Bài giảng Sinh học Lớp 10 - Bài 14: Enzim và vai trò của enzim trong quá trình chuyển hoá vật chất (Bản đẹp)

kính chào quý thầy cô và các em học sinh 
Bài 14 
Enzim và vai trò của enzim 
trong quá trình chuyển hoá vật chất 
Em hãy kể tên một vài enzim mà em biết ? 
Saccaraza 
Axit 
Chất vô cơ 
Đư ợc tổng hợp trong các TB sống 
Hoạt đ ộng trong đ iều kiện phù 
hợp với sự sống 
Hoạt đ ộng trong đ iều kiện nhiệt 
độ cao 
Chất xúc tác sinh học 
 C 12 h 22 o 11 + h 2 o c 6 h 12 o 6 + c 6 h 12 o 6 
Saccarôz ơ 
Glucôz ơ 
Fructôz ơ 
 Saccaraza 
Chất xúc tác vô cơ 
C 12 h 22 o 11 + h 2 o c 6 h 12 o 6 + c 6 h 12 o 6 
Axit 
Saccarôz ơ 
Glucôz ơ 
Fructôz ơ 
Nhiệt độ 
 Enzim là gì? 
- Enzim chỉ làm tăng tốc độ của phản ứng mà không bị biến đ ổi sau phản ứng 
- Enzim là chất xúc tác sinh học đư ợc tổng hợp trong các tế bào sống . 
I. Enzim 
1. Khái niệm 
I. Enzim 
2. Cấu trúc 
Một số loại enzim 
Cấu trúc của enzim 
ENZIM 
TRUNG TAÂM HOAẽT ẹOÄNG 
TRUNG TAÂM HOAẽT ẹOÄNG 
Enzim có cấu trúc nh ư thế nào ? 
I. Enzim 
2. Cấu trúc 
 Thành phần là prôtêin hoặc prôtêin kết hợp với các chất khác không phải là prôtêin 
 Enzim có vùng trung tâm hoạt đ ộng 
+ Là chỗ lõm xuống hay một khe nhỏ ở trên bề mặt của enzim để liên kết với cơ chất 
+ Cấu hình không gian của enzim tương ứng với cấu hình của cơ chất 
+ Là nơi enzim liên kết tạm thời với cơ chất 
I. Enzim 
3. Cơ chế tác đ ộng của enzim 
Quan sát sơ đ ồ hoạt đ ộng của enzim , nghiên cứu SGK và hoàn thành phiếu học tập 
H 14.1 Sụ ủoà moõ taỷ cụ cheỏ taực ủoọng cuỷa enzim 
Saccaraza-moọt loaùi enzim phaõn huỷy ủửụứng 
Saccaroõzụ thaứnh glucoõzụ vaứ fructoõzụ 
Tìm hiểu cơ chế tác đ ộng của enzim 
Kết qủa 
Cách tác đ ộng 
Enzim 
Cơ chất 
Saccarôz ơ 
Saccara 
- Enzim liên kết với cơ chất enzim - cơ chất 
- Enzim tương tác với cơ chất 
- Enzim biến đ ổi cấu hình cho phù hợp với cơ chất 
- Tạo sản Phẩm 
- Giải phóng năng lượng 
Sản phẩm 
Cơ chế tỏc động của enzim 
3 
2 
1 
4 
5 
6 
Cơ chất 
+ 
 B 
A 
 C 
Enzim 
Enzim - cơ chất 
+ 
Enzim 
Sản phẩm phản ứng 
Qua nghiên cứu cơ chế tác đ ộng của enzim , em rút ra kết luận gì? 
I. Enzim 
3. Cơ chế tác đ ộng của en zim 
 Kết luận : 
 - Enzim liên kết với cơ chất mang tính đ ặc thù . 
 - Enzim xúc tác cho cả hai chiều của phản ứng . 
I. Enzim 
4. Các yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
Dựa vào sgk cho biết hoạt tớnh của enzim là gỡ ? 
I. Enzim 
4. Các yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
* Hoạt tính của enzim : đư ợc xác đ ịnh bằng lượng sản phẩm tạo thành từ một lượng cơ chất trên một đơn vị thời gian 
Hóy nờu cỏc yếu tố chớnh 
 ảnh hưởng đến hoạt tớnh của enzim ? 
I. Enzim 
4. Các yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
* Một số yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
- Nhiệt độ: 
Vẽ đ ồ thị minh hoạ cho sự phụ thuộc của hoạt tính enzim vào nhiệt độ môi trường 
Đ ồ thị biểu diễn ả nh hưởng của nhiệt độ tới hoạt tính của enzim 
10 
20 
30 
40 
50 
60 
70 
80 
90 
t o 
ở người 
ở vi khuẩn suối nước nóng 
Hoạt tính của enzim 
Tại sao ở trên nhiệt độ tối ưu, tốc độ phản ứng 
của enzim lại bị giảm nhanh và enzim mất hoạt tính 
Enzim bị làm lạnh có bị mất hoạt tính không ? 
I. Enzim 
4. Các yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
* Một số yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
 - Nhiệt độ: 
 Mỗi enzim có một nhiệt độ tối ưu, tại đ ó enzim có hoạt tính tối đa làm cho tốc độ phản ứng xảy ra nhanh nhất 
Quan sát một số sơ đ ồ sau 
Đ ồ thị biểu diễn ả nh hưởng của độ pH hoạt tính của enzim 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
pH 
Pepsin ( dạ dày ) 
Trypsin ( tụy ) 
Hoạt tính của enzim 
I. Enzim 
4. Các yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
* Một số yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
- Độ pH: Mỗi enzim có pH thích hợp 
Nồng độ cơ chất 
Tốc độ phản ữ ng 
a 
Nồng độ enzim 
Tốc độ phản ứng 
B 
A 
Các trung tâm hoạt đ ộng vẫn sẵn sàng nhận cơ chất 
Các trung tâm hoạt đ ộng hầu nh ư bị cơ chất chiếm lĩnh - enzim bảo hòa . 
Đồ thị biểu hiện ảnh hưởng nồng độ enzim đến hoạt tớnh enzim 
Đồ thị biểu hiện ảnh hưởng nồng độ cơ chất đến hoạt tớnh enzim 
I. Enzim 
4. Các yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
* Một số yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
 Nồng độ enzim : Với một lượng cơ chất xác đ ịnh khi nồng độ enzim càng cao th ì hoạt tính của enzim càng tăng 
 Nồng độ cơ chất : Với một lượng enzim xác đ ịnh , nếu tăng dần lượng cơ chất trong dung dịch thoạt đ ầu hoạt tính của enzim tăng dần nhưng đ ến một lúc nào đ ó th ì sự gia tăng về nồng độ cơ chất cũng không làm tăng hoạt tính của enzim 
Enzim 
A 
Enzim 
1 
2 
Enzim liên kết với 
cơ chất bình thường 
Enzim không liên kết 
đư ợc với cơ chất 
Chất ức chế làm ức chế hoạt đ ộng của enzim 
Chất hoạt hóa làm tăng hoạt tính của enzim 
Cơ chất 
Cơ chất 
Chất ức chế 
I. Enzim 
4. Các yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
* Một số yếu tố ả nh hưởng tới hoạt tính của enzim 
 Chất ức chế enzim : làm ức chế hoạt đ ộng của enzim 
 Chất hoạt hoá enzim : làm tăng hoạt tính của enzim . 
II. Vai trò của enzim trong qúa trình chuyển hoá vật chất 
Enzim có vai trò nh ư thế nào 
trong qu á trình chuyển hoá vật chất ? 
II. Vai trò của enzim trong qúa trình chuyển hoá vật chất 
- Enzim xúc tác cho các phản ứng sinh hoá trong tế bào 
Nếu khụng cú enzim thỡ điều gỡ sẽ xảy ra ? 
 Vỡ sao ? 
Tế bào tự điều chỉnh quỏ trỡnh chuyển húa vật chất như thế nào ? 
II. Vai trò của enzim trong qúa trình chuyển hoá vật chất 
 Enzim xúc tác cho các phản ứng sinh hoá trong tế bào 
 Tế bào tự đ iều hoà qu á trình chuyển hoá vật chất thông qua đ iều khiển hoạt tính của enzim bằng các chất hoạt hoá hay ức chế . 
Quan sỏt hỡnh sau : 
QUAÙ TRèNH ệÙC CHEÁ NGệễẽC 
Mụ tả quỏ trỡnh ức chế ngược . 
ức chế ngược 
- Ức chế ngược là kiểu điều hũa trong đú sản phẩm của con đường chuyển húa quay lại tỏc động như một chất ức chế làm bất hoạt enzim xỳc tỏc cho phản ứng ở đầu của con đường chuyển húa . 
Vậy ức chế ngược là gỡ ? 
Sơ đồ minh họa ức chế ngược 
 enzim a	 enzim b 	 enzim c	 enzim d 
A B C D P 
ệực cheỏ ngửụùc 
Sơ ủoà minh hoaù sửù ủieàu hoaứ quaự trỡnh chuyeồn hoaự baống ửực cheỏ ngửụùc 
Thế nào là bệnh rối loạn chuyển húa ? 
Sụ ủoà dửụựi ủaõy moõ taỷ caực con ủửụứng chuyeồn hoựa giaỷ ủũnh . Muừi teõn chaỏm gaùch chổ sửù ửực cheỏ ngửụùc . Neỏu chaỏt G vaứ F dử thửứa trong teỏ baứo thỡ noàng ủoọ chaỏt naứo seừ taờng moọt caựch baỏt thửụứng ? 
A	 B C E F 
H	 D	G 
Taùi sao aờn thũt khoõ boứ noọm ủu ủuỷ thỡ deó tieõu hoựa 
hụn aờn thũt khoõ boứ riêng ? 
Tại sao nhiều loài côn trùng lại kháng đư ợc thuốc trừ sâu ? 
Củng cố 
Giaỷi thớch caõu tuùc ngửừ ” aờn kú no laõu ” 
Chỳc cỏc em học tốt !!! 
Cỏm ơn quý thầy, cụ 
 và cỏc em