B . Nói khoác .A . Thậm xưng Ñieàn töø thích hôïp vaøo choã troáng :Trong vaên chöông, pheùp tu töø noùi quaù coøn ñöôïc goïi laø: thaäm xöng, phoùng ñaïi, ngoa duï, cöôøng ñieäuÑoâng nhö hoäi Thaønh ngöõ -10 chöõ caùi Tươi như hoa Thaønh ngöõ - 10 chöõ caùi Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống để hoàn thành câu có sử dụng phép tu từ nói quá : Lúc chia tay , nó . khóc như mưa.Đuổi hình bắt chữ Ô MAY MĂN Chaân cöùng ñaù meàm Thành ngữ Khẳng định rằng, với ý chí, nghị lực và lòng quyết tâm, con người có thể vượt qua và chinh phục được mọi khó khăn, trở ngại. 13 chữ cáiHướng dẫn học ở nhà 4. Củng cố: Nắm vững khái niệm, tác dụng của biện pháp tu từ nói quá. Hoàn thành các bài tập trong sách giáo khoa. Sưu tầm các câu thơ, văn có sử dụng biện pháp nói quá.5. Dặn dò:- Học thuộc bài.- Soạn bài: ÔN TẬP TRUYỆN KÍ ViỆT NAM. + Lập bảng thống kê những văn bản truyện kí Việt Nam đã học từ đầu năm học theo mẫu. + Nghiên cứu kĩ các hướng dẫn và trả lời câu hỏi 2 , 3. Xin ch©n thµnh cảm ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh !GV : NGUYỄN LẸ Giờ học kết thúc