Bài giảng Sinh học 11 Bài 45: Sinh sản hữu tính ở động vật

GV: Thân Thị Diệp NgaNĂM HỌC: 2013- 2014SINH HỌC 11CƠ BẢNKIEÅM TRA BAØI CUÕ:- Ôû ñoäng vaät, coù nhöõng hình thöùc sinh saûn voâ tính naøo?- Theá naøo laø sinh saûn voâ tính?1. Hình thöùc sinh saûn naûy choài gaëp ôû nhoùm ñoäng vaät:2. Trinh saûn laø hình thöùc sinh saûn:a. Ruoät khoang, giun deïp.b. Nguyeân sinh.c. Boït bieån, ruoät khoang.a. Sinh ra con caùi khoâng coù khaû naêng sinh saûn.b. Xaûy ra ôû ñoäng vaät baäc thaápc. Khoâng caàn coù söï tham gia cuûa giao töû ñöïcd. Boït bieån, giun deïpd. Chæ sinh ra nhöõng caù theå mang giôùi tính caùiBÀI 45: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở ĐỘNG VẬTGiáo viên: Thân Thị Diệp NgaNỘI DUNG:I- KHÁI NIỆM SINH SẢN HỮU TÍNHII- QUÁ TRÌNH SINH SẢN HỮU TÍNH Ở ĐỘNG VẬTIII- CÁC HÌNH THỨC THỤ TINHIV- CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH 	I. Sinh sản hữu tính là gì?Mỗi HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi1. Khái niệm- Là hình thức sinh sản có sự tham gia của giao tử đực (♂) và giao tử cái (♀).- Luôn kèm theo sự tổ hợp vật chất di truyền.+	Hình thành tinh trùng.TB sinh dục ♂→4 TB →4 tinh trùng (2n) (n) (n)GPIII- QUÁ TRÌNH SINH SẢN HỮU TÍNH Ở ĐỘNG VẬTGđ 1 Hình thành tinh trùng và trứng+	Hình thành trứng. GP - TB sinh dục (2n) ♀ → 4 TB (n) 	- Trong đó: 3 TB (n) là các thể cực, 1 TB là tế bào trứng (n). Kết quả: TB sinh dục ♀ (2n) giảm phân cho 1 trứnggđ 2: Thụ tinh.Tinh trùng + Trứng → Hợp tử (n) (n) (2n)-gđ 3: Hình thành cơ thể mới.Hợp tử → phôi → cơ thể mới Hình thaønh tinh truøng vaø tröùngThuï tinhPhaùt trieån phoâiTeá baøo maàm giaûm phaânTröùng (n)Tinh truøng (n)Hôïp töû (2n)CAÙC GIAI ÑOAÏN SINH SAÛN HÖÕU TÍNH ÔÛ GAØGaø conSô ñoà sinh saûn höõu tínhôû caùc loaøi ñoäng vaät ÑÔN TÍNHTeá baøo maàm sinh duïc ñöïc (2n)Teá baøo maàm sinh duïc caùi (2n)Tinh truøng (n)Tröùng (n)GPGPThuï tinhHôïp töû (2n)NP lieân tieáp nhieàu laàn + bieät hoaù caùc teá baøoCô theå conCô theå tröôûng thaønh Cơ sở tế bào họcNguyên phânGiảm phânThụ tinh. Cơ sở tế bào học của quá trình sinh sản hữu tính là gì?* Số lượng nhiễm sắc thể:  - Gà bố mẹ: - Tế bào trứng  - Tinh trùng - Hợp tử  - Phôi - Gà con * Cơ chế để cá thể con cũng có bộ NST (2n) giống bộNST (2n) của bố mẹ là nhờ sự kết hợp 3 quá trình nguyên phân, giảm phân, thụ tinh. *SSHT tạo ra được các cá thể mới đa dạng về các đặc điểm di truyền nhờ quá trình phân li tự do của của NST trong GP hình thành giao tử, trao đổi chéo và thụ tinh ( 2n )( 2n )( 2n )( 2n )( n )( n )1.	Tự phối- tự thụ tinh.III. CÁC HÌNH THỨC THỤ TINH TRONG SINH SẢN HỮU TÍNH.VD: Cơ thể bọt biển chỉ gồm 2 lớp tế bào (ngoài và trong) chưa có cơ quan sinh sản phân hoá. Một loại tế bào của thành cơ thể giảm phân để hình thành tinh trùng có roi di động được hoặc trứng bất động, sau đó trứng và tinh trùng của bọt biển này kết hợp với nhau để hình thành một cơ thể mới.III. CÁC HÌNH THỨC THỤ TINH TRONG SINH SẢN HỮU TÍNH.1.	Tự phối- tự thụ tinh.- Ví dụ: bọt biển	 Tinh trùngMột cá thể hợp tử TrứngTự phối – tự thụ tinh là hình thức sinh sản hữu tính mà 1 cá thể hình thành cả giao tử đực và giao tử cái, rồi giao tử đực và giao tử cái của cá thể này thụ tinh với nhau.2. Giao phối- thụ tinh chéo Cá thể ♂ → Tinh trùng hợp tử Cá thể ♀ → Trứng - Ví dụ: giun đất, gà...Giao phối là hình thức sinh sản hữu tính mà có 2 cá thể, một cá thể sản sinh ra tinh trùng, một cá thể sản sinh ra trứng, rồi hai loại giao tử đực và cái này thụ tinh với nhau để hình thành cơ thể mới - ÔÛ caùc loaøi ñoäng vaät löôõng tính: giun ñaát, oác seân, söï thuï tinh xaûy ra giöõa hai cô theå baát kìhieän töôïng thuï tinh cheùo.Giao phoái giöõa 2 cô theå oác seânQuan sát hình, cho biết có mấy hình thức thụ tinh ở sinh sản hữu tính?Phân loại: gồm có thụ tinh ngoài và thụ tinh trongIII. CÁC HÌNH THỨC THỤ TINH.HS nghiên cứu nội dung III sgk và hoàn thành bảng sau:THỤ TINH NGOÀITHỤ TINH TRONGKhái niệmVí dụHiệu quả thụ tinhHiệu quả sinh sảnCon cái đẻ trứng vào môi trường nước còn con đực xuất tinh dịch lên trứng để thụ tinhCá, ếch, Trứng gặp tinh trùng và thụ tinh trong cơ quan sinh dục của con cái. Vì vây cần phải có quá trình giao phốiHeo, gà, rùa,Trứng đẻ nhiều, hiệu quả thụ tinh thấpTrứng ít hơn, hiệu quả thụ tinh caoThấpcao1. Thuï tinh ngoaøi:	- Laø hình thöùc thuï tinh maø tröùng gaëp tinh truøng vaø thuï tinh beân ngoaøi cô theå con caùi.2. Thuï tinh trong:	- Laø hình thöùc thuï tinh maø tröùng gaëp tinh truøng vaø thuï tinh ôû trong cô quan sinh duïc cuûa con caùiÖu theá cuûa thuï tinh trong so vôùi thuï tinh ngoaøi:Tinh truøng ñöôïc ñöa vaøo cô quan sinh duïc cuûa con caùi -> hieäu quaû thuï tinh caoIV. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH.1.	Đẻ trứng- Ví dụ: gà, cá, bò sát, đa số côn trùng.Trứng đẻ ra ngoài cơ thể mẹ, sau đó phát triển thành cơ thể mới.Trứng có thể được thụ tinh trước khi đẻ hoặc sau khi đẻ.Ví dụ về hình thức đẻ trứng ở động vật?Nêu quá trình phát triển của phôi trong trứng?Trứng được thụ tinh trước khi đẻ hay sau khi đẻ?Trứng được thụ tinh trước khi đẻ là thụ tinh trong hay ngoài? Trứng được thụ tinh sau khi đẻ là thụ tinh trong hay ngoài?Trứng được thụ tinh trước khi đẻ có đặc điểm gì? Gà đẻ trứng xong thì ấp trứng. Rùa đẻ trứng ở đâu? Chúng có ấp trứng không? Tỉ lệ trứng nở bên nào sẽ cao hơn?2. Đẻ trứng thai- Ví dụ: cá kiếm, cá mún...- Trứng được thụ tinh, nhờ noãn hoàng trong trứng mà phát triển nở thành con non bên trong cơ thể mẹ. Sau đó mẹ đẻ con ra ngoài. Ví dụ về hình thức đẻ trứng thai ở động vật?Nêu quá trình phát triển của phôi trong trứng ?3. Đẻ con.Ví dụ: thú.Trứng được thụ tinh phát triển thành phôi thai, nhờ chất dinh dưỡng từ máu của mẹ. Sau khi đã phát triển thành cơ thể độc lập, mẹ mới đẻ con ra.- Con non sinh ra có thể là: con non yếu hoặc con non khỏe. Giun đất là động vật lưỡng tính, chúng có hình thức thụ tinh tự phối không? Tại sao? Ưu điểm và hạn chế của động vật lưỡng tính? Tại sao đa số động vật là đơn tính?  Giun đất là động vật lưỡng tính, nhưng giun đất không tự thụ tinh được mà thụ tinh chỉ xảy ra giữa tinh trùng và trứng của 2 cá thể khác nhau.* Ưu điểm và hạn chế của sinh sản hữu tính ở động vật- Ưu điểm:	- Tạo ra các cá thể mới đa dạng về các đặc điểm di truyền, nhờ đó ĐV có thể thích nghi & phát triển trong điều kiện môi trường sống thay đổi. 	- Tạo ra số lượng lớn con cháu trong thời gian tương đối ngắn.-Hạn chế: Không có lợi trong trường hợp mật độ cá thể của quần thể thấp.Các giai đoạn chính của quá trinh sinh sản hữu tính ở động vật là:Hình thành giao tử (n), thụ tinh tạo thành hợp tử (2n), phôi phát triển thành cá thể mới (2n)Hình thành giao tử (2n), thụ tinh tạo thành hợp tử (2n), phôi phát triển thành cá thể mới (2n)Hình thành giao tử (n), thụ tinh tạo thành hợp tử (n), phôi phát triển thành cá thể mới (n)Hình thành giao tử (2n), thụ tinh tạo thành hợp tử (n), phôi phát triển thành cá thể mới (2n)Củng cốCỦNG CỐƯu điểm của thụ tinh trong so với thụ tinh ngoài?Tỷ lệ hình thành hợp tử caoPhôi thai được bảo vệ nên tỷ lệ sống sót caoGiảm lãng phí trứng và tinh trùngTất cả A, B, C đúngCỦNG CỐỞ các loài động vật lưỡng tính, quá trình thụ tinh thường là:A-Tự thụ tinh vì cơ thể có cả giao tử đực và giao tử cáiB-Thụ tinh chéo vì giao tử đực và cái không chín cùng lúcC-Tự thụ tinh hay thụ tinh chéo tùy thuộc từng loài sinh vậtD- Không cần có sự thụ tinh mà vẫn sinh được conCỦNG CỐĐẻ con được xem là phương thức sinh sản hoàn thiện hơn đẻ trứng vì: A- Động vật đẻ con đều thụ tinh trong, còn đẻ trứng thụ tinh ngoàiB- Động vật đẻ con đẻ nhiều con hơn động vật đẻ trứngC- Con non của động vật đẻ con được bảo vệ còn con non của động vật đẻ trứng thì không được bảo vệSlideD- Động vật đẻ con có tỷ lệ thụ tinh cao, tỷ lệ phôi thai sống sót lớn , con non được bảo vệBÀI TẬP VỀ NHÀ- Học bài, trả lời các câu hỏi trong SGK.- Khác nhau cơ bản giữa sinh sản hữu tính ở động vật và thực vậtXem bài 46: Cơ chế điều hòa sinh sảnCHÚC CÁC EM HỌC TỐTXIN CHAÂN THAØNH CAÛM ÔNdiepnga@gmail.com