Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ - Nguyễn Thị Minh Thu
Bố cục của bài
I.Cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng của thực vật
1.Rễ là cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng của thực vật ở cạn
2. Cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng của
thực vật thuỷ sinh
II.Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng
1.Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút
2. Dòng nước và ion khoáng đi từ đất vào mạch gỗ của rễ
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ - Nguyễn Thị Minh Thu, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút TẢI VỀ ở trên
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự lớp tập huấn thay sách hè 2007 ! Kiểm tra kiến thức cũ Thực vật trên cạn hấp thụ nước và khoáng bằng cơ quan chủ yếu nào ? Bài 1: Sự HấP THụ NƯớc và muối khoáng ở rễ Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Minh Thu Trường THPT Ngô Sĩ Liên Bố cục của bài I.Cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng của thực vật 1.Rễ là cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng của thực vật ở cạn 2. Cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng của thực vật thuỷ sinh II.Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng 1.Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng từ đ ất vào tế bào lông hút 2. Dòng nước và ion khoáng đi từ đ ất vào mạch gỗ của rễ Hoạt đ ộng nhóm Nhóm I Nh óm II Theo dõi thông tin : Một cây lúa sau khi cấy 4tuần đã có hệ rễ với : + chiều dài :625 km + diện tích bề mặt:285m 2 + hàng tỉ lông hút 1.Nhận xét về sự phát triển của hệ rễ về thời gian và không gian ? Có lợi gì cho cây ? 2.Quan sát trên màn hình và nhậnxét hình dạng và SL lông hút ?ý nghĩa ? Quan sát hình 1.1 và 1.3 SGK và tr ả lời câu hỏi : 1.Hệ rễ gồm những loại rễ nào ? 2. Các miền chính của rễ ? Chức năng của từng miền ? 3.Cấu tạo cắt ngang của rễ cây ? Tế bào lông hút Hình thái của rễ Mặt cắt ngang của rễ I.Cơ quan hấp thụ nước và khoáng của thực vật 1. Rễ là cơ quan hấp thụ nước và i-on khoáng của thực vật ở cạn a.Hình tháI của hệ rễ b.Sự phát triển bề mặt hấp thụ của rễ - hệ rễ gồm : + rễ chính + rễ bên + đâm sâu ở các độ sâu khác nhau hướng tới nguồn nước và + lan rộng khoáng - các miền chính của rễ : + miền lông hút + miền sinh trưởng + miền chóp rễ : bảo vệ đ ỉnh sinh trưởng + số lượng lông hút lớn , lông hút nhỏ và dài (S/V lớn),làm tăng bề mặt hấp thụ + Rễ sinh trưởng liên tục nhanh chóng Hình tháI của rễ thích nghi với chức năng hấp thụ nước và khoáng nh ư thế nào ? Bài 3: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ I.Cơ quan hấp thụ nước và khoáng của thực vật C. Cấu tạo cắt ngang của rễ : * Từ ngoài vào có các lớp tế bào : - Một lớp tế bào biểu bì , nhiều tế bào phát triển kéo dài tạo thành TB lông hút - Các lớp tế bào vỏ - Lớp tế bào nội bì với đ ai caspri không thấm nước - Các mạch gỗ ở phần trung trụ Bài 3: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ I.Cơ quan hấp thụ nước và khoáng của thực vật Thực vật thuỷ sinh hấp thụ nước và khoáng nh ư thế nào ? 2.Thực vật thuỷ sinh - hấp thụ nước và i-on khoáng qua toàn bộ tế bào biểu bì của bề mặt cơ thể Phiếu học tập *Tế bào lông hút : + nồng độ chất tan + thế nước +P thẩm thấu *dung dịch đ ất : + nồng độ chất tan + thế nước +P thẩm thấu *Cơ chế hấp thụ nước : . Hãy đ iền từ cao hoặc thấp vào ô trống và nội dung thích hợp vào dấu ? *Tế bào lông hút : + nồng độ chất tan + thế nước +P thẩm thấu *dung dịch đ ất : + nồng độ chất tan + thế nước +P thẩm thấu *Cơ chế hấp thụ nước : cơ chế thụ đ ộng Nước thẩm thấu từ dung dịch đ ất vào tế bào lông hút Thấp Thấp cao Thấp cao cao Phiếu học tập Đáp án Bài 3: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II.c ơ chế hấp thụ nước và i-on khoáng 1.Cơ chế hấp thụ nước và i-on khoáng từ đ ất vào tế bào lông hút a.C ơ chế hấp thụ nước *Cơ chế thụ đ ộng(thẩm thấu ) : nước thẩmthấu thấu từ dung dịch đ ất có thế nước cao(áp suất thẩm thấu thấp ) vào tế bào lông hút có thế nước thấp(áp suát thẩm thấu cao )và các tế bào biểu bì rễ khác * nguyên nhân làm cho tế bào lông hút có P thẩm thấu cao : -do sự thoát hơi nước ở lá làm giảm nồng độ nước ở tế bào lông hút -Do tế bào lông hút hô hấp mạnh tạo ra nhiều sản phẩm trung gian làm tăng nồng độ chất tan + sản phẩm quang hợp v/c xuống + các ion khoáng hấp thụ đư ợc Tại sao tế bào lông hút có áp suất thẩm thấu cao ? Bài 3: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ I.Cơ quan hấp thụ nước và khoáng của thực vật Tại sao cây trên cạn không thể sống ở vùng đ ất ngập mặn ? Một số loài cây nh ư sú , vẹt..tại sao vẫn có thể sống đư ợc ở đ ó ? Bài 3: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ I.Cơ quan hấp thụ nước và khoáng của thực vật *Để sống đư ợc trên đ ất ngập mặn , rễ cây phảI có các đ ặc đ iểm thích nghi : -Để có đủ khí oxi cho rễ hô hấp , cây có các rễ hô hấp mọc ra từ rễ bên đâm thẳng từ rễ bên lên mặt dất để lấy oxi -Tế bào rễ hấp thụ nhiều muối để tạo áp suất thẩm thấu lớn , sau đ ó thải bớt muối qua thuỷ khổng ở lá tránh ngộ đ ộc tế bào Bài 3: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II.1.b .Cơ chế hấp thụ i-on khoáng Các cơ chế hấp thụ ion khoáng ? Cơ chế hấp thụ ion khoáng chủ đ ộng Dung dịch đ ất TB lông hút Bài 3: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II.1.b .Cơ chế hấp thụ i-on khoáng * Có 2 loại cơ chế : Cơ chế thụ đ ộng ( khuyếch tán ): một số i-on khoáng có nồng độ cao trong dung dịch đ ất khuyếch tán vào tế bào lông hút có nồng độ ion khoáng đ ó thấp hơn *Đ ặc đ iểm : các i-on khoáng đư ợc hấp thụ chọn lọc nhờ các kênh v/c protêin - Cơ chế chủ đ ộng : các i-on khoáng mà cây có nhu cầu cao đư ợc v/c vào rễ ngược chiều nồng độ nhờ chất mang và ATP –là sản phẩm của hô hấprễ Hãyquan sát lại đoạn phim và cho biết các ion khoáng có đư ợc hấp thụ ngẫu nhiên không ? Bài 3: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II.1.b .Cơ chế hấp thụ i-on khoáng Vai trò của hô hấp rễ đ ối với qu á trình hấp thụ nước và ion khoáng ? * Vai trò của hô hấp với qu á trình hấp thụ nước và ion khoáng của rễ : -Tạo ra nhiều sản phẩm trung gian làm tăng áp suất thẩm thấu của tế bào lông hút -tạo ra các chất mang và ATP giúp vận chuyển chủ đ ộng ion khoáng ngược chiều nồng độ Bài 3: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II.1.b .Cơ chế hấp thụ i-on khoáng Quan sát đoạn phim sau và cho biết sự hấp thụ ion khoáng có ả nh gì với môI trường không ? Bài 3: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ Cơ chế hấp thụ ion khoáng Hãy quan sát hình vẽ 1.3SGK và theo dõi đoạn phim sau -Hô hấp rễ làm thay đ ổi nồng độ ion của dung dịch đ ất ,do đ ó làm thay đ ổi P H của dung dịch đ ất , làm thay đ ổi tính chất vật lý và hoá học của đ ất ,do đ ó ả nh hưởng đ ến các SV trong đ ất Các con đư ờng xâm nhập của nước và ion khoáng vào rễ ? Bài 3: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II.2. Dòng nước và i-on khoáng đI từ đ ất vào mạch gỗ của rễ * Có 2 con đư ờng di chuyển : -Con đư ờng chất nguyên sinh – không bào ( đư ợc kiểm soát ) -Con đư ờng thành tế bào – gian bào : chưa đư ợc kiểm soát , sau bị đ ai caspri chặn lại nên phảI quay lại con đư ờng tế bào và chịu sự chọn lọc của màng tếbào Vai trò của đ ai caspri ? * Vai trò của đ ai caspri : -đ iều chỉnh dòng vận chuyển vào mạch gỗ ở trung trụ * Chiều di chuyển: 1chiều từ TB biểu bì -TB vỏ - TB nội bì - mạch gỗ Chiều di chuyển của dòng nước và muối khoáng ? Nguyên nhân làm cho dòng nước và khoáng di chuyển theo một chiều ? - Do sự chênh lệch áp suất thẩm tăng dần từ ngoài vào trong -Do sức hút của qu á trình thoát hơi nước Củng cố Đ iền vào sơ đ ồ câm sau(6,7,8,9,3,1,4,2,5) 6.TB biểu bì 5. Con đư ờng chất nguyên sinh - không bào 7.Tế bào vỏ 8. Nội bì 4. Lông hút 2.Con đư ờng thành tế bào – gian bào 9.Trung trụ 1.đaicaspri 3.Mạch gỗ Củng cố Hãy hoàn thành sơ đồ sau Cơ chế hấp thụ nước và i-on khoáng Cơ chế HT nước HT khoáng Cơ chế Đặc điểm... ? ? Củng cố Đáp án Cơ chế hấp thụ nước và i-on khoáng Cơ chế HT nước : thụđộng ( thẩm thấu ) HT khoáng Cơ chế Đ ặc đ iểm : hấp thụ chọn lọc Chủ động thụđộng : khuyếch tán Câu hỏi trắc nghiệm CH1 : Sự hấp thụ nước và i-on khoáng của rễ phụ thuộc vào những hoạt đ ộng sinh lý nào sau đây : A.Quang hợp B.Thoát hơi nước C. Hô hấp D.Cả A,B,C CH2 : Nơi cuối cùng nước và chất khoáng phải đi qua trước khi vào hệ thống mạch dẫn là: A.tế bào biểu bì B.tế bào vỏ C.tế bào nội bì D.tế bào lông hút Câu hỏi trắc nghiệm CH3 : ở những thực vật đ ột biến không có kh ả năng hình thành đ ai caspri th ì những thực vật đ ó : A.không có kh ả năng vận chuyển nước và muối khoáng lên lá B.không có kh ả năng kiểm tra lượng nước và i-on khoáng đã hấp thụ C.có kh ả năng tạo áp suất rễ cao hơn các cây khác D. có kh ả năng vận chuyển nước lên thân lá kém các thực vật khác Dặn dò * Tự học : ả nh hưởng qua lại giữa môi trường và qu á trình hấp thụ nước , ion khoáng ở rễ cây ? * Bài tập : 1.Thực hiện lệnh của SGK trang 9 2.Trả lời câu hỏi 1,2,3 ( SGK ) Chúc sức khoẻ hạnh phúc và thànhđạt Xin chân cảm ơn !
File đính kèm:
bai_giang_sinh_hoc_lop_11_bai_1_su_hap_thu_nuoc_va_muoi_khoa.ppt
