Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 43: Câu ghép - Huỳnh Thị Tường Vi

CHÀO MỪNG QUí THẦY, Cễ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP!GV: Huỳnh Thị Tường ViMụn: Ngữ vănKIỂM TRA BÀI CŨ	Biện phỏp tu từ “Núi giảm núi trỏnh” là gỡ? Em cho một vớ dụ minh hoạ và giải thớch tỏc dụng của biện phỏp nghệ thuật ấy trong cõu văn?Tiết 43: CÂU GHẫPI.Đặc điểm của cõu ghộp:1.Vớ dụ: Sgk/111Tiết 43: CÂU GHẫP1/ Ví dụ: Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy , nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi trên giấy, và hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi , và chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. (Thanh Tịnh, Tôi đi học)Đọc đoạn trích sau :1. Tôi quên sao được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòngtôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. C3 C2 V3 Bổ ngữ V2 VN1Bổ ngữ CN1 -Cụm CN1 ,VN1 .Tôi.. quang đãng ,làm nòng cốt câuCụm C2 , V2 . những cảm giácquang đãng.BN cho ĐT quênCụm C3 ,V3 . mấy cànhquang đãng BN cho ĐT nảy nởTa kết luận cõu (1) là kiểu cõu gỡ em đó được học ở lớp 7?Cõu đơn mở rộng thành phần phụ ngữ sau trong cụm động từ (Hai cụm C2-V2 và C3-V3 là phụ ngữ sau cho động từ trung tõm “quờn” và “ nảy nở”. Giữa chỳng cú mối quan hệ so sỏnh: “như”)Tiết 43: CÂU GHẫP2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường dài và hẹp. C V => Một cụm C- V làm nòng cốt câu = > câu đơn3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vỡ chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học. V3 C3 V2 C2 V1 C1 => Câu có 3 Cụm C- V không bao chứa nhau, tạo thành 3 vế câuTa kết luận cõu (3) là kiểu cõu gỡ? => Cõu ghộp.Tiết 43: CÂU GHẫPTiết 43: CÂU GHẫPI.Đặc điểm của cõu ghộp:1.Vớ dụ: Sgk/111Em hóy phõn biệt điểm giống và khỏcnhau giữa cõu đơn mở rộng thành phần và cõu ghộp là gỡ?- Giống nhau : Đều cú từ hai cụm c – v trở lờn Khỏc nhau : * Cõu đơn mở rộng thành phần cú một cụm c – v làm nũng cốt , cỏc cụm c – v cũn lại bị bao chứa bờn trong thành phần nào đú của cõu. * Cõu ghộp cú cỏc cụm c – v khụng bao chứa nhau , mỗi cụm c – v làm thành một vế cõu. Thảo luận: 2phỳtKiểu cấu tạo cõuCõu cụ thểCõu cú một cụm C-VCõu cú hai hoặc nhiều cụm C-VCụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớnCỏc cụm C-V khụng bao chứa nhauKiểu cõuĐơnĐơn MRTPGhộp213* Kết luận:Tiết 43: CÂU GHẫPTiết 43: CÂU GHẫPI.Đặc điểm của cõu ghộp:1.Vớ dụ: Sgk/111Nờu đặc điểm của kiểu cõu ghộp?Cõu ghộp là những cõu do hai hoặc nhiều cụm C-V khụng bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế cõu. 2.Ghi nhớ 1: Sgk/112II.Cỏch nối cỏc vế cõu:1.Vớ dụ: Sgk/111Tiết 43: CÂU GHẫPI.Đặc điểm của cõu ghộp:1.Vớ dụ: Sgk/1112.Ghi nhớ 1: Sgk/112II.Cỏch nối cỏc vế cõu:1.Vớ dụ: Sgk/111 Phân tích cấu tạo của cỏc cõu ghộp trong đoạn trớch? và cho biết cỏc vế của cõu ghộp nối với nhau bằng gỡ?- Hằng năm cứ vào cuối thu , lỏ ngoài đường rụng nhiều và trờnkhụng cú những đỏm mõy bàng bạc , lũng tụi lại nao nức nhữngkỉ niệm mơn man của buổi tựu trường .- Những ý tưởng ấy tụi chưa lần nào ghi lờn giấy , vỡ hồi ấy tụi khụng biết ghi và ngày nay tụi khụng nhớ hết . - Con đường này tụi đó quen đi lại lắm lần , nhưng lần nàytự nhiờn thấy lạ . - Cảnh vật chung quanh tụi đều thay đổi , vỡ chớnh lũng tụi đang cú sự thay đổi lớn : hụm nay tụi đi học . C1V1C2V2C3V3C1V1C2V2C3V3C1V1v2C1V1C2V2C3V3( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )C2Cỏc vế trong những cõu ghộp sau được nối với nhau bằng phương tiện nào ?Cặp quan hệ từ : vỡ nờn .2 : Cõy non vừa trồi , lỏ đó xoà sỏt mặt đất .Cặp phú từ : vừa  đó .3 : Nước sụng dõng lờn bao nhiờu , đồi nỳi dõng cao bấy nhiờu .Cặp đại từ : bao nhiờu  bấy nhiờu .4 : Mẹ bảo đi đường này , nú lại đi đường kia. Cặp chỉ từ : này  kia . 1 : Vỡ trời mưa to nờn Hà Nội ngập lụt . Tiết 43: CÂU GHẫPTiết 43: CÂU GHẫPI.Đặc điểm của cõu ghộp:1.Vớ dụ: Sgk/1112.Ghi nhớ 1: Sgk/112II.Cỏch nối cỏc vế cõu:1.Vớ dụ: Sgk/111Vậy có mấy cách nối các vế câu ghép ?Hãy kể ra.Tiết 43: CÂU GHẫPI.Đặc điểm của cõu ghộp:1.Vớ dụ: Sgk/1112.Ghi nhớ 1: Sgk/112II.Cỏch nối cỏc vế cõu:1.Vớ dụ: Sgk/111* Có hai cách nối các vế câu ghép+ Dùng từ nối: - Quan hệ từ. - Cặp quan hệ từ . - Cặp đại từ, chỉ từ, phó từ.+ Không dùng từ nối: Dấu phẩy, dấu chấm phẩy, dấu hai chấm.2.Ghi nhớ 2: Sgk/112III.Luyện tập:III Luyện tậpBài 1a:Sgk/113: Tỡm cõu ghộp trong đoạn trớch và cho biết trong mỗi cõu ghộp, cỏc vế cõu được nối với nhau bằng cỏch nào? Dần buụng chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hóy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con cú đi, u mới cú tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sỏng ngày người ta đỏnh trúi thầy Dần như thế, Dần cú thương khụng. Nếu Dần khụng buụng chị ra, chốc nữa ụng lý vào đõy, ụng ấy trúi nốt cả u, trúi nốt cả Dần nữa đấy.	 (Ngụ Tất Tố, Tắt đốn)1. U van Dần, u lạy Dần!2. Chị con cú đi, u mới cú tiền nộp sưu, thầy Dần mớiđược về với Dần chứ! 3. Sỏng ngày người ta đỏnh trúi thầy Dần như thế,Dần cú thương khụng.4. Nếu Dần khụng buụng chị ra, chốc nữa ụng lý vàođõy, ụng ấy trúi nốt cả u, trúi nốt cả Dần nữa đấy.Khụng dựng từ nối(dựng dấu phẩy)Dựng từ nối(QHT) và dấu phẩyTiết 43: CÂU GHẫPIII. Luyện tậpBài tập 1b: Sgk/113 Tỡm cõu ghộp trong đoạn trớch và cho biết trong mỗi cõu ghộp, cỏc vế cõu được nối với nhau bằng cỏch nào?Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ, khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục đã đầy đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kỡ nát vụn mới thôi. ( Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)C1C3C4C2V1V2V3V3V4V4Tiết 43: CÂU GHẫPBài tập 2 : Sgk/113Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đõy hóy đặt một cõu ghộp . a/ Vỡ  nờn b/ Nếu thỡ c/ Tuy  nhưng d/không nhữngmà(hoặc không chỉmà)Bài tập 3 : Skg/113Chuyển những cõu ghộp em vừa đặt thành những cõu ghộp mới bằng một trong hai cỏch sau : a/ Bỏ bớt một quan hệ từ .b/ Đảo lại trật tự cỏc vế cõu .Tiết 43: CÂU GHẫPIII.Luyện tập:Bài tập 2 : Sgk/113Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đõy hóy đặt một cõu ghộp . Tiết 43: CÂU GHẫPIII.Luyện tập:a. Vỡ Nam chăm học nờn bạn ấy đạt kết quả cao.b. Nếu ta chiếm được điểm cao này thỡ trận đỏnh sẽ rất thuận lợi.c. Tuy gia đỡnh rất khú khăn nhưng Lan vẫn vươn lờn học giỏi.Bài tập 3:SGK/113* Cách 1: + Nam chăm học nên bạn ấy đạt kết quả cao. + Vỡ Nam chăm học, bạn ấy đạt kết quả cao. * Cách 2: Nam đạt kết quả cao vỡ bạn ấy chăm học. nờn Bài tập 4: Sgk/114Đặt cõu ghộp với mỗi cặp từ hụ ứng dưới đõy : a / vừa đó (hoặc mớiđó;chưađó)b / đõu đấy (hoặc nàonấy;saovậy)c /  càng càng  Tiết 43: CÂU GHẫPIII.Luyện tập:a, Trời vừa hửng sỏng, chỳng tụi đó lờn đường.b, Lũ tràn đến đõu, nhà cửa trụi đến đấy. c, Giú càng lớn,đỏm chỏy càng mạnh. Bài tập 5: Sgk/114Viết một đoạn văn ngắn về một trong cỏc đề tài sau ( trong đoạn văn cú sử dụng ớt nhất là một cõu ghộp ) :a/ Thay đổi thúi quen sử dụng bao bỡ ni lụng.b/ Tỏc dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn.Tiết 43: CÂU GHẫPIII.Luyện tập:Gợi ýMuốn tạo câu ghép, có thể dựa vào tính chất tiện lợi nhưng cũng có nhiều tác hại của bao ni lông để tạo câu ghép với cặp từ tuy. nhưng, hoặc nếu.. thỡ Tiết 43: CÂU GHẫPIII.Luyện tập:Bài tập 5: Sgk/114b/ Tỏc dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn.Viết văn là cụng việc khú khăn; vỡ vậy muốn viết được bài văn hay,nhất thiết phải kiờn trỡ rốn luyện từ dễ đến khú,từ đơn giản đến phức tạp.Một trong cỏc khõu quan trọng của việc rốn luyện viết văn là khõu lập dàn ý.Một bài văn phải cú bố cục ba phần hoàn chỉnh,mỗi phần phải trỡnh bày một hoặc nhiều ý nhất định,cỏc ý phải gắn bú chặt chẽ với nhau.Để đạt được yờu cầu trờn thỡ bắt buộc phải làm tốt khõu lập dàn ý.Nhờ cú dàn ý mà bài văn sẽ khụng bị lạc đề hoặc thiếu hụt ý.Cũng nhờ cú dàn ý mà người viết cú cơ sở để tự kiểm tra bài viết của mỡnh ,để kịp thời sữa chữa,bổ sung những ý cũn thiếu hoặc chưa liờn kết với nhau.=>Cõu 1 và cõu 3 là cõu ghộp ( cỏc vế được nối bằng dấu chấm phẩy vàdấu phẩy.- Nắm đặc điểm, cỏch nối cỏc vế cõu ghộp.- Phõn biệt cõu ghộp với cõu đơn mở rộng thành phần.- Hoàn thành cỏc bài tập ở phần luyện tập.-Vẽ sơ đồ tư duy bài học vào vở.- Đọc trước: Tỡm hiểu chung về văn bản thuyết minh.- xem vai trũ,vị trớ,đặc điểm của văn bản thuyết minh.HƯỚNG DẪN VỀ NHÀCảm ơn các thầy cô đã dự giờCảm ơn các em đã xây dựng bài