Bài giảng Sinh học 11 Bài 38: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật

GV: Thân Thị Diệp NgaNĂM HỌC: 2013- 2014SINH HỌC 11CƠ BẢN*Phát triển của động vậtPhát triển khôngqua biến tháiPhát triển quabiến tháiPhát triển qua biến thái không hoàn toànPhát triển qua biến thái hoàn toànBài 37 : Sinh trưởng và phát triển ở động vậtKIỂM TRA BÀI CŨSắp xếp các động vật thành nhóm theo kiểu phát triển: Gà, lợn, mèo, bồ câu, ong, sâu đục thân lúa, sâu khoang hại rau, rầy nâu, thằn lằn, cá, ễnh ương, cóc, gián, dế, tằm.Không biến tháiBiến thái không hoàn toànBiến thái hoàn toànGà, lợn, mèo, bồ câu , thằn lằn , cá.Rầy nâu, gián, dế. Ong, sâu đục thân lúa , sâu khoang hại rau, tằm, ễnh ương, cóc.BÀI 38: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬTGiáo viên: Thân Thị Diệp NgaNỘI DUNG:I- Nhân tố bên trong1- Hoocmôn sinh trưởng - phát triển ở động vật có xương sống2- Hoocmôn sinh trưởng - phát triển ở động vật không xương sốngII- Nhân tố bên ngoàiIII- Một số biện pháp điều khiển sinh trưởng và phát triển ở động vật và người? Quá trình sinh trưởng và phát triển ở động vật chịu ảnh hưởng của những nhân tố nào?Nhân tố bên trong Nhân tố bên ngoài DI TRUYỀNGIỚI TÍNHHOOCMÔNTHỨC ĂNKHÍ HẬUI- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong? Tại sao có người “khổng lồ”, người “tí hon”? I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trongTại sao người này bướu cổ ?Tại sao người này bị Bazơđô ?Tại sao nòng nọc biến thành ếch ? Tuyến yênTuyến giápBuồng trứngTinh hoànHoocmon sinh trưởngHoocmon tiroxinHoocmon ơstrogenHoocmon testosteronI- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong:1- Hoocmôn sinh trưởng - phát triển ở động vật có xương sống: * Hoocmôn GH:Tuyến yênKích thích (tiết GH)Do tế bào α của thuỳ trước tuyến yên tiết ra ở giai đoạn còn non.- Kích thích phân chia tế bào và tăng kích thước tế bào. - Kích thích phát triển xương, cơ.Cơ thể lớn lên? Hoocmôn GH do tuyến nào tiết ra, có tác dụng như thế nào?Thừa GH ở giai đoạn thiếu niên làm tăng q.trình phân chia tế bào, tăng số lượng và kích thước tế bào, xương dài racơ thể p.triển thành khổng lồ.Thiếu GH ở giai đoạn thiếu niên làm giảm q.trình phân chia tế bào, giảm số lượng và kích thước tế bào, xương dài không sinh trưởng cơ thể ngừng lớn ( lùn cân đối)? Nếu muốn chữa bệnh lùn do thiếu GH thì cần tiêm GH ở giai đoạn nào? Tại sao? Chữa bệnh lùn cần tiêm GH ở tuổi thiếu nhi, còn khi đã trưởng thành tốc độ sinh trưởng chậm lại và dừng hẳn, GH không có tác dụng.I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong:1- Hoocmôn sinh trưởng - phát triển ở động vật có xương sống: * Hoocmôn GH:Hãy giải thích tác động của GH đến sinh trưởng trong các trường hợp khác nhauThừa GH ở giai đoạn thiếu niên làm tăng q.trình phân chia tế bào, tăng số lượng và kích thước tế bào, xương dài racơ thể p.triển thành khổng lồ.Thiếu GH ở giai đoạn thiếu niên làm giảm q.trình phân chia tế bào, giảm số lượng và kích thước tế bào, xương dài không sinh trưởng cơ thể ngừng lớn ( lùn cân đối)Thừa GH ở giai đoạn trưởng thành làm tăng q.trình phân chia tế bào, tăng số lượng và kích thước tế bào ở mặt, đầu xương  Bệnh to đầu ngón.ABNgười bị bệnh to đầu ngónỞ chuột: Khi cắt bỏ tuyến yên cũng gây sinh trưởng chậm:A- Chuột bình thườngB- Chuột bị cắt bỏ tuyến yên( Sau 108 ngày: - Chuột bình thường nặng 264 g, - Chuột thí nghiệm nặng 80 g)I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong:1- Hoocmôn sinh trưởng - phát triển ở động vật có xương sống: * Hoocmôn GH:* Hooc môn Tiroxin:Hooc môn Tiroxin do tuyến nào tiết ra ? có tác dụng như thế nào ?Tuyến giápTế bào tiếtTiroxin do tuyến giáp tiết ra, có cấu tạo chủ yếu từ Iôt- Kích thích chuyển hoá ở tế bào Kích thích quá trình sinh trưởng, phát triển của cơ thể Cơ thể sinh trưởng phát triển bình thườngHãy nêu những hiện tượng do thiếu Iốt gây nên* Hooc môn Tiroxin:Các hiện tượng do thiếu Iốt:Ở trẻ em: Gây đần độn, chậm lớn, chịu lạnh kém, sự phát triển sinh dục bị ngừng trệ ( A )Ở người lớn: Gây bệnh:+ Niêm thủng ( B )+ Bướu cổ ( C )+ Bazơđô ( D )ADBCHãy nêu những biện pháp phòng tránh thiếu IốtỞ ếch nhái: Tiroxin còn gây biến thái từ nòng nọc thành ếch. Thiếu Tiroxin: Nòng nọc không biến thành ếch được.Nồng độƠstrogenTestosteron: Ơstrogen và Testosteron do tuyến nào tiết ra? Có vai trò gì?* Ơstrogen : Ở con cái. Do buồng trứng tiết ra. Có tác dụng: Kích thích sinh trưởng ở tuổi dậy thì Hình thành đặc điểm sinh dục thứ cấp: Tiết sữa, nuôi con, hình thái  * Testosteron: Ở con đực. Do tinh hoàn tiết ra. Có tác dụng:- Kích thích sinh trưởng ở tuổi dậy thì- Hình thành đặc điểm sinh dục thứ cấp: Biết gáy (Ở gà), Có bờm ( Sư tử), Hình thái Để nuôi heo thịt đạt năng suất và chất lượng , lúc heo còn nhỏ người nuôi thường cắt bỏ tinh hoàn (con đực) và buồng trứng (con cái).Hãy nêu ý nghĩa của việc làm đó. Tăng kích thước TBVai trò của hoocmôn đối với sinh trưởng và phát triển ở động vật có xương sốngHoocmôn GHPhân chia tế bàoPhát triển xươngTirôxinKích thích chuyển hóa TBSinh trưởng và phát triển bình thườngơstrôgentestostêrônKích thích phát triển ở giai đoạn dậy thìPhát triển cơ bắpBiến thái không hoàn toànSự biến thái của ếch nhái chịu ảnh hưởng của hoocmôn nào?2- Hoocmôn sinh trưởng - phát triển ở động vật không xương sống:Ở sâu bọ: Sự biến thái được điều hoà bởi 2 loại hoocmôn Ecđixơn và Juvenin.Hoocmôn ecđixơn và Juvenin tác động như thế nào?Juvenin do thể Allata sản xuất; ức chế biến sâu non thành nhộng và bướm. Ếcđixơn do tuyến trước ngực sản xuất; gây lột xác và biến sâu non thành nhộng bướmThí nghiệm Ecđixơn trên toàn bộ hay chỉ 1 phần của nhộng cũng đều gây biến tháiNếu tăng Juvenin: Âu trùng không hóa nhộng và bướm được.Nếu tăng Ecđixơn: Ấu trùng sẽ biến thái sớm. Ứng dụng trong chăn nuôi và trồng trọt như thế nào để có lợi cho con người ? Sự sinh trưởng-phát triển ở động vật được điều hoà bởi hoocmôn sinh trưởng (GH), hoocmôn tirôxin, Ơstrogen, Testosteron Sự phát triển biến thái được điều hòa bởi hoocmôn biến thái và lột xác ecđixơn và juvenin ( sâu bọ), hoocmôn tirôxin ( ếch nhái). Rùa (vài trăm năm)ĐVNS (vài giờ) Ảnh hưởng của Yếu tố di truyền:? Hãy so sánh kích thước và khối lượng, tuổi thọ, tốc độ lớn, giới hạn lớn của các loài động vật ? Cá voi: 150 tấn, 33 mCá chép: 1,5kg, 20cmẾch hoa: 0,8kg, 13 cmMỗi loài có đặc điểm sinh trưởng phát triển khác nhau về tuổi thọ, tốc độ lớn, khối lượng, kích thước. Đó là do yếu tố di truyền qui địnhCùng một loài, thường thì ở giai đoạn đầu con cái có kích thước, khối lượng, tốc độ lớn nhanh, sống lâu hơn con đực, nhưng ngừng lớn sớm hơn.? Hãy so sánh kích thước và khối lượng, tuổi thọ, tốc độ lớn của các động vật giới đực và giới cái cùng loài? Ảnh hưởng của Yếu tố giới:BÀI TẬP VỀ NHÀ-Học và làm bài tập cuối bài trong SGK(Tr154)- Hãy tổng kết vai trò của nhân tó bên trong theo bảng sau:TTLoại hoocmônNguồn gốcTác dụng1234Nơi sản xuấtTác dụng Hoocmon sinh trưởngHoocmon tiroxinHoocmon ơstrôgenHoocmon TestosteronLoại HoocmonKích thích phân chia tế bào và tăng kích thước của tế bào qua tăng tổng hợp protein.- Kích thích phát triển xương(dài ra và to lên)- Kích thích chuyển hóa ở tế bào và kích thích quá trình sinh trưởng, phát triển bình thường của cơ thể.- Kích thích sinh trưởng và phát triển mạnh ở giai đoạn dậy thì.+ Tăng phát triển xương.+ Kích thích phân hóa tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp ở nữ- Kích thích sinh trưởng và phát triển mạnh ở giai đoạn dậy thì.+ Tăng phát triển xương.+ Kích thích phân hóa tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp ở nam- Tăng mạnh tổng hợp protein, phát triển mạnh cơ bắpTuyến yênTuyến GiápBuồng trứngTinh hoànCHÚC CÁC EM HỌC TỐTXIN CHAÂN THAØNH CAÛM ÔNdiepnga@gmail.com