Bài giảng Sinh học Lớp 10 - Bài 1: Các cấp tổ chức của thế giới sống (Bản đẹp)

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THẾ GIỚI SỐNG 
CÁC CẤP TỔ CHỨC CỦA SỰ SỐNG 
Bài 1 
Phần 1 
I. Các cấp tổ chức sống 
	a. Các cấp tổ chức vật chất sống 	 
	 Phân tử vô cơ , phân tử hữu cơ , đại phân tử , hệ thống siêu phân tử , bào quan 
b. Các cấp tổ chức của hệ thống sống 
Tế bào : Là đơn vị tổ chức cơ sở của mọi sinh vật 
Mô : là tập hợp các tế bào giống nhau và các yếu tố không có cấu trúc tế bào để thực hiện một chức năng nhất định 
Cơ quan :Là tập hợp nhiều mô được sắp xếp để thực hiện một chức năng 
Hệ cơ quan : Là tập hợp các cơ quan , nhằm thực hiện một chức năng của cơ thể . 
Cơ thể : Cơ thể đa bào đư ợc cấu tạo từ các cơ quan và hệ cơ quan . Vì thế các cấp độ mô , cơ quan , hệ cơ quan , cơ thể đư ợc gọi chung là cấp cơ thể 
Quần thể - loài  
Quần thể :Là tập hợp các cá thể cùng loài sống ở một nơi nhất định , Chúng giống nhau về hình dạng , sinh lý , hoạt động.giữa chúng có mối quan hệ sinh sản 
Loài : Là những cá thể có chung những tính chất về hình thái sinh lý , hoạt động , sống chung trong không gian và thời gian , có thể giao phối với nhau và cách li sinh sản với loài khác . 
Cách viết tên loài : 
	 gồm 2 từ : từ trước viết hoa chỉ tên giống , từ sau viết thường chỉ tên loài . 
	 vd : Hổ Panthera tigis 
Quần xã 
	 Quần xã bao gồm nhiều quần thể khác nhau sống trong một không gian và có mối quan hệ chăt chẽ 
Hệ sinh thái 
	 bao gồm quần xã sinh vật và nơi sống của chúng 
Sinh quyển 
	 Khoảng không gian trên trái đất có các cơ thể sống cư trú và các hệ sinh thái hoạt động gọi là sinh quyển 
II. Các đặc điểm chung của hệ thống sống 
Sự thống nhất giữa cấu tạo và chức năng 
Là một hệ thống mở , có khả năng tự điều chỉnh , nhằm duy trì ổn định , đồng thời có sư thích nghi với tác động của môi trường 
Em hiểu thế nào là vật chất sống ? 
Kể một số phân tử hữu cơ cấu tạo nên cơ thể sống ? 
Sắp xếp các cấp độ sau theo thứ tự từ thấp đến cao 
Nguyên tử 
Phân tử nhỏ 
Đại phân tử(protein ) 
riboxom 
Vi khuẩn 
eukaryote 
Ty thể 
Thảo luận 4hs/nhóm 
thời gian 3 phút 
Theo thứ tự đó hãy cho biết các cấp độ tổ chức dưới tế bào gồm những cấp nào ? 
Cơ thể sống khác với vật không sống ở chổ nào ? 
	 Cơ thể sống có những đặc trưng của sự sống như ; trao đổi chất , sinh trưởng , phát triển , sinh sản , cảm ứng . 
Các đặc điểm này có giống nhau đối với tất cả mọi sinh vật không ? Cho ví dụ . 
Sự sống xuất hiện đầu tiên ở cấp nào ? tại sao . 
	 Cấp tế bào , vì tế bào đã có những đặc điểm chủ yếu của sự sống . 
	 Có cơ thể nào chỉ gồm một tế bào không?cho ví dụ 
Cho ví dụ cơ thể đơn bào 
Ceratium sp 
Paramecium caudatum 
Euglena sp 
	 Cơ thể gồm nhiều tế bào gọi là cơ thể gì ? 
	 Cơ thể đa bào 
tế bào cơ tim có ở mô nào ? 
Mô cơ tim có ở cơ quan nào ? 
Tim thuộc hệ cơ quan nào ? 
hệ tuân hoàn nằm ở đâu ? 
Mô thần kinh 
tế bào thần kinh 
Nêu khái niêm mô . 
	 là tập hợp các tế bào giống nhau và các yếu tố không có cấu trúc tế bào để thực hiện một chức năng nhất định 
Cho ví dụ về một số loại mô 
Mô sụn 
Mô cơ vân 
Cho ví dụ về cơ quan 
	 Tim, phổi , não , ruột 
Thế nào là cơ quan ? 
Biểu mô 
Nội mô 
Mô cơ tim 
Là tập hợp nhiều mô được sắp xếp để thực hiện một chức năng 
Tươ ng tự hệ cơ quan là gì  ? cho ví dụ . 
	 Là tập hợp các cơ quan , nhằm thực hiện một chức năng của cơ thể . 
	 vd : hệ sinh sản , hệ vận động 
	 Tất cả các con ngựa hoặc sư tử trong khu rừng này tạo thành một quần thể ngựa hoặc quần thể sư tử 
Thế nào là quần thể  ? 
Đ ây là 2 con chim thuộc cùng một loài , chúng có những đặc đ iểm chung nào ? giữa chúng có mối quan hệ gì  ? Từ đó rút ra khái niệm loài . 
	 Các quần thể Ngựa , Hổ, Linh Cẩu... sống chung với nhau trong khu vực tạo thành quần xã . 
	 Nêu khái niệm quần xã 
	 Quần xã bao gồm nhiều quần thể khác nhau sống trong một không gian và có mối quan hệ chăt chẽ 
	 Giữa các quần thể này có mối quan hệ gì  ? 
	 Nếu chúng sống trong rừng U Minh thì tạo thành hệ sinh thái rừng U Minh.Nêu khái niệm hệ sinh thái ? 
	 bao gồm quần xã sinh vật và nơi sống của chúng 
	 Hãy kể tên một số HST mà em biết. 
	 Sinh quyển là gì ? 
	 Khoảng không gian trên trái đất có các cơ thể sống cư trú và các hệ sinh thái hoạt động gọi là sinh quyển 
Hình một con sông bị ô nhiễm ở nước ta 
Hãy tìm nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên ? 
Thử đề ra một số biện pháp nhằm khắc phục tình trạng trên ? 
Thảo luận 4 học simh/nhóm 
Thời gian 3 phút 
Hệ thống sống đư ợc tổ chức theo tính ch ất và mức độ nh ư thế nào ? cho vd . 
	 Theo mức độ từ thấp đến cao . 
	 Vd  : Từng tế bào thần kinh chỉ có thể dẫn truyền các xung thần kinh , nh ư ng tập hợp 10 12 tế bào thần kinh thì tạo nên bộ não con ng ư ời 
Nêu chức năng của cơ quan tiêu hoá , cơ quan vận động . 
Từ đó rút ra đặc đ iểm gì về hệ thống sống  ? 
	 Mọi cấp tế bào có sự thống nhất giữa cấu tạo và chức năng . 
Nhận xét sự khác nhau giữa lá cây rau mác ở cạn và ở nước . 
Rút ra đặc điểm gì của hệ thống sống ? 
HÌNH MỘT SỐ HỆ SINH THÁI 
Rừng tràm 
Rừng tràm 
Cát tiên 
Bai Cha La 
Rừng khô 
phong-nha 
Điền vào chổ trống những cụm từ thích hợp 
Vi khuẩn và con người đều được cấu tạo từ một đơn vị cấu trúc cơ bản của cơ thể sống là .. 
Tập hợp các tế bào có cấu trúc giống nhau và các yếu tố không có cấu trúc tế bào để thực hiện một chức năng gọi là .. 
Hệ thống các nhóm mô được sắp xếp để thực hiện một chức năng thành lập nên .. và nhiều . thành hệ  
Củng cố 
tế bào 
mô 
Cơ quan 
hệ cơ quan 
Cơ quan