Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 10: Ảnh hưởng của các cá nhân tố ngoại cảnh đến quang hợp (Bản hay)

Bài 9: Ảnh hưởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quang hợp 
0 
A 
B 
Nồng độ CO 2 (ppm) 
Cường độ quang hợp (mgCO 2 /dm 2 /giờ) 
Phân tích hình 9.1 để thấy rõ mối quan hệ giữa quang hợp và nồng độ CO 2 và cho biết điểm bù và điểm bão hoà CO 2 là gì? 
 CO 2 trong không khí là nguồn cung cấp cacbon cho quang hợp. Nồng độ CO 2 ảnh hưởng trực tiếp đến cường độ quang hợp: 
- Nồng độ CO 2 trong không khí chiếm 0,03%. 
- Nồng độ CO 2 thấp nhất mà cây bắt đầu quang hợp là khoảng 0,008% - 0,01%. 
- Nếu tăng nồng độ CO 2 => cường độ quang hợp tăng dần lên đến mức nào đó cường độ quang hợp và cường độ hô hấp bằng nhau. 
- Nồng độ CO 2 không khí mà ở đó quang hợp và hô hấp có cường độ bằng nhau được gọi là điểm bù CO 2 của quang hợp. 
- Từ điểm bù, nếu tiếp tục tăng nồng độ CO 2 => cường độ quang hợp cũng tăng theo và đến lúc nào đó quang hợp không tăng nữa dù nồng độ CO 2 vẫn tăng. 
- Nồng độ CO 2 không khí cao nhất mà ở đó cường độ quang hợp cực đại gọi là điểm bão hoà về CO 2 của quang hợp. 
- Từ điểm bão hoà nếu tiếp tục tăng nồng độ CO 2 => quang hợp không tăng mà có xu hướng giảm dần 
- Ñieåm buø CO 2 : noàng ñoä CO 2 ñeå cöôøng ñoä quang hôïp vaø cöôøng ñoä hoâ haáp baèng nhau. 
- Ñieåm baõo hoøa CO 2 : noàng ñoä CO 2 ñeå cöôøng ñoä quang hôïp ñaït cao nhaát. Noàng ñoä CO 2 trong khoâng khí (0.03%) laø thích öùng vôùi quaù trình quang hôïp. 
- Tuy nhieân, trong thöïc tế coù theå ñöa noàng ñoä CO 2 ñeán 0,1% ñeå taêng cöôøng ñoä quang hôïp leân nhieàu lần. 
I. NỒNG ĐỘ CO 2 
0 
Io 
Im 
Cường độ ánh sáng (lux) 
Cường độ quang hợp (mgCO 2 /dm 2 /giờ) 
Dựa vào hình 9.2 để phân tích mối quan hệ giữa quang hợp với ánh sáng và cho biết điểm bù và điểm bão hoà ánh sáng là gì? 
 Ánh sáng là điều kiện cơ bản để cây tiến hành quang hợp. Cây có thể quang hợp ở cường độ ánh sáng tối thiểu rất thấp như ánh sáng vào lúc hoàng hôn, ánh sáng đèn điện yếu 
 Từ cường độ ánh sáng tối thiểu, nếu tăng dần cường độ ánh sáng => cường độ quang hợp tăng dẫn đến một giới hạn nào đó. 
 Điểm bù về ánh sáng của quang hợp: Là cường độ của ánh sáng và ở đó cường độ quang hợp và cường độ hô hấp của cây bằng nhau. 
 Từ điểm bù ánh sáng, nếu tăng dần cường độ chiếu sáng => cường độ của quang hợp tiếp tục tăng cho đến khi nào cường độ quang hợp cực đại. 
 Điểm bão hoà về ánh sáng của quang hợp : Cường độ chiếu sáng mà ở đó quang hợp của cây đạt cực đại và không tăng thêm cho dù có tiếp tục tăng cường độ chiếu sáng thêm thì được gọi là điểm bão hoà về ánh sáng của quang hợp. 
 Điểm bão hoà về ánh sáng của quang hợp thay đổi tùy theo loại thực vật . Cây ưa bóng có điểm bão hoà ánh sáng thấp hơn cây ưa sáng. 
- Ñieåm buø aùnh saùng: Cöôøng ñoä aùnh saùng ñeå quang hôïp vaø hoâ haáp baèng nhau. 
- Ñieåm baõo hoøa aùnh saùng: Cöôøng ñoä aùnh saùng ñeå cöôøng ñoä quang hôïp ñaït cöïc ñaïi. 
II. C ƯỜ NG ĐỘ, THÀNH PHẦN QUANG PHỔ ÁNH SÁNG 
Heä soá nhieät Q 10 ñoái vôùi pha saùng laø: 1,1- 1 ,4; ñoái vôùi pha toái laø: 2-3. 
- Cöôøng ñoä quang hôïp phuï thuoäc raát chaët cheõ vaøo nhieät ñoä vaø thöôøng ñaït cöïc ñaïi ôû 25 - 35 0 C roài sau ñoù giaûm maïnh ñeán 0. 
III. NHIEÄT ÑOÄ 
-10 
10 
20 
30 
40 
50 
0 
Nhiệt độ ( 0 C) 
Cường độ quang hợp (mgCO 2 /dm 2 /giờ) 
- Haøm löôïng nöôùc trong teá baøo aûnh höôûng ñeán ñoä hiñrat hoùa cuûa chaát nguyeân sinh vaø do ñoù aûnh höôûng ñeán ñieàu kieän laøm vieäc cuûa heä thoáng ezim quang hôïp. 
- Quaù trình thoaùt hôi nöôùc ñaõ ñieàu hoøa nhieät ñoä cuûa laù, do ñoù aûnh höôûng ñeán quang hôïp. 
- Nöôùc laø nguyeân lieäu tröïc tieáp cho quang hôïp vôùi vieäc cung caáp H+ vaø EÂlectron cho phaûn öùng saùng. 
 AÛnh höôûng cuûa nöôùc ñoái vôùi quang hôïp ñöôïc toùm taét nhö sau: 
Haøm löôïng nöôùc trong khoâng khí, trong laù, aûnh höôûng ñeán quaù trình thoaùt hôi nöôùc, do ñoù aûnh höôûng ñeán ñoä môû khí khoång,töùc laø aûønh höôûng ñeán toác ñoä haáp thuï CO 2 vaø luïc laïp. 
Nöôùc aûnh höôûng ñeán toác ñoä sinh tröôûng vaø kích thöôùc cuûa laù. 
Nöôùc aûnh höôûng ñeán toác ñoä vaän chuyeån caùc saûn phaåm quang hôïp. 
IV. NÖÔÙC 
 Boùn caùc nguyeân toá ñaïi löôïng vaø vi löôïng nhö: N, P, K, S, Mg, Fe, Cu cho caây vôùi lieàu löôïng vaø tæ leä thích hôïp seõ taùc duïng toát ñeán quaù trình toång hôïp heä saéc toá quang hôïp, khaû naêng quang hôïp, dieän tích laù, boä maùy enzim quang hôïp vaø cuoái cuøng laø ñeán hieäu suaát quang hôïp vaø naêng suaát caây troàng. 
V. DINH DÖÔÕNG KHOAÙNG 
CỦNG CỐ 
Câu 1: Phân tích mối quan hệ giữa quang hợp và nồng độ CO 2 
Câu 2: Phân tích mối quan hệ giữa quang hợp và cường độ, thành phần quang phổ ánh sáng 
 Cùng một cường độ chiếu sáng, nhưng ánh sáng đơn sắc màu đỏ có hiệu quả quang hợp lớn hơn ánh sáng đơn sắc màu xanh tím.Thành phần của quang phổ còn ảnh hưởng đến chất lượng quang hợp. 
 Vd: các tia xanh tím kích thích sự tổng hợp prôtêin, axit amin. 
- N hiệt độ có ảnh hưởng đến tốc độ của các phản ứng enzim, vì vậy nó có tác động đáng kể đến cường độ quang hợp. Ở các giá trị nhiệt độ khác nhau, cường độ quang hợp thay đổi khác nhau. - Nhiệt độ tối thiểu là mức nhiệt độ mà cây bắt đầu quang hợp. Từ nhiệt độ tối thiểu trở lên, cường độ quang hợp tăng theo sự tăng nhiệt và quang hợp cường độ cao nhất ở nhiệt độ tối ưu khoảng 25 – 350C tùy theo loài cây. Từ nhiệt độ tối ưu nếu tiếp tục tăng nhiệt độ thì quang hợp giảm dần và có thể ngưng hẳn. 
Caâu 3 : Neâu ñaëc ñieåm cuûa moái quan heä giöõa nhieät ñoä 
vaø quang hôïp 
Nhiệt độ mà tại đó cường độ quang hợp bằng cường độ hô hấp được gọi là điểm bù về nhiệt độ của quang hợp. Tại điểm nhiệt độ này, cây vẫn tiến hành quang hợp nhưng không có tích lũy và nếu kéo dài, có thể cây chết. 
Caâu 4 : Neâu vai troø cuûa nöôùc vôùi quang hôïp 
 Khi nước thiếu 40 – 60% quang hợp giảm mạnh và có thể ngừng lại. Ảnh hưởng của nước đến quang hợp biểu hiện ở các mặt sau:- Lượng nước trong không khí và trong lá tác động trực tiếp đến sự đóng mở của khí khổng, nên ảnh hưởng đến hàm lượng và tốc độ khuếch tán CO 2 từ không khí vào lá để tham gia quang hợp- Nước ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây, lá và bộ máy quang hợp. 
- Hàm lượng nước trong cây và lá có liên quan đến tốc độ vận chuyển các sản phẩm của quang hợp.- Nước là nguyên liệu của quá trình quang phân li nước của pha sáng để tạo ra khí O 2 đồng thời cung cấp H + và điện tử cho các phản ứng.- Lượng nước trong tế bào ảnh hưởng đến độ hidrat hóa của chất nguyên sinh và làm ảnh hưởng đến điều kiện hoạt động của hệ anzim quang hợp.- Nước thoát hơi để duy trì nhiệt độ bình thường của cây giúp quang hợp tiến hành bình thường. 
Chất khoáng có ảnh hưởng đến quang hợp thông qua các vai trò sau đây của nó :- Tham gia thành phần cấu tạo của hệ sắc tố quang hợp, các enzim, các chất tham gia vào quá trình chuyển điện tử trong quang hợp - Ảnh hưởng đến tính thấm của màng tế bào; ảnh hưởng đến độ lớn của lá, cấu tạo và số lượng lá trên cây. - Điều tiết và hoạt hóa enzim trong các phản ứng quang hợp; đồng thời còn tham gia vào thành phần của các hợp chất ATP tạo ra qua quang hợp. 
Caâu 5 : Neâu vai troø cuûa dinh döôõng khoaùng 
vôùi quang hôïp . 
 A. Xanh luïc B. Vaøng C. Xanh tím D. Ñoû E. Da cam 
Caâu 6 : Haõy choïn phöông aùn ñuùng. AÙnh saùng coù hieäu quaû nhaát 
ñoái vôùi quang hôïp laø: 
CAÙM ÔN COÂ VAØ CAÙC BAÏN ÑAÕ LAÉNG NGHE