Bài giảng Sinh học 11 Bài 30 tiết 33: Truyền tin qua xináp

 CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚPKIEÅM TRA BAØI CŨ 2. So saùnh caùch lan truyeàn cuûa xung thaàn kinh (ñieän theá hoaït ñoäng) treân sôïi thaàn kinh khoâng coù bao mieâlin vaø coù bao mieâlin?Xung thaàn kinh lan truyeàn lieân tuïc töø vuøng naøy sang vuøng khaùc keà beânXung thaàn kinh lan truyeàn theo caùch nhaûy coùc, töø eo Ranvie naøy sang eo Ranvie khaùc Những người da đỏ đang săn thú. Do họ tẩm vào đầu mũi lao chất độc, chất độc họ thường sử dụng là chất curare, chất này có khả năng phong tỏa màng sau xinap thần kinh – cơ gây liệt cơCác em hãy cho biết tại sao chỉ với những cây lao thô sơ như vậy mà họ lại có thể săn được con thú lớn này? Xinap thần kinh - cơ là gì? Tại sao khi màng sau xinap này bị phong toả lại gây liệt cơ?BÀI 30 – TIẾT 33TRUYỀN TIN QUA XINÁPI. Khái niệm xinápII. Cấu tạo của xinápIII. Quá trình truyền tin qua xinápBÀI 30. TRUYỀN TIN QUA XINÁPXung thần kinh từ một nơ ron có thể truyền đến những tế bào nào?BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAPTế bào trước xinapxinapxinapxinapTế bào sau xinapAcơBTuyếnCXináp được định nghĩa như thế nào?BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAP-Xináp: là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh, giữa tế bào thần kinh với loại tế bào khác như tế bào cơ, tế bào tuyến Theo khái niệm trên thì có bao nhiêu kiểu xináp? Đó là những kiểu nào?-Có 3 kiểu xináp là: + xináp thần kinh - thần kinh + xináp thần kinh - cơ + xináp thần kinh - tuyếnI. Khái niệm xinapBÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAPTế bào trước xinapxinapxinapxinapTế bào sau xinapAcơBTuyếnCXinápthần kinh – thần kinhXinápthần kinh - cơXinápthần kinh – tuyếnII. CẤU TẠO CỦA XINÁPBóng chứa chấtTG hóa họcChùy xinápMàng trướcxinápMàng sauxinápKhe xinápThụ thể tiếp nhậnchất trung gian hóa họcTi thể1234???II. CẤU TẠO CỦA XINÁPXinaùp hoaù hoïc goàm:2. Maøng tröôùc xinaùp 4. Maøng sau xinaùp:3. Khe xinaùp1. Chuøy xinaùp: Ti thể và bóng chứa chất trung gian hóa học thuï theå tieáp nhaän chaát trung gian hoùa hoïcIII. QUAÙ TRÌNH TRUYEÀN TIN QUA XINAÙP BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAP Ca++ Ca++ Ca++ Ca++ Ca++ Ca++Xung thần kinhGiai đoạn 1Giai đoạn 2Giai đoạn 3 Ca++ Ca++ Ca++ Ca++ Ca++ Ca++Xung thần kinhGiai đoạn 1Giai đoạn 2Giai đoạn 3III. QUAÙ TRÌNH TRUYEÀN TIN QUA XINAÙP Các giai đoạnDiễn biếnGiai đoạn 1 Giai đoạn 2Giai đoạn 3123 Thảo luận để hoàn thành bảng sau trong thời gian 3 phútCác giai đoạnDiễn biếnGiai đoạn 1Giai đoạn 2Giai đoạn 3 Ca2+ vào làm bóng chứa axêtincôlin gắn vào màng trước và vỡ ra giải phóng axêtincôlin vào khe xináp Axêtincôlin gắn vào thụ thể trên màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động và tiếp tục lan truyềnIII. QUAÙ TRÌNH TRUYEÀN TIN QUA XINAÙP Xung thần kinh đến làm Ca+ đi vào trong chùy xinap Ca++ Xung thần kinh đến làm Ca2+ đi vào trong chùy xináp Ca2+ vào làm bóng chứa axêtincôlin gắn vào màng trước và vỡ ra  giải phóng axêtincôlin vào khe xináp Axêtincôlin gắn vào thụ thể trên màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động và tiếp tục lan truyền Ca++ Ca++ Ca++ Ca++1.3.2.VAÄY XUNG THAÀN KINH ÑÖÔÏC TRUYEÀN QUA XINAP HOÙA HOÏC LAØ NHÔØ VAØO YEÁU TOÁ NAØO?Xung thaàn kinh ñöôïc truyeàn qua xinap nhôø chaát trung gian hoùa hoïc.CHAÁT TRUNG GIAN HOÙA HOÏC COÙ VAI TROØ NHÖ THEÁ NAØO TRONG VIEÄC LAN TRUYEÀN XUNG THAÀN KINH QUA XINAÙP?Chaát trung gian hoùa hoïc gaén vaøo thuï theå ôû maøng sau laøm thay ñoåi tính thaám cuûa maøng sau xinap xuaát hieän ñieän theá hoaït ñoäng ôû maøng sau, roài lan truyeàn ñi tieáp.BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAPKhi màng trước xináp vỡ ra giải phóng rất nhiều chất trung gian hóa học thì tại sao chất trung gian hóa học không bị ứ đọng ở màng sau?BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAP Enzin ở màng sau sẽ phân hủy axêtylcôlin thành axêtat và côlin. 2 chất này quay lại màng trước, vào trong chùy và được tổng hợp lại thành axêtylcolin chứa trong túi. Quá trình tái tổng hợp axêtincôlinTại sao tin được truyền qua xináp chỉ theo một chiều, từ màng trước qua màng sau mà không thể theo chiều ngược lại?Vì màng sau không có các bóng chứa chất trung gian hóa học để đi về màng trước. Màng trước không có thụ thể để nhận chất trung gian hóa học  Thông tin chỉ truyền 1 chiều từ màng trước tới màng sau mà không theo chiều ngược lại.BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAPTại sao 45’ học bài căng thẳng cần có 5’ giải lao?- Sau 1 thời gian dài lao động trí óc căng thẳng thì khả năng nhận và trả lời kích thích của tế bào thần kinh giảm xuống, dẫn đến khả năng tiếp thu bài giảm, cần phải nghỉ ngơi để phục hồi như cũBÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAPCơ chế truyền tin qua xináp được ứng dụng trong thực tế như thế nào?- Atropin phong bế màng sau của xináp làm mất khả năng nhận cảm với chất axêtycolin của màng sau  hạn chế hưng phấn và làm giảm co thắt  giảm đau.- Thuốc tẩy giun sán cho lợn (dipterec), sau khi uống vào thuốc ngấm vào giun sán, phá hủy enzim ở các xináp gây co cơ telanos làm giun sán cứng đờ không bám được vào niêm mạc ruột, cơ trơn của ruột lợn tăng cường co bóp đẩy giun sáng ra ngoài.Câu 1: Do đâu các túi xináp chứa chất hóa học trung gian hóa học bị vỡ: Do ion K+ từ dịch mô tràn vào tế bào ở chùy xináp. Do ion Ca2+ từ ngoài dịch mô tràn vào dịch tế bào ở chùy xináp. Do ion Na+ từ ngoài dịch mô tràn vào dịch tế bào ở chùy xináp. Do ion SO42+ từ ngoài dịch mô tràn vào dịch tế bào ở chùy xináp. Câu 2: Nơi có các bóng chứa các chất trung gian hóa học đó là:Khe xinápMàng sau xinápTi thểChùy xinápCỦNG CỐ BÀI HỌC Câu 3. Vai trò của ion Ca2+ trong sự chuyển xung điện qua xináp:A. Kích thích gắn túi chứa chất trung gian hoá học vào màng trước xináp và vỡ ra. B. Xúc tác sự tổng hợp chất trung gian hoá học. C. Tăng cường tái phân cực ở màng trước xináp . D. Tạo môi trường thích hợp để các chất trung gian hoá học hoạt động. Câu 4: Chọn câu không đúng khi nói về xynap Các bóng chứa chất trung gian bị vỡ, chất trung hóa học được giải phóng vào khe xynap Trên màng sau của xynap có các thụ thể tiếp nhận chất hóa học trung gian. Xinap là diện tích tiếp xúc của các tế bào cạnh nhau. Truyền tin qua xynap hóa học cần chất trung gian hóa học.CỦNG CỐ BÀI HỌC 5. Diện tiếp xúc giữa các nơron, giữa các nơron với các loại tế bào khác được gọi là:	A. Tiếp diện. 	 B. Điểm nối. 	C. Xináp. 	D. Xiphông. 6. Cấu trúc không thuộc thành phần xináp là: 	A. Khe xináp. 	B. Chuỳ xináp. 	C. Màng sau xináp. 	D. Các ion Ca2+. C DCỦNG CỐ BÀI HỌC 7. Vai trò của ion Ca+ trong sự chuyển xung điện qua xináp:	A. Kích thích gắn túi chứa chất trung gian hoá học vào màng trước xináp và vỡ ra. 	B. Xúc tác sự tổng hợp chất trung gian hoá học. 	C. Tăng cường tái phân cực ở màng trước xináp . 	D. Tạo môi trường thích hợp để các chất trung gian hoá học hoạt động. ADặn dòĐối với bài học tiết này: - Khái niệm và cấu tạo xinap - Diễn biến các giai đoạn truyền tin qua xinap - Trả lời câu hỏi 2,3 SGK.Đối với bài học tiết sau. Bài 31: Tập tính của động vật. Tìm hiểu: - Tập tính là gì? - Phân biệt tập tính bẩm sinh và tập tính học được. Tìm các ví dụ về tập tính bẩm sinh và tập tính học được. - cơ sở thần kinh của tập tính. - xem lại các kiến thức về phản xạ, phản xạ không điều kiện và có điều kiện