Bài giảng Sinh học Lớp 10 - Bài 1: Các cấp tổ chức của thế giới sống - Lê Văn Sỹ

PHẦN MỘT 
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THẾ GIỚI SỐNG 
Gv: Lê Văn Sỹ 
1 § CÁC CẤP TỔ CHỨC CỦA THẾ GiỚI SỐNG 
I  CÁC CẤP TỔ CHỨC SỐNG : 
▼ Tính chất cơ bản để phân biệt cơ thể sống với chất vô cơ là gì ? 
PHÂN TỬ 
BÀO QUAN 
TẾ BÀO 
MÔ 
CƠ THỂ 
CƠ QUAN 
QUẦN THỂ 
QUẦN XÃ 
SINH QUYỂN 
Đó là tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc rất chặt chẽ : 
TRẢ LỜI 
Tính chất cơ bản để phân biệt cơ thể sống với chất vô cơ là gì ? 
PHÂN TỬ 
BÀO QUAN 
TẾ BÀO 
MÔ 
CƠ QUAN 
HỆ CƠ QUAN 
CƠ THỂ 
QUẦN THỂ 
QUẦN XÃ 
HỆ SINH THÁI 
SINH QUYỂN 
Giải thích các khái niệm: mô, cơ quan, hệ cơ quan, cơ thể, quần thể, quần xã, hệ sinh thái và sinh quyển. 
TRẢ LỜI 
Mô : là tập hợp các tế bào giống nhau cùng thực hiện một chức năng nhất định. 
 Cơ quan : tập hợp của nhiều mô khác nhau. 
 - Hệ cơ quan : tập hợp của nhiều cơ quan khác nhau cùng thực hiện một chức năng nhất định. 
 Cơ thể : được cấu tạo từ các cơ quan và hệ cơ quan. 
 Quần thể nhóm các cá thể cùng loài cùng sống trong 1 khu phân bố xác định. 
- Quần xã: gồm nhiều quần thể của các loài khác nhau cùng sống trong 1 vùng địa lý nhất định. 
 Hệ sinh thái : bao gồm nhiều quần xã và môi trường sống của chúng tạo nên 1 thể thống nhất 
- Sinh quyển : tập hợp tất cả các hệ sinh thái trên Trái Đất và sinh cảnh của chúng, là cấp tổ chức cao nhất và lớn nhất của sự sống 
PHÂN TỬ 
BÀO QUAN 
TẾ BÀO 
MÔ 
CƠ QUAN 
HỆ CƠ QUAN 
CƠ THỂ 
QUẦN THỂ 
QUẦN XÃ 
HỆ SINH THÁI 
SINH QUYỂN 
Trong các cấp tổ chức của sự sống thì những cấp tổ chức nào là cơ bản ? 
Trong đó tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mọi cơ thể sinh vật 
I . Các cấp tổ chức sống : 
 Các cấp tổ chức sống từ thấp lên cao bao gồm : phân tử, bào quan, tế bào, mô, cơ quan, hệ cơ quan, cơ thể, quần thể, quần xã, hệ sinh thái, sinh quyển. 
 Trong đó các cấp tổ chức sống cơ bản là : tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã, hệ sinh thái. 
 Tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mọi cơ thể sinh vật. 
II . Đặc điểm chung của các cấp tổ chức sống : 
1 . Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc : 
2 . Hệ thống mở và tự điều chỉnh : 
3 . Thế giới sống liên tục tiến hóa : 
II.ĐẶC ĐiỂM CHUNG CỦA CÁC CẤP TỔ CHỨC SỐNG 
1. Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc : 
 Cấp tổ chức nhỏ hơn làm nền tảng để xây dựng nên tổ chức sống cấp trên. 
 Tổ chức sống cấp trên vừa có đặc điểm của tổ chức sống cấp dưới vừa có những đặc điểm nổi trội mà tổ chức sống cấp dưới không có được. 
 Những đặc điểm nổi trội được hình thành do sự tương tác của các bộ phận cấu thành. 
Vd: 
Đặc điểm nổi trội 
Cấp tổ chức sống 
Bộ phận cấu thành 
Quang hợp 
Lục lạp 
 Diệp lục tố và các phân tử hữu cơ khác 
Trao đổi chất, sinh sản, cảm ứng, sinh trưởng 
Tế bào 
Các bào quan và các phân tử ADN, protein 
2. Hệ thống mở và tự điều chỉnh: 
a . Hệ thống mở : 
 Sinh vật ở mọi cấp độ không ngừng trao đổi vật chất và năng lượng với môi trường  góp phần làm biến đổi môi trường. 
Khả năng tự điều chỉnh : 
Mọi cấp độ sống đều có khả năng tự điều chỉnh để đảm bảo duy trì và điều hòa sự cân bằng động trong cơ thể 
CHIM HẢI ÂU 
ADN 
3. Thế giới sống liên tục tiến hóa : 
SỰ THỐNG NHẤT Ở CẤP PHÂN TỬ : ADN 
Dù cho thế giới sống là đa dạng, nhưng vẫn có những bằng chứng về tính thống nhất của chúng. 
SỰ THỐNG NHẤT Ở CẤP TẾ BÀO:CẤU TRÚC TIÊN MAO Ở TẾ BÀO CÓ NHÂN 
Mỏ chim thích nghi với những loại thức ăn khác nhau 
3. Thế giới sống liên tục tiến hóa : 
 Sự sống không ngừng tiến hóa tạo nên một thế giới sống vô cùng đa dạng nhưng lại thống nhất. 
CỦNG CỐ 
▼ Câu hỏi và bài tập, SGK – trang 9 
▪ Đặc điểm nổi trội là đặc điểm của một cấp tổ chức nào đó được hình thành do sự tương tác giữa các bộ phận cấu tạo nên chúng. Đặc diểm này không thể có được ở cấp tổ chức nhò hơn