Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 15: Tiêu hóa ở động vật (Bản hay)

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CƠ CÙNG CÁC EM 
TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT 
BÀI 15: 
B - CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT 
I. TIÊU HOÁ LÀ GÌ? 
Đánh dấu X vào ô cho câu trả lời đúng về khái niệm tiêu hoá : 
A 
 Tiêu hoá là quá trình làm biến đổi thức ăn thành các chất hữu cơ . 
 Tiêu hoá là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng và năng lượng , hình thành phân thải ra ngoài cơ thể . 
 Tiêu hoá là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng và tạo ra năng lượng 
 Tiêu hoá là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được . 
B 
C 
D 
 Tiêu hoá là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được . 
I. TIÊU HOÁ LÀ GÌ? 
Động vật đa bào : 
Động vật đơn bào : Trong không bào tiêu hoá 
Có hai hình thức tiêu hoá : 
Tiêu hoá nội bào ( Trong tế bào ) 
Tiêu hoá ngoại bào ( Ngoài tế bào ) 
 Tiêu hoá trong túi tiêu hoá 
 Tiêu hoá trong ống tiêu hoá 
 Có bao nhiêu hình thức tiêu hoá ở động vật ? 
II. TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT 
1. Tiêu hoá ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá 
2. Tiêu hoá ở động vật có túi tiêu hoá 
3. Tiêu hoá ở động vật có ống tiêu hoá 
1. Tiêu hoá ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá 
 Động vật chưa có cơ quan tiêu hoá là động vật đơn bào . 
Hình thức tiêu hóa ? 
 Tiêu hoá thức ăn ở động vật đơn bào là tiêu hoá nội bào . 
1. Tiêu hoá ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá 
Amip đang thực bào 
1.Tiêu hoá ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá 
1_Các chất dinh dưỡng đơn giản được hấp thụ từ khơng bào tiêu hĩa vào tế bào chất . Riêng phần thức ăn khơng được tiêu hĩa trong khơng bào được thải ra khỏi tế bào theo kiểu xuất bào . 
2_Màng tế bào lõm dần vào → Hình thành khơng bào tiêu hĩa chứa thức ăn bên trong 
3_Lizơxơm gắn vào khơng bào tiêu hĩa . tiết ra enzim vào khơng bào tiêu hĩa , thủy phân các chất dinh dưỡng phức tạp thành các chất dinh dưỡng đơn giản 
Quan sát hình 15.1 và nghiên cứu nội dung II, em hãy trình bày các giai đoạn của quá trình tiêu hoá nội bào của trùng đế giày bằng cách làm bài trắc nghiệm 
Câu trả lời đúng là : 
B – 2  3 1 
1. Tiêu hoá ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá 
2. Tiêu hoá ở động vật có túi tiêu hoá 
 Động vật có túi tiêu hoá gồm : ruột khoang và giun dẹp 
 Túi tiêu hoá : 
 Có hình túi 
 Được tạo thành từ nhiều tế bào 
 Có một lỗ thông duy nhất ra bên ngoài : 
Vừa là miệng vừa là hậu môn . 
 Trên thành túi có nhiều tế bào tuyến , tiết enzim tiêu hoá vào lòng túi tiêu hoá . 
2. Tiêu hoá ở động vật có túi tiêu hoá 
Em hãy mô tả quá trình tiêu hoá thức ăn trong túi tiêu hoá ? Đặc điểm của tiêu hĩa trong túi tiêu hĩa ? 
Tại sao thức ăn sau khi được tiêu hĩa ngoại bào tiếp tục được tiêu hĩa nội bào ? 
1. Tiêu hoá ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá 
2. Tiêu hoá ở động vật có túi tiêu hoá 
 Động vật có túi tiêu hoá gồm : ruột khoang và giun dẹp 
 Tiêu hoá ngoại bào trong túi tiêu hĩa . 
 Sau đĩ Tiêu hoá nội bào ( trong các tế bào trên thành túi tiêu hĩa ). 
 Tiêu hoá được thức ăn có kích thước lớn hơn . 
Ưu điểm của tiêu hĩa trong túi tiêu hĩa ? 
3. Tiêu hoá ở động vật có ống tiêu hoá 
 Động vật có ống tiêu hoá gồm : Động vật cĩ xương sống và nhiều lồi động vật khơng xương sống . 
Ống tiêu hĩa là gì ? Khác với túi tiêu hĩa ở điểm nào ? 
Ống tiêu hĩa được cấu tạo từ nhiều cơ quan và tuyến cĩ chức năng chuyên hĩa khác nhau . 
Hình thức tiêu hóa ở động vật có ống tiêu hóa ? 
3. Tiêu hoá ở động vật có ống tiêu hoá 
Thức ăn đi qua ống tiêu hĩa được tiêu hĩa ngoại bào nhờ họat động cơ học và hĩa học trở thành những chất dinh dưỡng đơn giản và hấp thụ vào máu . Các chất khơng được tiêu hĩa trong ống tiêu hĩa sẽ được tạo thành phân và thải ra ngồi . 
 Tiêu hĩa ngoại bào . 
Tiêu hĩa cơ học 
Tiêu hĩa hĩa học 
Trình bày quá trình tiêu hố ngoại bào trong ống tiêu hố ? 
hãy kể tên các bộ phận của 
ống tiêu hóa ở người? 
Miệng 
Quan sát quá trình tiêu hóa thức ăn trong ống tiêu hóa ở người 
stt 
Bộ phận 
Tiêu hoá cơ học 
Tiêu hoá hoá học 
 1 
Miệng 
. 
 2 
Thực quản 
.. 
.. 
 3 
Dạ dày 
 4 
Ruột non 
. 
. 
 5 
Ruột già 
.. 
. 
Điền vào bảng quá trình tiêu hĩa thức ăn trong các bộ phận của ống tiêu hĩa ở người . 
X 
X 
X 
X 
X 
X 
X 
X 
stt 
Bộ phận 
Tiêu hoá cơ học 
Tiêu hoá hoá học 
 1 
Miệng 
. 
 2 
Thực quản 
.. 
.. 
 3 
Dạ dày 
 4 
Ruột non 
. 
. 
 5 
Ruột già 
.. 
. 
Nhai , làm nhỏ thức ăn 
Enzim amilaza biến đổi một phần tinh bột 
Vo tròn , nuốt 
Co bóp trộn dịch vị 
Enzim Pepsin hiến đổi prôtêin ở mức độ nhất định 
Co bóp 
Dịch ruột chứa các enzim tiêu hoá prôtêin , lipít , 
Co bóp , tống phân ra ngoài 
Tiêu hĩa thức ăn trong các bộ phận của ống tiêu hĩa ở người 
 Ống tiêu hĩa của một số động vật như giun đất , châu chấu , chim cĩ bộ phận nào khác với ống tiêu hĩa của người ? 
 Các bộ phận đĩ cĩ chức năng gì ? 
 Ruột 
Hậu môn 
Mề 
Diều 
Thực quản 
Hầu 
 Miệng 
miệng 
Tuyến nước bọt 
Thực quản 
gan 
Túi mật 
Dạ dày 
Ruột già 
Ruột non 
Ruột thẳng 
Hậu môn 
Diều : là một phần thực quản biến đổi thành , là nơi chứa thức ăn và làm mềm thức ăn . 
 Dạ dày cơ(mề ): rất khỏe , nghiền nát thức ăn dạng hạt . Trong dạ dày cơ cịn cĩ những viên sỏi làm tăng hiệu quả nghiền nát . 
so sánh tiêu hĩa trong túi tiêu hĩa và ống tiêu hĩa ? 
Nội dung 
Túi tiêu hoá 
Ống tiêu hoá 
Mức độ trộn lẫn thức ăn với chất thải 
Mức độ hoà loãng của dịch tiêu hoá 
Mức độ chuyên hoá của các bộ phận 
Chiều đi của thức ăn 
Nội dung 
Túi tiêu hoá 
Ống tiêu hoá 
Mức độ trộn lẫn thức ăn với chất thải 
Mức độ hoà loãng của dịch tiêu hoá 
Mức độ chuyên hoá của các bộ phận 
Chiều đi của thức ăn 
nhiều 
không 
Ít 
Cao 
Thấp 
Thức ăn và chất thải vào ra cùng chiều 
Một chiều 
cĩ 
Củng cố 
1. Phân biệt tiêu hĩa ở các nhĩm động vật bằng cách cùng nhau hịan thành phiếu học tập sau : 
2. Rút ra chiều hướng tiến hĩa của hệ tiêu hĩa về : cấu tạo , sự chuyên hĩa về chức năng , hình thức tiêu hĩa . 
3. Chọn câu trả lời đúng nhất cho các câu sau : 
Tiêu hĩa nội bào là quá trình tiêu hĩa diễn ra : 
A - Bên trong tế bào 
B - Bên ngồi tế bào 
C - Bên trong cơ thể 
D - Bên ngồi cơ thể 
A. Ống tiêu hĩa thơng với mơi trường qua 1 lỗ vừa nhận thức ăn vứa thải bã . 
B. Các tế bào bài tiết dịch tiêu hĩa luơn nằm ngay trên thành ống tiêu hĩa . 
C. Họat động tiêu hĩa thức ăn chỉ xảy ra theo phương thức ngọai bào . 
D. Enzim tiêu hĩa được bài tiết từ lizơxơm 
Điều nào sau đây là đúng : 
A .Miệng 
B. Diều 
C. Dạ dày tuyến 
D. Dạ dày cơ 
 Bộ phận nào của gà tiết ra dịch tiêu hĩa thức ăn 
CẢM ƠN QUÝ THẦY CƠ CÙNG CÁC EM 
Đặc điểm 
Động vật chưa cĩ cơ quan tiêu hĩa 
Động vật cĩ túi tiêu hĩa 
Động vật cĩ ống tiêu hĩa 
Cơ quan tiêu hĩa 
Quá trình tiêu hĩa 
Hình thức tiêu hĩa 
Chưa có 
Túi tiêu hóa có cấu tạo đơn giản 
Ống tiêu hóa có cấu tạo phức tạp 
Hóa học 
Hóa học 
Cơ học và hóa học 
Nội bào 
Nội bào và ngọai bào 
Ngoại bào 
Chiều hướng tiến hĩa : 
 Cấu tạo ngày càng phức tạp : từ khơng cĩ cơ quan tiêu hĩa đến cĩ cơ quan tiêu hĩa , từ túi tiêu hĩa đến ống tiêu hĩa cĩ cấu tạo phức tạp . 
 Sự chuyên hĩa chức năng ngày càng rõ rệt : Sự chuyên hĩa cao của các bộ phận trong ống tiêu hĩa làm tăng hiệu quả tiêu hĩa thức ăn . 
 Từ tiêu hĩa nội bào đến tiêu hĩa ngoại bào ; Nhờ tiêu hĩa ngoại bào động vật ăn được thức ăn cĩ kích thước lớn hơn .