Bài giảng Sinh học Khối 11 - Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật (Bản chuẩn kiến thức)

Kính chào 
Quý thầy cô và các em học sinh 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Câu 1: Sinh trưởng ở ĐV là gì ? Phát triển ở ĐV là gì ? 
Câu 2: Hãy cho biết Hình 1, 2 và 3 thuộc kiểu phát triển gì ? 
1 
2 
3 
CHƯƠNG IV: SINH SẢN 
A: SINH SẢN Ở THỰC VẬT 
BÀI 41: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
VD 1: Hạt đậu  cây đậu 
VD 2: Dây khoai lang  củ ( dây ) khoai lang 
VD 3: Thằn lằn đứt đuôi  mọc đuôi mới . 
 Trong 3 ví dụ , ví dụ nào là sinh sản ? 
Quan sát các ví dụ sau 
I:KHÁI NIỆM CHUNG VỀ SINH SẢN 
I:KHÁI NIỆM CHUNG VỀ SINH SẢN 
Sinh sản ở thực vật là gì ? 
VD 1 
VD 2 
Sinh sản hữu tính 
Sinh sản vô tính 
I:KHÁI NIỆM CHUNG VỀ SINH SẢN 
 
- Sinh sản là quá trình hình thành cơ thể mới , đảm bảo sự phát triển liên tục của loài . 
- Có 2 kiểu sinh sản : 
 + Sinh sản vô tính 
 + Sinh sản hữu tính 
II: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
Thế nào là sinh sản vô tính ? 
II: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
 
1. Khái niệm sinh sản vô tính 
 Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái . Con sinh ra giống nhau và giống cây mẹ 
 VD: 
khoai lang , cỏ gấu , rau má  
II: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật 
 Sinh sản bào tử 
 Sinh sản bào tử có ở những thực vật nào ? Cho ví dụ ? 
Sinh sản bằng bào tử dương xỉ 
Sinh sản bằng bào tử ở rêu 
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật 
 Sinh sản bào tử 
 Quan sát hinh , sinh sản bằng bào tử là gì ? 
 2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật  a) Sinh sản bào tử 
Túi bào tử 
 (2n) 
Vỡ/g.phân 
Bào tử 
 (n) 
Nguyên phân 
nhiều lần 
Cơ thể đơn bội 
 ( Thể giao tử ) 
Xen kẽ thế hệ 
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật 
b) Sinh sản sinh dưỡng 
Quan sát các hình sau : 
Sinh sản sinh dưỡng là gì ? 
 - Là hình thức sinh sản từ các bộ phận sinh dưỡng của cơ thể ( thân , rể , lá ) có thể phát triển tạo ra cơ thể mới . 
 - Ví dụ : 
 + Rễ củ : khoai lang 
 + Lá : thuốc bỏng 
 + Thân rễ : cỏ gấu 
 + Thân c ủ : Khoai tây . 
 + Thân bò : dâu tây , rau má . 
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật  b) Sinh sản sinh dưỡng  
 Vận dụng kiến thức đã học ở mục II,hoàn thành thành bảng sau : 
Hình thức SS 
Đặc điểm 
Ví dụ 
Sinh sản 
Bào tử 
SS 
sinh dưỡng 
Rễ 
Thân 
Lá 
Cơ thể mới được sinh ra từ bào tử , bào tử lại được hình thành trong túi bào tử 
Cơ thể mới được hình thành từ một bộ phận ( rễ , thân , lá ) của cơ thể 
Khoai lang 
Cỏ gấu , rau má , khoai tây 
Thuốc bỏng 
Rêu , dương xỉ 
II: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
1 
2 
3 
Hãy cho biết tên các hình thức nhân giống vô tính tương ứng với hình 1, 2 và 3? 
Giâm ( cành , thân lá ) 
Chiết 
Ghép 
Đây là hình ảnh của một số cách ghép 
1. Ghép áp 
2. Ghép nối 
3. Ghép nêm 
4. Ghép mắt 
5. Ghép dưới vỏ 
6. Ghép chữ T 
7. Ghép cửa sổ 
 Tại sao phải cắt bỏ hết lá ở cành ghép ? Phải buộc chặt cành ghép v ào gốc ghép ? 
- Ngắt hết lá ở cành ghép để giảm sự thoát hơi nước nhằm tập trung nước để nuôi các tế bào cành ghép , đặc biệt là tế bào mô phân sinh . 
- Buộc chặt để mô dẫn dễ nối liền với nhau bảo đảm thông suốt cho dòng nước và chất dinh dưỡng từ gốc ghép đến được TB của cành ghép hoặc gốc ghép . 
Nêu những ưu điểm của cành chiết và cành giâm so với cây mọc từ hat? 
 Ưu điểm : 
+ Giữ nguyên được tính trạng tốt mà ta mong muốn . 
+ Thời gian cho thu hoạch sản phẩm ngắn vì cây mọc từ cành giâm , cành chiết sớm ra hoa , kết quả . 
 Nhược điểm : 
 Quan sát hình , trả lời câu hỏi : Vì sao mô thực vật lại có thể nuôi cấy để tạo thành cây mới ? 
Nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng 
Cây non 
Cây trưởng thành 
Lát cắt ngang của ca rốt 
Nuôi cấy mô ở cà rốt 
Cây khoai tây trong ống nghiệm 
3. Phương pháp nhân giống vô tính 
Dựa vào tính toàn năng của tế bào thực vật . 
 Quan sát hình 
vẽ kết hợp SGK 
Mô tả quá trình 
nuôi cấy mô ? 
Nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng 
Cây non 
Cây trưởng thành 
Lát cắt ngang của ca rốt 
Nuôi cấy mô ở cà rốt 
Cây khoai tây trong ống nghiệm 
3. Phương pháp nhân giống vô tính 
Xem đoạn phim sau : 
Mô non 
Cây non 
- Cơ sở khoa học của nuôi cấy mô : Dựa trên tính toàn năng của tế bào : Mỗi tế bào là một đơn vị cơ bản của sự sống , mang một lượng thông tin di truyền đủ để mã hóa cho sự hình thành cơ thể mới . 
Cách tiến hành : 
+ Tách lấy các mô,tế bào từ ơ thể mẹ . 
+ Nuôi trong môi trường dinh dưỡng phù hợp  phôi 
+ Đưa phôi vào môi trường nuôi cấy để phôi phát triển  cây con hoàn chỉnh . 
+ Đưa cây con ra trồng trong điều kiện tự nhiên . 
3. Phương pháp nhân giống vô tính  d) Nuôi cấy tế bào và mô thực vật 
Nhân giống lan hồ điệp bằng nuôi cấy mô 
Các bước nuôi cấy mô hoa phong lan 
Cây hoa phong lan đang phát triển để hình thành cơ thể hoàn chỉnh 
Giai đoạn mọc rễ của cây hoa phong lan 
Cây hoa phong lan đang được chắm sóc trong phòng nuôi cấy mô . 
Cây hoa phong lan được đem ra trồng 
Kết quả của nuôi cấy mô hoa phong lan 
III. VAI TRÒ CỦA SINH SẢN VÔ TÍNH 
Vai trò của sinh sản vô tính đối với thực vật và con người là gì ? 
- Thực vật : Sinh sản vô tính giúp loài tồn tại và phát triển 
- Con người : Ứng dụng nhiều trong nông nghiệp : 
+ Nhân giống cây cần thiết trong thời gian ngắn , 
+ Tạo được các giống cây sạch bệnh . 
+ Phục hồi các giống cây trồng quý  
Đây là một số hình ảnh của 
nuôi cấy mô thực vật 
Nhân giống hoa đồng tiền = nuôi cấy mô 
Nhân giống cỏ vetiver bằng nuôi cấy mô 
Khoai tây được nhân giống bằng nuôi cấy mô 
Củng cố 
Câu 1 : Sinh sản vô tính là 
 hình thức sinh sản 
 có đặc điểm : 
Chỉ cần 1 cá thể 
Cần có 2 cá thể trở lên 
Có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái 
Không sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái 
Cả a và d 
Bài 41 : Sinh sản vô tính 
 ở thực vật 
 I. Khái niệm 
 II. Các hình thức sinh 
 sản vô tính 
 1. Sinh sản bào tử 
 2. Sinh sản sinh dưỡng 
 III. Phương pháp nhân 
 giống vô tính 
 1. Giâm 
 2. Chiết 
 3. ghép 
 4. Nuôi cấy mô 
Củng cố 
Câu 1: Ngoài tự nhiên cây tre sinh sản bằng : 
 a) Lóng 
 b) Thân rễ 
 c) Đỉnh sinh trưởng 
 d) Rễ phụ 
Bài 41 : Sinh sản vô tính 
 ở thực vật 
 I. Khái niệm 
 II. Các hình thức sinh 
 sản vô tính 
 1. Sinh sản bào tử 
 2. Sinh sản sinh dưỡng 
 3. Phương pháp nhân 
 giống vô tính 
 1. Giâm 
 2. Chiết 
 3. ghép 
 4. Nuôi cấy mô 
III. Vai trò của ss vô tính 
Củng cố 
Câu 2: Phương pháp nhân giống vô tính nào có hiệu quả nhất hiện nay? 
 a) Gieo từ hạt 
 b) Chiết cành 
 c) Giâm cành 
 d) Nuôi cấy mô 
Bài 41 : Sinh sản vô tính 
 ở thực vật 
 I. Khái niệm 
 II. Các hình thức sinh 
 sản vô tính 
 1. Sinh sản bào tử 
 2. Sinh sản sinh dưỡng 
 III. Phương pháp nhân 
 giống vô tính 
 1. Giâm 
 2. Chiết 
 3. ghép 
 4. Nuôi cấy mô 
Dặn dò 
Về nhà học bài trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa 
Nêu ưu , nhược điểm của sinh sản vô tính 
Chuẩn bị bài mới : đọc trước bài 42 
Để chuẩn bị cho tiết thực hành các em chuẩn bị : 
Các loại cành để giâm như : mía , sắn , rau ngót . Và các loại lá như : lá cây thuốc bỏng 
Tập chiết và ghép cây 
Chân thành cảm ơn thầy cô và các em