Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 105: Thuế máu - Đỗ Thị Mai Liên

Chào mừng quý thầy côVeà döï giôø Ngöõ vaên Lôùp: 8A Naêm hoïc: 2014 -2015 Giáo viên giảng dạy: Đỗ Thị Mai LiênTrường THCS Đình Chu.Tiết 105V¡N HäC 8THUẾ MÁU(Trích Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân Phaùp – Nguyeãn AÙi Quoác) THUẾ MÁU Nguyeãn AÙi Quoác Vaên baûn:Tieát 105 Đọc – hiểu chú thích1. ĐọcTrích Bản án chế độ thực dân PhápChân dung Nguyễn Ái QuốcĐọc – hiểu chú thíchĐọcChú thícha. Tác giảNguyễn Ái Quốc là tên gọi khác của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn (1919 – 1945). THUẾ MÁU Nguyeãn AÙi Quoác Vaên baûn:Tieát 105 Đọc – hiểu chú thíchĐọcChú thíchb. Tác phẩmHoaøn caûnh saùng taùc: Naêm 1925, taïi Pa-ri, baèng tieáng Phaùp, goàm 12 chöông. Xuaát baûn laàn ñaàu ôû Haø Noäi naêm 1946Trích Bản án chế độ thực dân PhápMột số hình ảnh về cuộc chiến tranh thế giới lần 1BẢN ÁN CHẾ ĐỘ THỰC DÂN PHÁPChương I: Thuế máuChương II: Việc đầu độc người bản xứChương III: Các quan toàn quyền thống đốcChương IV: Các quan cai trịChương V: Những nhà khai hoáChương VI: Gian lận trong bộ máy nhà nướcChương VII: Việc bóc lột người bản xứChương VIII: Công líChương IX: Chính sách ngu dânChương X: Giáo hộiChương XI: Nỗi nhục của người đàn bà bản xứChương XII: Nô lệ thức tỉnhPhần phụ lục: Gửi thanh niên Việt Nam THUẾ MÁU Trích Bản án chế độ thực dân Pháp Nguyeãn AÙi Quoác Vaên baûn:Tieát 105 THUẾ MÁU Nguyeãn AÙi Quoác Vaên baûn:Tieát 105 Đọc – hiểu chú thíchĐọcChú thíchb. Tác phẩmGiá trị+ Nội dung: Tác phẩm đã tố cáo và lên án những tội ác tày trời của chủ nghĩa thực dân; đồng thời nói lên tình cảnh khốn cùng của nhân dân thuộc địa và tình cảm tác giả.+ Nghệ thuật: trào phúng, đả kích sắc sảo, đa dạng.Trích Bản án chế độ thực dân PhápĐoaïn trích: Chöông I2. Bố cục3 phầnThuế máuI. Chiến tranh và“Người bản xứ”II. Chế độ lính tình nguyệnIII. Kết quả của sự hi sinh- Kiểu văn bản: nghÞ luËnII. Tìm hiểu văn bản1. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt - Phương thức biểu đạt: Lập luận, tự sự, biểu cảmÝ nghĩaTHUẾ MÁUNhan đề “Thuế máu”: Phản ánh một thủ đoạn bóc lộc tàn nhẫn: bóc lột xương máu,mạng sống.Tội ác dã man,tàn bạo của chủ nghĩa thực dân và số phận bi thảm của những người dân thuộc địa.Trình tự và cách đặt tên chương gợi lên quá trình lừa bịp, bóc lột đến cùng kiệt thứ “thuế máu” của bọn thực dân cai trị.Thể hiện tính chiến đấu mạnh mẽ, sự phê phán triệt để của tác giả.II. Tìm hiểu văn bản1. Ý nghĩa nhan đề 2. Chiến tranh và “người bản xứ”Thái độ của quan cai trị đối với người dân thuộc địa.Số phận của người dân bản xứII. Tìm hiểu văn bảna. Thái độ của thực dân Pháp đối với người dân thuộc địaTrước chiến tranhChiến tranh bùng nổa. Thái độ của thực dân Pháp đối với người dân thuộc địaTrước chiến tranhKhi chiến tranh xảy raNgười dân thuộc địa bị coi là những tên da đen bẩn thỉu, những tên “An-nam- mit” bẩn thỉu. Chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn.- Họ biến thành những đứa “con yêu”,những người “bạn hiền”,- Được phong danh hiệu cao quí là “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do”.=> Phỉnh nịnh, tâng bốc, vỗ vễ=> Khinh thường, miệt thịCâu hỏi thảo luận?Taïi sao ngöôøi baûn xöù töø ñòa vò heøn haï boãng thaønh “nhöõng ñöùa con yeâu”, “nhöõng ngöôøi baïn hieàn”, thaäm chí ñöôïc chính quyeàn thöïc daân phong cho danh hieäu toái cao laø “chieán só baûo veä coâng lí vaø töï do”? Ñaùp aùn?Bôûi vì: Thöïc daân Phaùp muoán che giaáu daõ taâm lôïi duïng xöông maùu cuûa hoï trong cuoäc chieán tranh cho quyeàn lôïi nöôùc Phaùp. Ñoù laø thuû ñoaïn cuûa chính quyeàn thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi daân ôû caùc nöôùc thuoäc ñòa.a. Thái độ của thực dân Pháp đối với người dân thuộc địaTrước chiến tranhKhi chiến tranh xảy ra  NT đối lập; hệ thống từ ngữ mỉa mai, châm biếm; giọng điệu trào phúng.Bị coi là những tên da đen bẩn thỉu, những tên “An-nam- mit” bẩn thỉu, chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn.- Họ biến thành những đứa “con yêu”,những người “bạn hiền”,- Được phong danh hiệu cao quý: “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do”.=> Phỉnh nịnh, tâng bốc, vỗ vễ=> Khinh thường, miệt thị Thủ đoạn lừa bịp bỉ ổi của chính quyền thực dân> Daãn chöùng baèng hình aûnh, sự kiện, soá lieäu cuï theå, sinh ñoäng, đầy ù söùc thuyeát phuïc, giàu tính biểu cảm và sức tố cáo. -> Gioïng ñieäu vöøa mang tính trào phúng, giễu côït, vöøa xoùt xa, ñau ñôùn  Soá phaän thaûm thöông ,bi ñaùt của người dân thuộc địa + tố cáo đanh thép tội ác của thực dân Pháp.Một số hình ảnh về người dân thuộc địaPhải xa vợ con, lìa bỏ quê hương...Họ không được hưởng tý nào về quyền lợi, biến thành vật hi sinh cho danh dự, lợi ích của kẻ cầm quyềnHọ phơi thân trên các chiến trường, bỏ xác tại những miền hoang vu Họ phải làm công việc chế tạo vũ khí phục vụ chiến tranh, bị nhiễm độc “khạc ra từng miếng phổi”CỦNG CỐ - LUYỆN TẬPĐoạn trích thueá maùu thuoäc chöông thöù maáy cuûa taùc phaåm “Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân phaùp”? A. Chöông 1B. Chöông 2C. Chöông 3D. Chöông 4 ABDCTaùc phaåm “Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân phaùp” ñöôïc Nguyeãn AÙi Quoác vieát baèng ngoân ngöõ gì ? D. Tieáng Nga B. Tieáng AnhC. Tieáng Phaùp A. Tieáng VieätBạn thử lần nữa xem !Chúc mừng bạn !Ồ ! Tiếc quá.Rất tiếc! bạn cần xem lạiCÂU HỎI TRẮC NGHIỆMCaâu 3: Đoạn trích thueá maùu thuoäc kieåu vaên baûn naøo ? A. Vaên töï söïB. Vaên bieåu caûmC. Vaên nghò luaänD. Vaên mieâu taû V¡N HäC 8Đoạn trích thueá maùu thuoäc kieåu vaên baûn naøo ? A. Vaên töï söïB. Vaên bieåu caûmC. Vaên nghò luaänD. Vaên mieâu taû CÂU HỎI TRẮC NGHIỆMV¡N HäC 8a. Phôi baøy boä maët taøn aùc cuûa boïn chuû nghóa thöïc daân. b..Vaïch traàn thuû ñoaïn löøa bòp trô treõn cuûa boïn chuû nghóa thöïc daân. c. Soá phaän thaûm thöông cuûa ngöôøi daân thuoäc ñòa trong caùc cuoäc chieán tranh phi nghóa.CỦNG CỐ- LUYỆN TẬPC©u 1: c©u nµo nãi ®óng nhÊt vÒ néi dung ®o¹n trÝch “ChiÕn tranh vµ ng­ưêi b¶n xø”?d. Caùc yù a, b, c ñeàu ñuùng. C©u 2: Giäng ®iÖu chñ ®¹o mµ t¸c gi¶ sö dông trong ®o¹n “ChiÕn tranh vµ ng­ưêi b¶n xø”?a. Gioïng laïnh luøng cay ñoäc. b. Gioïng mæa mai chaâm bieám, xoùt xa. c. Gioïng ñay nghieán, cay nghieät.d. Gioïng thaân tình suoàng saõ. CỦNG CỐ- LUYỆN TẬP2. Cheá ñoä lính “tình nguyeän”:Thuû ñoaïn baét lính:- Luøng raùp, vaây baét, cöôõng böùc ngöôøi ta ñi lính.- Lôïi duïng chuyeän baét lính ñeå doïa naït, toáng tieàn ñoái vôùi nhaø giaøu- Troùi, xích ngöôøi ta nhö suùc vaät.- Ñaøn aùp daõ man neáu choáng ñoái.b. Lôøi leõ:Reâu rao veà loøng “töï nguyeän” ñaàu quaân cuûa ngöôøi thuoäc ñòa (thöïc teá khoâng coù vaäy)Gioïng gieãu côït, ñoái laäp, daãn chöùng thöïc teá:Baèng chöùng cuï theå vaïch traàn thuû ñoaïn bæ oåi cuûa thöïc daân.3. Keát quaû cuûa söï hi sinh:- Chieán tranh keát thuùc – caùc nhaø caàâm quyeàn töï döng im baët.- Nhöõng “con yeâu”, “baïn hieàn” maëc nhieân trôû laïi “gioáng ngöôøi baån thæu”- Traéng trôïn töôùc heát moïi cuûa caûi, ñaùnh ñaäp voâ côù, laïi bò ñoái xöû nhö suùc vaät.Khoâng ñöôïc höôûng töï do vaø coâng lí.Caáp cho moân baøi baùn leû thuoác phieän(coá yù ñaàu ñoäc)Hình aûnh sinh ñoäng, giaøu tính bieåu caûm vaø söùc maïnh toá caùo, nhieàu caâu nghi vaán: caùi giaù cuûa “thueá maùu” maø ngöôøi daân thuoäc ñòa phaûi traû. CAÂU HOÛI THAÛO LUAÄN NHOÙM NHOÛ: 3’Vaên baûn “Thueá maùu” ñaõ theå hieän moät caùch vieát nghò luaän ñoäc ñaùo, em haõy chöùng minh? Taùc duïng cuûa loái vieát aáy?(Gôïi yù:Trình töï vieát, ngheä thuaät, gioïng ñieäu, hình aûnh, söû duïng yeáu toá bieåu caûm vaø töï söï)Traû lôøi:Vieát theo trình töï thôøi gian: tröôùc, trong vaø sau khi xaûy ra cuoäc chieán tranh theá giôùi thöù nhaát.Ngheä thuaät chaâm bieám, ñaû kích saéc saûo, taøi tình.Heä thoáng hình aûnh, ngoân töø giaøu tính bieåu caûm vaø söùc maïnh toá caùo.Keát hôïp chaët cheõ, haøi hoøa giöõa yeáu toá töï söï vaø bieåu caûm.Taùc duïng: Theå hieän roõ loøng caêm phaãn keû thoáng trò taøn aùc vaø nieàm thöông caûm cho ngöôøi daân noâ leä cuûa Nguyeãn Aùi Quoác.III. Toång keát Ghi nhôù, SGK trang 92 IV. Luyeän taäp:Cuoäc “chieán tranh vui töôi” maø taùc giaû söû duïng trong ñoaïn trích “Thueá maùu” laø:Cuoäc chieán tranh theá giôùi thöù nhaát.b. Cuoäc chieán tranh theá giôùi thöù hai.c. Cuoäc chieán tranh Phaùp - Phoå.d. Cuoäc chieán tranh maø Phaùp tieán haønh ñeå môû roäng thuoäc ñòa.2. Nguyeãn Aùi Quoác laø teân goïi cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh thôøi kì:a. Baùc hoaït ñoäng Caùch maïng ôû tænh Cao Baèng.b. Baùc hoaït ñoäng Caùch maïng ôû nöôùc ngoaøi.c. Baùc hoaït ñoäng Caùch maïng tröôùc naêm 1945.d. Baùc laõnh ñaïo nhaân daân ta khaùng chieán choáng Mó.3. Theo toång keát cuûa taùc giaû “Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân Phaùp”, coù .ngöôøi daân thuoäc ñòa ñaõ cheát trong cuoäc chieán tranh phi nghóa ñoù:70 vaïn ngöôøi c. 10 vaïn ngöôøib. 9 vaïn ngöôøi d. 8 vaïn ngöôøi4. Coù theå thay töø “taáp naäp ñaàu quaân” baèng töø:taát baät c. hoà hôûib. huyeân naùo d. noâ nöùcnoâ nöùcd. 8 vaïn ngöôøi