Bài giảng Sinh học 10 bài 30: Sự nhân lên cuả virut trong tế bào chủ

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH LỚP 10C15Hãy nêu cấu tạo của virut có vỏ ngoàiKIỂM TRA BÀI CŨVỏ ngoàiVỏ capsitLõi axit nucleicGai glicôprôtein3214Gai Virut kí sinh ở vi sinh vật Virut kí sinh ở động vật CapsomeCapsit(prôtein) Axit NucleicVỏ ngoàiCapsome Axit nucleicGai Virut có vỏ ngoàiVirut trầnVirut không tự sinh sản do không có enzim dành riêng cho quá trình chuyển hóa vật chấtvà năng lượng, không có ribôxôm, cũng nhưbất kì bào quan nào thực hiện tổng hợp protein chúng hoàn toàn phụ thuộc vào tế bào chủ để tăng số lượng bản sao của mình. Vì thế người ta dùng thuật ngữ nhân lên thay cho sinh sản.Tiết 33: Sự Nhân Lên CuảVirut Trong Tế Bào Chủ Bài 30 Lớp dạy: 10C15GV: Huỳnh Thị Lâm Thanh NỘI DUNGI. CHU TRÌNH NHÂN LÊN CỦA VIRUT Gồm 5 giai đoạn:Hấp phụXâm nhậpSinh tổng hợpLắp rápPhóng thíchII. HIV/AIDSKhái niệm về HIVBa con đường lây truyền HIVBa giai đoạn phát triển của bệnhBiện pháp phòng ngừaLưu ý:Học sinh ghi chép phần khung chữ có màu xanh dươngI. Chu Trình Nhân Lên Của Virut ( Ví dụ ở phagơ)Chu trình nhân lên của virut có bao nhiêu giai đoạn và gồm những giai đoạn nào?Hấp phụXâm nhậpSinh tổng hợpLắp rápPhóng thíchHấp phụXâm nhậpSinh tổng hợpLắp rápPhóng thíchChu trình nhân lên của virut bao gồm 5 giai đoạn.Hấp phụXâm nhậpSinh tổng hợpLắp rápPhóng thích1. Hấp phụVirut động vậtPhagơCho biết bộ phận nào của virut tiếp xúc với bộ phận nào của tế bào?Sự liên kết giữa 2 bộ phận này như thế nào?Có sự liên kết đặc hiệu giữa gai glicôprôtein hoặc prôtein bề mặt của virut với thụ thể bề mặt của tế bào chủ.I. Chu Trình Nhân Lên Của Virut Virut trầnDo trên bề mặt tế bào có các thụ thể mang tính đặc hiệu đối với một loại virut.Ví dụ :  Virut polio chỉ hấp phụ được trên bề mặt tế bào người và linh trưởng không hấp phụ lên tế bào động vật khác vì không có thụ thể phù hợp cho chúng.Tại sao mỗi loại virut chỉ có thể nhiễm vào một loại tế bào nhất định?Nên tính đặc hiệu là rào cản không cho virut hấp phụ lên bất kì tế bào nào ngoài tế bào có thụ thể đặc hiệu.Virut động vậtPhagơỞ phagơ và virut động vật quá trình xâm nhập diễn ra như thế nào?2. Xâm nhập* Đối với phagơ thì chỉ có phần lõi được tuồn vào trong, còn vỏ ở bên ngoài* Đối với virut động vật, đưa cả nucleôcapsit vào sau đó mới cởi bỏ vỏ.Cách xâm nhập của phagơ và virut động vật vào tế bào chủ có giống nhau hay không?I. Chu Trình Nhân Lên Của Virut 3. Sinh tổng hợpTrong giai đoạn này, virut đã tổng hợp những vật chất nào?Virut thực hiện quá trình tổng hợp axit nuclêic và prôtêin cho riêng mình Các nguyên liệu và enzim mà virut sử dụng có nguồn gốc từ đâu? Nguồn nguyên liệu và enzim do tế bào chủ cung cấpSử dụng các nguyên liệu và enzim của vật chủ để sinh tổng hợp các thành phần của virut ( trừ 1 số virut có enzim riêng tham gia vào sinh tổng hợp)I. Chu Trình Nhân Lên Của Virut Từ một phân tử axit nuclêic, khi vào trong tế bào có thể tổng hợp ra hàng trăm, thậmchí hàng ngàn virut mới, giống như một que diêm có thể gây ra một đám cháy lớn. Do axit nuclêic quyết định.4. Lắp rápĐể tạo virut hoàn chỉnh các thành phần nào được lắp ráp lại với nhau?Quá trình lắp ráp axit nuclêic với prôtein vỏ để tạo thành hạt virut mới xảy ra ở các vị trí khác nhau bên trong tế bào I. Chu Trình Nhân Lên Của Virut 5. Phóng thíchVirut phá vỡ tế bào chủ để ồ ạt chui ra ngoài.Bằng cách nào virut có thể phá vỡ tế bào để chui ra ngoài?( virut có hệ gen mã hóa enzim lizôzim làm tan thành tế bào vật chủ) Virut ra khỏi tế bào bằng cách nào?I. Chu Trình Nhân Lên Của Virut Chu trình tan (sinh tan) Chu trình tiềm tan So sánh điểm giống và khác nhau giữa 2 chu trình trên? Khi axit nuclêic gắn xen vào NST của tế bào và nhân lên cùng với hệ gen của tế bào mà không phá vỡ tế bào gọi là chu trình tiềm tan (gọi là Virut ôn hòa).Khi virut nhân lên mà làm tan tế bào thì gọi là chu trình tan ( gọi là Virut độc)5. Phóng thích * Khi virut nhân lên mà làm tan tế bào là virut độc (chu trình sinh tan) * Khi axit nuclêic gắn xen vào NST của tế bào và nhân lên cùng với hệ gen của tế bào mà không phá vỡ tế bào gọi là virut ôn hòa (chu trình tiềm tan).Quan sát hình động sau: Khi cảm ứng ( chiếu tia UV), Virut đang ở trạng thái tiềm tan có thể chuyển thành trạng thái sinh tan. Trong những điều kiện nhất định, virut có thể chuyển từ chu trình tiềm tan sang chu trình sinh tan và ngược lại. Đó là bệnh AIDS (Acquire Immunodeficiency Syndrome). Được gọi là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người.Bệnh AIDS do Virut nào gây ra?Hãy cho biết một bệnh do Virut gây ra rất nguy hiểm ở người mà người ta gọi là căn bệnh thế kỷ ?HIV = Human Imunode Virut Gai Glicoprotein Lõi axit nuclêic Vỏ ProteinCấu trúc virut HIVII. HIV/AIDS 1.Khái niệm về HIVLà virut gây suy giảm miễn dịch ở người * AIDS: Hội chứng suy giảm miễn dịch do HIV gây ra.HIV là gì?Vì sao HIV lại nguy hiểm như vậy? Chúng có khả năng gây nhiễm và phá huỷ một số tế bào của hệ thống miễn dịch (tế bào Lympho T4). Sự giảm số lượng tế bào này làm mất khả năng miễn dịch của cơ thể.Khi cơ thể bị suy giảm miễn dịch thì điều gì xảy ra? Khi đó các vi sinh vật lợi dụng lúc cơ thể bị suy giảm miễn dịch để tấn công. Đó là các vi sinh vật cơ hội.Vi sinh vật cơ hội gây nên bệnh gì?Vi sinh vật cơ hội gây nên các bệnh cơ hội như Lao phổi, tiêu chảy kéo dài, giời leo, ung thư Kapôsi Như vậy các bệnh nhân nhiễm HIV sẽ bị nhiễm bệnh cơ hội và chết vì bệnh cơ hội.Tiêm chíchTình dụcMẹ truyền sang con2. Ba con đường lây truyền của HIVDựa vào những kiến thức đã học và trên thông tin đại chúng , em hãy cho biết HIV có thể lây truyền qua những con đường nào?1. Khái niệm về HIVII. HIV/AIDS- Qua đường máu- Qua đường tình dục- Mẹ bị nhiễm HIV có thể truyền qua thai nhi và truyền cho con qua sữa mẹCác đối tượng nào được xếp vào nhóm có nguy cơ lây nhiễm cao?Tiêm chích ma tuý Gái mại dâm.3. Ba giai đoạn phát triển bệnh2. Ba con đường lây truyền của HIV1. Khái niệm về HIVII. HIV/AIDSKể tên ba giai đoạn phát triển bệnh?Các giai đoạnThời gian kéo dàiĐặc điểmSơ nhiễm (cửa sổ)Không triệu chứngBiểu hiện triệu chứng AIDS 2 tuần đến 3 thángThường không biểu hiện triệu chứng hoặc biểu hiện nhẹ1  10 năm Số lượng tế bào Limphô T4 giảm dần Tuỳ từng người có thể vài tháng đến vài nămCác bệnh cơ hội xuất hiện. Cuối cùng dẫn đến chết3. Ba giai đoạn phát triển bệnhTại sao nhiều người không hay biết là mình đang bị HIV? Điều đó nguy hiểm như thế nào đối với xã hội?Tại sao nhiều người không biết mình bị nhiễm HIV. Điều này nguy hiểm như thế nào đối với xã hội? Người nhiễm HIV không biết vì ở hai giai đoạn đầu không có biểu hiện triệu chứng bệnh hoặc có biểu hiện nhẹ, nhưng có khả năng lây lan (truyền cho người khác). Mọi người không có thói quen đi khám sức khoẻ định kỳ.VIỆT NAMBÌNH THUẬNSố người nhiễm HIV204.019 944 Số bệnh nhân AIDS58.569 293 Số bệnh nhân tử vong do AIDS61.856 245 Tính đến cuối tháng 6/2012* TRÊN THẾ GIỚI: Theo số liệu của Liên Hiệp Quốc, số người mắc HIV tăng từ 33,5 triệu (năm 2010) lên 34 triệu vào năm 2011.Hiện nay chưa có vacxin phòng HIV hữu hiệu. Các thuốc hiện có chỉ có thể làm chậm tiến trình dẫn đến bệnh AIDS. Hiện nay đã có vacxin đặc trị cho bệnh AIDS chưa?4. Các biện pháp phòng ngừaSOÁNG CHUNG THUÛY 1 VÔÏ 1 CHOÀNG Ma tuùy laø ngöôøi baïn ñoàng haønh cuûa HIV/AIDS KHOÂNG ÑÖÔÏC THÖÛ DUØ CHÆ 1 LAÀN Thực hiện lối sống lành mạnh, chung thuỷ một vợ một chồng.Loại trừ tệ nạn xã hộiVệ sinh y tế theo quy trình nghiêm ngặt.Dựa vào những kiến thức đã học, em hãy đề xuất một số biện pháp để phòng phòng tránh bệnh AIDS?3. Ba giai đoạn phát triển bệnh2. Ba con đường lây truyền của HIV1. Khái niệm về HIVII. HIV/AIDSBiết được sự nguy hiểm của bệnh do HIV gây ra, các em học sinh cần có biện pháp gì để bảo vệ bản thân?Thái độ của các em đối với các bệnh nhân đang bị nhiễm HIV/AIDS như thế nào ? Chăm sóc bệnh nhân bị nhiễm HIV tại nhà Thái độ của chúng ta đối với các bệnh nhân đang bị nhiễm HIV/AIDS như thế nào ? Các thanh niên đang chăm sóc các em bé bị nhiễm HIVKể một câu chuyện về sự kỳ thị đối với bệnh nhân bị nhiễm HIV mà em biết ?Ngăn chặn HIV/AIDS là trách nhiệm không của riêng ai. Đây cũng là dịp để thử lòng nhân ái.I. CHU TRÌNH NHÂN LÊN CỦA VIRUT Gồm 5 giai đoạn:Hấp phụXâm nhậpSinh tổng hợpLắp rápPhóng thíchCỦNG CỐII. HIV/AIDSKhái niệm về HIVBa con đường lây truyền HIVBa giai đoạn phát triển của bệnhCác biện pháp phòng ngừaQua đường máuQua đường tình dụcMẹ (nhiễm HIV) truyền cho conGĐ sơ nhiễm hay “ cửa sổ”GĐ không triệu chứngGĐ biểu hiện triệu chứng AIDSCỦNG CỐCâu 1: Sự nhân lên của Phagơ theo trình tự các giai đoạn: A. Hấp phụ, xâm nhập, tổng hợp, lắp ráp, phóng thích. B. Xâm nhập, hấp phụ, tổng hợp, lắp ráp, phóng thích. C. Tổng hợp, hấp phụ, xâm nhập, lắp ráp, phóng thích. D. Hấp phụ, tổng hợp, xâm nhập, lắp ráp, phóng thích.CỦNG CỐCâu 2: Mỗi loại virut có thể xâm nhập vào một số tế bào nhất định, là do trên bề mặt tế bào có .mang tính đặc hiệu đối với mỗi loại virut.Điền vào chỗ trống(..) từ hoặc cụm từ nào dưới đây cho câu trên đúng nghĩa ?A. Glicôprôtein.	B. Các thụ thể. C. Capsome.	D. CapsitCỦNG CỐCâu 3: Giai đoạn vỏ capsit bao lấy ADN, các bộ phận như đĩa gốc gắn với nhau tạo thành phagơ mới được gọi là: A. Giai đoạn hấp phụ B. Giai đoạn xâm nhập C. Giai đoạn tổng hợp D. Giai đoạn lắp ráp CỦNG CỐCâu 5 : Triệu chứng điển hình của AIDS là: A. Viêm niêm mạc thực quản, phế quản, phổi B. Ung thư da và máu C. Tê liệt và mất trí D. Viêm niêm mạc thực quản, phế quản, phổi; ung thư da và máu, tê liệt và mất tríCỦNG CỐCâu 4 : HIV không lây nhiễm qua con đường nào: A. Tiêm chích ma túy C. Mẹ sang con B. Muỗi chích D. Truyền máu XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM