Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 18: Tuần hoàn máu - Nguyễn Khắc Sế

nhiệt liệt chào mừng 
các thày cô dự giờ hội giảng 
chào mừng ngày nhà giáo việt nam 
20 - 11 
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Khắc Sế 
Kiểm tra bài cũ 
 Sự trao đ ổi khí với môi trường xung quanh ở giun , côn trùng , cá, chim và thú đư ợc thực hiện nh ư thế nào ? 
Giun : hô hấp qua bề mặt cơ thể 
Côn trùng : hô hấp qua hệ thống ống khí 
Cá: hô hấp qua mang 
Chim và thú : hô hấp qua phổi 
B ài 18 : Tuần hoàn máu 
I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn : 
1. Cấu tạo chung : 
 Co bóp hút , đ ẩy dịch tuần hoàn vận chuyển trong hệ thống mạch. 
 Gồm mạch máu(động mạch, mao mạch, tĩnh mạch) và mạch bạch huyết . 
 Gồm hỗn hợp máu và dịch mô ( BH) 
2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn : 
 Vận chuyển các chất 
 - Ô xi, dinh dưỡng đ ến các tế bào . 
 - Các chất thải từ tế bào đ ến thận và phổi để thải ra ngoài . 
-Tim 
-Hệ thống mạch 
- Dịch tuần hoàn 
Em hãy nêu các bộ phận cấu tạo nên hệ tuần hoàn ? 
Hệ thống mạch bao gồm những bộ phận nào ? 
Tim có chức năng gì? 
Dịch tuần hoàn gồm những thành phần nào ? 
Em hãy nêu chức năng của hệ tuần hoàn ? 
II. Các dạng hệ tuần hoàn ở đ ộng vật 
1. Hệ tuần hoàn hở : 
- Đa số đ ộng vật thân mềm , chân khớp có cấu tạo hệ tuần hoàn hở . 
- Hệ tuần hoàn hở không có hệ thống mao mạch nối giữa đ ộng mạch với tĩnh mạch. 
- Các tế bào tiếp xúc và trao đ ổi chất trực tiếp với máu trong khoang cơ thể 
- Máu chảy trong đ ộng mạch với áp lực thấp và vận tốc chậm 
Quan sát hình 18.1 và 18.2 trong SGK em hãy nêu các dạng hệ tuần hoàn ở đ ộng vật ? 
Hệ tuần hoàn hở có ở các đ ộng vật nào ? 
Em có nhận xét gì về hệ thống mạch máu trong hệ tuần hoàn hở ? 
ĐM 
TM 
TM 
TIM 
Khoang cơ thể 
Sự trao đ ổi chất giữa các tế bào và máu trong hệ tuần hoàn hở nh ư thế nào ? 
Em có nhận xét gì về vận tốc máu chảy trong mạch? 
Hệ tuần hoàn hở và hệ tuần hoàn kín 
2. Hệ tuần hoàn kín : 
Đ ộng mạch 
Tâm thất 
Tâm nhĩ 
Tĩnh mạch 
Mang 
Các cơ quan 
Mao quản phổi 
Mao quản các cơ quan 
Tuần hoàn lớn 
Tuần hoàn nhỏ 
TM 
ĐM 
Mao quản phổi 
Mao quản các cơ quan 
Tuần hoàn lớn 
Tuần hoàn nhỏ 
ĐM 
TM 
Em có nhận xét gì vệ hệ thống mạch máu trong các dạng của hệ tuần hoàn kín ? 
Cá 
ế ch nhái-Bò sát 
Chim - Thú 
2. Hệ tuần hoàn kín : 
a)Hệ tuần hoàn đơn: (cá, giun đ ốt ) 
- Tim có 2 ngăn , 1 vòng tuần hoàn 
- Máu từ tim đ ến mang ( trao đ ổi khí ) rồi đi đ ến các cơ quan và trở về tim 
- Đã có hệ thống mao mạch nối giữa đ ộng mạch với tĩnh mạch. 
- Máu chảy trong đ ộng mạch với áp lực và vận tốc trung bình . 
- Các tế bào , mô không tiếp xúc trực tiếp với máu nhưng tắm trong dịch mô. 
- Hệ tuần hoàn còn giúp trao đ ổi khí . 
Đ ộng mạch 
Tâm thất 
Tâm nhĩ 
Tĩnh mạch 
Mang 
Các cơ quan 
Em có nhận xét gì về cấu tạo tim , hệ mạch của hệ tuần hoàn kín , đơn? 
Em có nhận xét gì về hệ thống mạch máu ? 
Em có nhận xét về con đư ờng vận chuyển của máu ? 
Vận tốc máu chảy trong mạch nh ư thế nào ? 
Sự trao đ ổi chất giữa các tế bào và máu đư ợc thực hiện nh ư thế nào ? 
Ngoài chức năng trên hệ tuần hoàn còn có vai trò gì? 
3) Hệ tuần hoàn kín-kép : 
- Máu chảy qua tim 2 lần nên tăng áp lực máu và vận tốc dòng máu chảy . 
- ế ch nhái , Bò sát:Tim có 3 ngăn và 2 vòng tuần hoàn kín . 
Dòng máu đ ến các tế bào, mô còn pha trộn máu đ ỏ tươi và đ ỏ thẫm ( máu nhiều O 2 và máu nhiều CO 2 ) 
Cá sấu tim có thêm vách hụt ở tâm thất nên máu đi nuôi cơ thể đỡ bị pha trộn hơn . 
Chim và thú:Tim có 4 ngăn . Dòng máu đ ỏ tươi đ ến các tế bào , mô chứa nhiều ô xy và chảy với áp lực , vận tốc lớn . 
Em có nhận xét gì về số lần máu chảy qua tim và vận tốc máu trong hệ tuần hoàn ? 
Mao quản phổi 
Mao quản các cơ quan 
Tuần hoàn lớn 
Tuần hoàn nhỏ 
TM 
ĐM 
ếch nhái , bò sát 
Em có nhận xét gì về cấu tạo tim và số vòng tuần hoàn của ếch nhái và bò sát ? 
Do tim có cấu tạo nh ư vậy em có nhận xét gì về dòng máu đi đ ến các tế bào ? 
Mao quản phổi 
Mao quản các cơ quan 
Tuần hoàn lớn 
Tuần hoàn nhỏ 
ĐM 
TM 
Chim và thú 
Em nhận xét về cấu tạo tim , dòng máu và vận tốc máu trong mạch của chim và thú ? 
Củng cố 
 Chân thành cám ơn các thày cô 
chúc các em học tốt