Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 28: Điện thế nghỉ (Bản hay)

Tiết 28 – Bài 28 
ĐIỆN THẾ NGHỈ 
Tiết 28 – Bài 28: 
 ĐIỆN THẾ NGHỈ 
Nội dung 
I- KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ 
II- CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ 
I- KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ 
 Mọi tê ́ bào sống đều tích điện được gọi là điện sinh học gồm hai dạng điện thê ́ nghi ̉ và điện thê ́ hoạt động 
Tiết 28 – Bài 28: 
 ĐIỆN THẾ NGHỈ 
Nội dung 
I- KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ 
II- CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ 
I- KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ 
Não 
Sợi trục 
TB TK 
Quan sát hình , cho biết : 
Cách đo điện thế nghỉ trên tế bào thần kinh mực ống?Kết quả đo được ? Kết luận ? 
Màng 
tế bào 
Điện kế 
Điện cực 
Sơ đồ đồ điện thế nghỉ ở 
TB thần kinh mực ống 
Sợi TK 
Tiết 28 – Bài 28: 
 ĐIỆN THẾ NGHỈ 
Nội dung 
I- KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ 
II- CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ 
I- KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ 
Điện thế nghỉ là sự chênh lệch điện thế giữa hai bên màng tế bào ( mặt trong màng tích điện âm , mặt ngoài màng tích điện dương ) khi TB TK ( nơron ) không bị kích thích 
Điện thế nghỉ được hình thành như thế nào ? 
Tiết 28 – Bài 28: 
 ĐIỆN THẾ NGHỈ 
II- CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ 
Nhận xét sự phân bố các ion kali và ion natri ở 2 bên màng tế bào ? 
Do sự chênh lệch về nồng độ các ion trong và ngoài màng : K+ trong > ngoài ; Na+ trong < ngoài 
Nguyên nhân hình thành điện thế tĩnh ? 
Sự chênh lệch này được duy trì nhờ : 
- Tính thấm chọn lọc của màng ( chỉ cho K+ đi qua còn Na+ không ) 
- Do lực hút tĩnh điện giữa các ion trái dấu nên K+ cũng không di chuyển 1 cách tự do và đi xa màng 
- Bơm Na+/ K+ điều chỉnh nồng độ không ổn định  vẫn ổn định nồng độ các ion 1 cách tương đối giữa trong và ngoài màng 
Tiết 28 – Bài 28: 
 ĐIỆN THẾ NGHỈ 
II- CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ 
ÔÛ beân trong TB loaïi ion döông naøo coù noàng ñoä cao hôn vaø loaïi ion döông naøo coù noàng ñoä thaáp hôn so vôùi beân ngoaøi TB? 
Loaïi ion döông naøo ñi qua maøng TB vaø naèm laïi saùt maët ngoaøi maøng TB laøm cho maët ngoaøi tích ñieän döông so vôùi maët trong maøng TB tích ñieän aâm ? 
Tiết 28 – Bài 28: 
 ĐIỆN THẾ NGHỈ 
II- CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ 
1- Söï phaân boá ion, söï di chuyeån cuûa ion vaø tính thaám cuûa maøng teá baøo ñoái vôùi ion: 
- ÔÛ beân trong TB, K+ coù noàng ñoä cao hôn vaø Na+ coù noàng ñoä thaáp hôn so vôùi beân ngoaøi TB. 
- K+ khueách taùn qua maøng TB (töø trong TB ra ngoaøi) laø do coång K+ môû (maøng TB coù tính thaám cao ñoái vôùi K+) vaø do noàng ñoä K+ beân trong TB cao hôn beân ngoaøi TB. Nguyên nhân là do : 
Tiết 28 – Bài 28: 
 ĐIỆN THẾ NGHỈ 
II- CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ 
1- Söï phaân boá ion, söï di chuyeån cuûa ion vaø tính thaám cuûa maøng teá baøo ñoái vôùi ion: 
+ K+ khi ñi qua maøng ra ngoaøi mang ñieän tích döông ra theo  phía maët trong cuûa maøng trôû neân aâm 
+ K+ ñi ra bò löïc huùt traùi daáu ôû phía maët trong cuûa maøng giöõ laïi neân khoâng ñi xa maø naèm laïi saùt ngay phía maët ngoaøi maøng laøm cho maët ngoaøi maøng tích ñieän döông so vôùi maët trong tích ñieän aâm. 
- - - - - - - - - - - - - - - - - 
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + 
ATP 
ADP 
2K + 
BƠM Na -K 
NGOÀI TB 
TRONG TB 
2K + 
MÀNG TB 
2K + 
2K + 
2K + 
2K + 
2K + 
2K + 
3Na + 
Na + 
3Na + 
3Na + 
3Na + 
3Na + 
3Na + 
Hãy cho biết vai trò của Bơm Na – K? 
 Bơm Na-K vận chuyển Na + từ trong ra ngoài TB và K + từ ngoài vào trong TB theo tỉ lệ 3 Na + : 2 K + để lập lại trật tự như ban đầu , qu á trình này tiêu tốn năng lượng 
Na + 
Na + 
Tiết 28 – Bài 28: 
 ĐIỆN THẾ NGHỈ 
II- CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ 
2- Vai trò của bơm Na – K 
Caù Ñuoái 
Ñieän phaùt ra laø 60V 
Caù Chình 
Ñieän phaùt ra laø 600V 
Caù Nheo 
Ñieän phaùt ra laø 400V 
CỦNG CỐ 
Câu 1: Phát biểu nào sau đây không đúng khi nói về điện thế nghỉ : 
 Tế bào ở trạng thái nghỉ không có sự chênh lệch điện thế 
B. Sự chênh lệch điện thế giữa 2 bên màng khi tế bào không bị kích thích 
C. Bên trong màng tích điện âm , ngoài màng mang điện dương . 
D. Chỉ đo khi tế bào ở trạng thái nghỉ ngơi , kí hiệu dấu “ – ” trước các trị số . 
CỦNG CỐ 
Câu 2: Khi tế bào ở trạng thái nghỉ ngơi : 
A. Cổng K+ và Na+ cùng mở . 	 
B. Cổng K+ đóng , cổng Na+ mở . 
C. Cổng K+ mở , cổng Na+ đóng . 
D. Cổng K+ và Na+ cùng đóng . 
CỦNG CỐ 
Câu 3: Để duy trì điện thế nghỉ , bơm Na+- K+ có vai trò chuyển : 
A. Na+ từ ngoài vào trong màng . 
B. K+ từ ngoài vào trong màng . 	 
C. K+ từ trong ra ngoài màng . 	 
D. Na+ từ trong ra ngoài màng . 
CỦNG CỐ BÀI HỌC 
Ñieän theá nghæ laø gì ? 
Khi naøo thì coù theå ño ñöôïc ñieän theá nghæ ? 
 Chæ ño ñöôïc ñieän theá nghæ khi TB ñang ôû traïng thaùi nghæ ngôi