Bài giảng Sinh học Khối 12 - Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái - Nguyễn Mạnh Hùng

TR¦êNG THCS THèNG NHÊT 
gI¸O VI£N : NGUYÔN M¹NH HïNG 
M¤N : SINH HäC 9 
Xin kính chào quý thầy cô giáo và các em 
SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG 
CHƯƠNG I : SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG 
xÐt vÝ dô sau 
TIÕT 43 – m¤I TR¦êng vµ c¸c nh©n tè sinh th¸i 
Nhiệt độ 
Ánh sáng 
Không khí 
Nước 
Thức ăn 
Cá dữ 
T©t c¶ nh÷ng yÕu tè trªn cã trong 
 m«i tr­êng sèng cña c¸ chÐp 
M«i trõêng sèng lµ g× ? 
H·y N£U NH÷NG YÕU Tè ¶NH H¦ëng ® Õn ® êi sèng cña c¸ chÐp ? 
 CÁ CHÉP 
- Môi trường sống là : nơi sống của sinh vật , bao gồm những gì bao quanh và có ảnh hưởng đến sinh vật 
PHÇN HS GHI:   
I/ MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT 
Quan sát hình em cho biết Có mấy loại môi trường sống ? 
Có 4 môi trường sống chủ yếu : 
 1 - Môi trường nước 
 2 - Môi trường trên mặt đất - không khÝ 
 3 - Môi trường trong đất 
 4 - Môi trường sinh vật 
  
§ iÒn néi dung phï hîp vµo c¸c « trèng trong b¶ng 41.1 ( ghi ®¸p ¸n ra b¶ng phô ) 
Stt 
Tên sinh vật 
Môi trường sống 
1 
Cây tre 
2 
Cá mè 
3 
Cái ghẻ 
4 
Chim bồ câu 
5 
Trai 
6 
Giun đũa 
Đất – không khí 
Nước 
Sinh vật 
Mặt đất – không khí 
Nước 
Sinh vật 
Hãy chọn đáp án đúng nh ất trong c ác đáp án sau : 
 d. không khí , nước và cơ thể động vật 
Môi trường sống của vi sinh vật là ? 
a. Đất , không khí và cơ thể động vật 
 b. Đất , nước , không khí và cơ thể động vật , thực vật 
 c. Đất , nước và không khí 
Ii – c¸c nh©n tè sinh th¸i cña m«i tr­êng 
Nhân tố sinh thái là gì ? 
Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường 
tác động đến sinh vật . 
 
Có mấy nhóm nhân tố sinh thái ? 
Có hai nhóm NTST : 
Nhân tố vô sinh 
Nhân tố hữu sinh 
Nhân tố con người 
Nh©n tè c¸c sinh vËt kh¸c 
 
Dùa vµo th«ng tin trong SGK.Hãy điền vào bảng 41.2 tên các nhân tố sinh thái của môi trường tự nhiên , lựa chọn và sắp xếp các NTST theo từng nhóm 
N- Tvô sinh 
N-T hữu sinh 
N-T con người 
N-T các SV khác 
- Ánh sáng 
- Nhiệt độ 
- Nước 
- Độ ẩm 
- Thảm mục 
- Đất đai 
-.. 
* Tác động 
 tích cực : 
- Cải tạo , 
- Nuôi dưỡng . 
* Tác động 
 tiêu cực : 
- Săn bắn , 
- Đốt phá  
-Vi sinh vật 
- Nấm 
Thực vật 
Động vật 
 Thảo luận nhóm các câu hỏi sau : 
Trong một ngày ( sáng đến tối ) ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào ? 
Trong một ngày , ánh sáng mặt trời chiếu lên mặt đất tăng dần từ sáng đến trưa và giảm dần vào buổi chiều cho đến tối 
ở nước ta , độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau : 
- Mùa hè , ngày dài hơn mùa đông . 
sự thay đổi nhiệt độ trong môt năm diễn ra như thế nào ? 
- nhiệt độ trong năm thay đổi theo mùa , mùa hè nhiệt độ không khí cao , mùa thu mát mẻ , mùa đông nhiệt độ không khí thấp , mùa xuân ấm áp 
¶ nh h­ëng cña c¸c nh©n tè sinh th¸i phô thuéc vµo yÕu tè nµo ? 
¶NH H­ëng cña c¸c nh©n tè sinh th¸i phô thuéc vµo møc ®é t¸c ® éng cña chóng : 
Vd : c­êng ®é ¸ nh s¸ng , nhiÖt ®é . 
 
Bài tập 2:(sgk) Quan sát trong lớp học và điền thêm những nhân tố sinh thái tác động tới việc học tập và sức khỏe của học sinh vào bảng sau :  
Stt 
Nhân tố sinh thái 
Mức độ tác động 
1 
Ánh sáng 
2 
Trời nóng 
3 
Trời mát 
4 
Tiếng ồn 
Đủ ánh sáng để đọc sách 
Chảy mồ hôi , khó chịu , ảnh hưởng đến học tập 
Dễ chịu , học tập tốt hơn 
Khó tập trung , không tiếp thu bài được 
H 41.2 : Giới hạn sinh thái của cá rô phi ở Việt Nam 
 III/ giới hạn sinh thái : 
Giới hạn sinh thái là gì ? 
Giới hạn sinh thái là : Giới hạn chịu đựng của cơ thể đối 
với nhân tố sinh thái nhất định 
 
BÀITẬP1/121 : 
Chuột sống trong rừng mưa nhiệt đới có thể chịu ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái sau : Mức độ ngập nước , kiến , độ dốc , nhiệt độ không khí , ánh sáng , độ ẩm không khí , rắn hổ mang , áp suất không khí , cây gỗ , mục gỗ , gió thổi , cây cỏ , thảm lá khô , sâu ăn lá cây , độ tơi xốp của đất , lượng mưa  Hãy sắp xếp các nhân tố đó vào từng nhóm nhân tố sinh thái . 
Nhân tố 
vô sinh 
Nhân tố hữu sinh 
ĐÁP ÁN 
Nhân tố 
vô sinh 
Nhân tố 
hữu sinh 
 - MỨC độ ngập nước  - Độ dốc  - Nhiệt độ  - Không khí  - Áp suất không khí  - Gió , mưa  - Gỗ mục  
 - Kiến  - Rắn hổ mang  - Cây cỏ  - Cây gỗ  - Sâu ăn lá cây  
Kho¶ng thuËn lîi 
Giíi h¹n chÞu ® ùng 
§ iÓm g©y chÕt 0 c 
Møc 
®é 
Sinh 
tr­ëng 
Cña 
Vi khuÈn 
§ iÓm g©y chÕt 90 c 
§ iÓm cùc thuËn 56 C 
VÏ s¬ ® å m« t¶ giíi h¹n 
 sinh th¸i cña vi khuÈn 
t c 
Bµi tËp sè 4 sgk ( 121 ) 
Kho¶ng thuËn lîi 
Giíi h¹n chÞu ® ùng 
§ iÓm g©y chÕt 0 c 
Møc 
®é 
Sinh 
tr­ëng 
Cña 
X­¬ng rång 
§ iÓm g©y chÕt 56 c 
§ iÓm cùc thuËn 32 C 
VÏ s¬ ® å m« t¶ giíi h¹n 
 sinh th¸i cña X­¬ng rång 
t c 
Bµi tËp sè 4 sgk ( 121 ) 
Về nhà : - Học bài và trả lời các câu hỏi,bài tập cuối bài (SGK). 
 - Xem trước bài 42 . 
Xin kính chào quý thầy cô 
về dự giờ thăm lớp . 
Chúc các em khỏe , học tập tốt