Bài giảng môn Sinh học Khối 10 - Bài 29: Cấu trúc các loại virut (Bản hay)

KIỂM TRA BÀI CŨ 
Câu 1: Vi khuẩn có thể hình thành các loại bào tử nào ? 
Câu 2: Hãy nêu ảnh hưởng của các yếu tố lý học lên sự sinh trưởng của vi sinh vật ? 
www.themegallery.com 
Company name 
 Bệnh SARS 
 Bệnh AIDS 
 Bệnh cúm gà 
www.themegallery.com 
Company name 
CHƯƠNG III . VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM  B ài 29  CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT 
DÞch läc 
NhiÔm vµo l¸ c©y lµnh 
Soi d­íi kÝnh hiÓn vi quang häc 
Nu«i trªn m«i tr­êng th¹ch 
Kh«ng thÊy mÇm bÖnh 
Kh«ng thÊy khuÈn l¹c 
C©y vÉn bÞ bÖnh 
Gäi mÇm bÖnh lµ 
virut 
L¸ c©y thuèc l¸ 
 bÞ bÖnh 
DÞch chiÕt 
NghiÒn 
Läc qua m àng läc vi khuÈn 
Qua thÝ nghiÖm trªn , e m cã nhËn xÐt g× vÒ kÝch th­íc cña virut ? 
RÊt nhá bÐ , nhá h¬n rÊt nhiÒu so víi kÝch th­íc cña vi khuÈn . 
KHÁI NIỆM 
* Th í nghiệm của D.I.Ivanopxki (1892) 
www.themegallery.com 
Company name 
V ỏ prôtêin ( capsit ) 
L õi axit nucleic 
( bộ gen ) 
I. KHÁI NIỆM 
 Virut là gì ? 
- Virut là dạng sống chưa có cấu tạo tế bào : 
+ Kích thước siêu nhỏ ( đo bằng nanomet ) 
+ Cấu tạo rất đơn giản gồm có vỏ prôtêin và lõi là một loại axit nuclêic . 
+ Kí sinh nội bào bắt buộc 
Cấu tạo của virut 
www.themegallery.com 
Company name 
Vá(capsit ) Pr«tªin 
Lâi ( bé gen ) Axit nuclªic 
 Axit nuclªic 
Capsit 
II. CẤU TẠO 
1. Cấu tạo chung 
Virut được cấu tạo từ những thành phần nào ? 
 Virut được cấu tạo từ 2 thành phần cơ bản : 
a) Lõi axit nuclêic ( hệ gen ) 
b) Vỏ prôtêin ( capsit ) 
www.themegallery.com 
Company name 
II. CẤU TẠO 
1. Cấu tạo chung 
Nuclª«capsit 
 Axit nuclªic 
Capsit 
 Phức hợp gồm axit nuclêic và vỏ capsit được gọi là gì ? 
Phức hợp gồm axit nuclêic và vỏ capsit được gọi là Nuclêôcapsit . 
www.themegallery.com 
Company name 
H ệ gen (ARN) 
H ệ gen (ADN) 
a) Lõi axit nuclêic ( hệ gen ) 
Hệ gen của virut 
- Là ADN hoặc ARN ở dạng chuỗi đơn hoặc chuỗi kép . 
www.themegallery.com 
Company name 
Bé gen cña virut cã thÓ lµ ADN hoÆc ARN , 
1 sîi hoÆc 2 sîi 
Bé gen cña sinh vËt nh©n chuÈn lu«n lµ ADN 2 sîi 
Bé gen cña virut cã ® iÓm g× sai kh¸c so víi so víi bé gen cña sinh vËt nh©n chuÈn ? 
Bé gen (ARN) 
Bé gen (ADN) 
 Bé gen cña virut 
 Bé gen cña sinh vËt nh©n chuÈn 
Bé gen (ADN) 
www.themegallery.com 
Company name 
 Franken và Conrat đã tiến hành thí nghiệm như thế nào ? 
www.themegallery.com 
Company name 
Giải thích tại sao virut phân lập được không phải là chủng B? 
- Virut phân lập được không phải là chủng B vì virut lai mang hệ gen của chủng A. 
www.themegallery.com 
Company name 
Thành phần cấu tạo nào là cơ bản ? 
www.themegallery.com 
Company name 
Capsome 
Capsit 
b) Vỏ prôtêin ( capsit ) 
 Vỏ capsit được cấu tạo như thế nào ? 
- Là lớp prôtêin gồm nhiều đơn vị cấu tạo là capsôme . 
www.themegallery.com 
Company name 
2. Các dạng cấu tạo 
 Dựa vào thành phần cấu tạo người ta chia virut làm mấy dạng ? Đặc điểm của các dạng đó ? 
Virut trần 
Chỉ có cấu tạo 
gồm lõi axit nuclêic 
và vỏ capsit ( giống 
cấu tạo chung ). 
Virut có vỏ ngoài 
Ngoài cấu tạo 
giống virut trần còn 
có lớp vỏ bọc bao 
bên ngoài vỏ capsit , 
trên có gắn các gai 
licôprôtêin . 
licôprôtêin 
www.themegallery.com 
Company name 
Là líp lipit kÐp vµ pr«tªin t­¬ng tù mµng sinh chÊt  b¶o vÖ virut . 
lµm nhiÖm vô kh¸ng nguyªn , gióp virut b¸m trªn bÒ mÆt tÕ bµo. 
Vá ngoµi cña virut cã b¶n chÊt lµ g×? Nã cã t¸c dông g×? 
Gai glyc«pr«tªin cã t¸c dông g× ? 
 Virut có vỏ ngoài 
Lâi 
Capsit 
Vá ngoµi 
Gai glyc«pr«tªin 
www.themegallery.com 
Company name 
II. HÌNH THÁI 
 Virut có những dạng cấu trúc nào dựa trên sự sắp xếp của capsome ? 
www.themegallery.com 
Company name 
1. H×nh xo¾n 
2. H×nh khèi 
3. D¹ng hçn hîp 
Virut b¹i liÖt 
Phage T2 
Virut HIV 
Virut d¹i 
Virut kh¶m thuèc l¸ 
Virut ® Ëu mïa 
II. HÌNH THÁI 
www.themegallery.com 
Company name 
II. HÌNH THÁI 
Loại cấu trúc 
Ví dụ 
Đặc điểm 
Cấu trúc xoắn 
- Virut khảm thuốc lá , virut bệnh dại , virut cúm , virut sởi , 
- Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axit nuclêic . 
- Virut có hình que hay hình sợi hoặc hình cầu . 
Cấu trúc khối 
Cấu trúc hỗn hợp 
- VR bại liệt , virut HIV,. 
- Đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic , đuôi có cấu trúc xoắn . 
- Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều . 
- VR đậu mùa , phagơ , 
www.themegallery.com 
Company name 
 Em có đồng ý với ý kiến cho rằng virut là thể vô sinh ? 
www.themegallery.com 
Company name 
 Theo em có thể nuôi virut trên môi trường nhân tạo như nuôi vi khuẩn được không ? 
- Không thể nuôi cấy được vì virut là kí sinh nội bào bắt buộc , chúng chỉ nhân lên được trong tế bào sống . 
www.themegallery.com 
Company name 
Tính chất 
Virut 
Vi khuẩn 
Có cấu tạo tế bào 
Chỉ chứa ADN hoặc ARN 
Chứa cả ADN và ARN 
Chứa ribôxôm 
Sinh sản độc lập 
Em hãy so sánh sự khác biệt giữa virut và vi khuẩn bằng cách điền chữ “ có ” hoặc “ không ” vào bảng sau ? 
Có 
Không 
Không 
Không 
Không 
Có 
Có 
Có 
Không 
Có 
www.themegallery.com 
Company name 
CỦNG CỐ 
 Dựa vào thành phần cấu tạo có 2 loại virut , dựa vào cấu trúc capsit có 3 loại virut . Vậy dựa vào lõi axit nuclêic có mấy loại virut ? 
www.themegallery.com 
Company name 
 1/ Virut là : 
	a/ Là thực thể chưa có cấu tạo tế bào 
	b/ Có cấu tạo đơn giản chỉ gồm 1loại axit 	 nuclêic bao bởi prôtêin . 
	c/ Là thực thể có màng tế bào chưa hoàn 	 chỉnh 
	d/ Cả a và b 
Đ 
CỦNG CỐ 
www.themegallery.com 
Company name 
2/ Các thành phần cơ bản của virut là : 
	 a/ Axit nuclêic 
	b/ Prôtêin 
	c/ Lipít 
 d/ Axit nuclêic và prôtêin 
3/ Hình thức sống của virut là : 
	 a/ Sống kí sinh bắt buộc 
	b/ Sống hoại sinh 
 c/ Sống cộng sinh 
	d/ Sống kí sinh không bắt buộc 
Đ 
Đ 
www.themegallery.com 
Company name 
Cấu trúc hỗn hợp 
Cấu trúc xoắn 
Cấu trúc khối 
Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axit nuclêic 
Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều 
Đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn 
Đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn 
Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều 
Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axit nuclêic 
Cấu trúc xoắn 
Cấu trúc khối 
Cấu trúc hỗn hợp 
www.themegallery.com 
Company name 
1 
2 
3 
4 
6 
7 
5 
T 
H 
U 
Ô 
C 
L 
A 
P 
H 
A 
G 
Ơ 
T 
Ê 
B 
A 
O 
K 
I 
N 
H 
H 
I 
Ê 
N 
V 
I 
N 
G 
A 
A 
X 
I 
T 
N 
U 
C 
L 
Ê 
I 
C 
C 
A 
P 
S 
O 
M 
E 
S 
H 
N 
¤ 
I 
I 
K 
I 
N 
A 
B 
O 
Trß ch¬i « ch ÷ 
thÝ nghiÖm t×m ra virut ®­ îc tiÕn hµnh trªn loµi c©y nµy . 
Tªn gäi Virut kÝ sinh ë vi khuÈn . 
®¬n vÞ cÊu t¹o cña mäi c¬ thÓ sèng 
Dông cô ®Ó quan s¸t vi sinh vËt 
Thµnh phÇn cÊu t¹o nªn vá capsit 
Nh µ b¸c häc t×m ra virut lµ ng­êi n­íc nµy 
VËt chÊt di truyÒn cña mäi sinh vËt . 
www.themegallery.com 
www.themegallery.com 
Thank You !