Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 36: Phát triển ở thực vật có hoa (Bản chuẩn kiến thức)

KIỂM TRA BÀI CŨ 
Câu 1 : Hooc môn thực vật là gì ? Nêu đặc điểm của Hooc môn thực vật ? 
Đáp án : 
* Hooc môn thực vật : Là các chất hữu cơ do cơ thể tiết ra có tác dụng điều tiết hoạt động sống của cây . 
 * Đặc điểm : 
 - Được tạo ra ở một nơi nhưng gây ra phản ứng tại một nơi khác trong cây 
 - Với nồng độ rất thấp nhưng gây ra những biến đổi mạnh trong cơ thể 
 - Tính chuyên hoá thấp hơn nhiều so với hooc môn ở động vật bậc cao 
Câu 2 : Trình bày tác động của hooc môn Giberelin ? Nêu ứng dụng của Giberelin trong thực tiễn sản xuất ? 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Ở mức tế bào : Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của TB 
Ở mức cơ thể : Kích thích nảy mầm của hạt , chồi , củ,kích thích sinh trưởng chiều cao của cây , tạo quả không hạt , tăng tốc độ phân giải tinh bột . 
* Ứng dụng : Kích thích nảy mầm cho khoai tây,kích thích sinh trưởng chiều cao cây lấy sợi,tăng tốc độ phân giải tinh bột để sản xuất mạch nha , đồ uống  
Đáp án : 
* Tác động của Giberelin : 
* Để thực vật sinh trưởng thì trong cơ thể có sự thay đổi gì ? 
 Có sự tăng số lượng và kích thước tế bào trong cơ thể 
* Hình ảnh sau thể hiện sự sinh trưởng của thực vật , đúng hay sai ? 
Sai , vì trong chu trình sống của loài cây trên không chỉ có tăng số lượng và kích thước của tế bào mà có sự phân hoá tế bào và phát sinh hình thái tạo nên các cơ quan của cơ thể ( rễ , thân , lá , hoa , quả ) 
 gọi là sự phát triển của thực vật . 
Ph¸t triÓn ë 
Thùc vËt cã hoa 
Bµi 36 
I - KH ÁI NIỆM 
* Phát triển là gì ? 
* Phát triển của cơ thể thực vật là toàn bộ những biến đổi diễn ra theo chu trình sống bao gồm ba quá trình liên quan với nhau : sinh trưởng , phân hoá và phát sinh hình thái tạo nên các cơ quan của cơ thể ( rễ , thân , lá , hoa , quả ). 
* Những nhân tố nào chi phối quá trình ra hoa ở thực vật ? 
1 - TU ỔI CỦA CÂY : 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
Các cành sinh dưỡng được tạo ở nách lá đã bị loại bỏ . 
Cùng cây đó sau 14 ngày 
* Cà chua ra hoa khi đã đạt đến tuổi xác định 
Khi nào cây cà chua ra hoa ? 
* Tuổi của cây ra hoa được tính bằng số lá xác định  đến độ tuổi nhất định thì cây ra hoa , không phụ thuộc vào điều kiện ngoại cảnh , m à phụ thuộc vào giống , loài . 
Dựa vào đâu để xác định tuổi của thực vật 1 năm ? 
Mọi thực vật khi đủ tuổi(đủ ngày ) chúng đều ra hoa , đúng hay sai ? Giải thích 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
1 - TU ỔI CỦA CÂY : 
 Một số cây đến tuổi ra hoa nhưng không thể ra hoa được là do sự ra hoa còn phụ thuộc vào ngoại cảnh 
Các cành sinh dưỡng được tạo ở nách lá đã bị loại bỏ . 
Cà chua ra hoa khi đã đạt đến tuổi xác định 
Cùng cây đó sau 14 ngày 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2 - NHIỆT ĐỘ THẤP VÀ QUANG CHU KÌ : 
a. Nhiệt độ thấp : 
Điều kiện ra hoa của các loài cây lúa mì , cải bắp là gì ? 
Một số loài như lúa mì , cải bắp chỉ ra kết hạt sau khi đã trải qua mùa đông giá lạnh tự nhiên hoặc được xử lí bằng nhiệt độ dương thấp vào mùa xuân 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2 - NHIỆT ĐỘ THẤP VÀ QUANG CHU KÌ : 
a. Nhiệt độ thấp : 
Hoa lí thái lan chỉ ra hoa vào mùa đông khi nhiệt độ xuống thấp trong vài ngày 
Bông tuyết chỉ ra hoa ở nhiệt độ thấp 
Vậy xuân hoá là gì ? 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2 - NHIỆT ĐỘ THẤP VÀ QUANG CHU KÌ : 
a. Nhiệt độ thấp : 
 * Xuân hoá : Là hiện tượng ra hoa của cây phụ thuộc vào nhiệt độ thấp . 
Hiểu biết về sự xuân hoá được ứng dụng như thế nào trong sản xuất ? 
 * Ứng dụng : 
 + Giảm t 0  Ra hoa , tạo quả cho năng suất cao . 
  Tạo hoa trái vụ tăng hiệu quả kinh tế xuất khẩu hoa . 
 + Xử lí t 0 thấp : Biến cây lúa mì mùa đông thành lúa mì mùa xuân , biến cây 2 năm thành cây 1 năm . 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2 - NHIỆT ĐỘ THẤP VÀ QUANG CHU KÌ : 
b. Quang chu kì : 
Thế nào là quang chu kì ? 
* Sự ra hoa ở thực vật phụ thuộc vào tương quan độ dài ngày và đêm gọi là quang chu kì . 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2 - NHIỆT ĐỘ THẤP VÀ QUANG CHU KÌ : 
b. Quang chu kì : 
 Quan sát hình vẽ và Hoàn thành phiếu học tập sau : 
Nhóm cây 
Cây ngày dài 
Cây ngày ngắn 
Cây trung tính 
Đặc điểm 
Ví dụ 
Nhóm cây 
Cây ngày dài 
Cây ngày ngắn 
Cây trung tính 
Đặc điểm 
Ví dụ 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2 - NHIỆT ĐỘ THẤP VÀ QUANG CHU KÌ : 
b. Quang chu kì : 
Cây ngày dài 
Cây ngày ngắn 
Cây trung tính 
Nhóm cây 
Cây ngày dài 
Cây ngày ngắn 
Cây trung tính 
Đặc điểm 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2 - NHIỆT ĐỘ THẤP VÀ QUANG CHU KÌ : 
b. Quang chu kì : 
Ví dụ 
Cây chỉ ra hoa khi có độ chiếu sáng 
> 12h/ngày 
Cây chỉ ra hoa khi có độ chiếu sáng 
< 12h/ngày 
Cây ra hoa không phụ thuộc vào điều kiện ngoại cảnh 
Lúa mì , sen cạn , dâu tây , thanh long 
Thươc dược , vừng , đậu tương , cà phê 
Cà chua , lạc , hướng dương , ngô 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2 - NHIỆT ĐỘ THẤP VÀ QUANG CHU KÌ : 
b. Quang chu kì : 
12 giờ 
Trong đêm tối khi có lóe sáng với cường độ thấp đã ức chế sự ra hoa của cây ngày ngắn , nhưng không ảnh hưởng đến sự ra hoa của cây ngày dài 
	 phản ứng quang chu kì không phải do diệp lục mà do phitôcrôm 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2 - NHIỆT ĐỘ THẤP VÀ QUANG CHU KÌ : 
c. Phitôcrôm : 
	 Phitôcrôm là gì ? 
- Phitôcrôm : Là sắc tố cảm nhận quang chu kì . 
 Đặc điểm : 
 + Bản chất : Là prôtêin hấp thụ ánh sáng . 
 + Tồn tại ở hai dạng 	 Hấp thụ ánh sáng đỏ ( P đ ). 
	 Hấp thụ ánh sáng đỏ xa( P đx ). 
 + Dạng tồn tại của phitôcrôm có thể chuyển hoá 	 dưới tác dụng của ánh sáng . 
P đx 
 P đ 
Ánh sáng đỏ xa 
Ánh sáng đỏ 
II - NH ỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
3 - HOOCMÔN RA HOA ( FLORIGEN ): 
Trình bày hiểu biết của mình về hoocmôn florigen ? 
Florigen gồm hai thành phần : 
 + Gibêrêlin : Kích thích sự ST - PT của đế hoa . 
 + Antezin : Kích thích sự ra mầm hoa . 
- Florigen được hình thành trong lá , được vận 	 chuyển vào đỉnh ST của thân và cành -> Kích 	 thích ra hoa . 
III - M ỐI QUAN HỆ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
Các cành sinh dưỡng được tạo ở nách lá đã bị loại bỏ . 
Cùng cây đó sau 14 ngày 
Cà chua ra hoa khi đã đạt đến tuổi xác định 
Hai cây cà chua khác nhau ở điểm nào ? 
Cây cà chua thứ 2 hình thành thêm lá mới , hoa là nhờ quá trình nào ? 
Sinh trưởng và phát triển có mối quan hệ với nhau như thế nào ? 
- Sinh trưởng và PT là những quá trình liên quan mật thiết , xen kẽ nhau . 
- Sinh trưởng là cơ sở , điều kiện của PT, ngược lại PT phản ánh lại quá trình ST. 
Dùng gibêrelin tạo điều kiện cho sự ra hoa 
IV - ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
Dinh dưỡng hợp lí ( tỉ lệ C/N ) cây ra hoa dễ dàng 
- Dùng tia laze helium - nêon có độ dài bước sóng 632 nm chỉ sau vài giây sẽ chuyển hoá P 660 thành P 730 cho cây sử dụng  thúc cây ra hoa theo ý muốn 
- Thực tế trong nông nghiệp , trồng cây dựa vào yêu cầu ánh sáng ( chất lượng , độ dài ngày ) cho phép nhập nội , chuyển vùng , trồng cây với điều kiện quang hợp nhân tạo 
IV - ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Loại chất nào của cây có liên quan tới sự ra hoa ? 
A. Auxin B. Xitôkinin C. Xitôcrôm D. Phitôcrôm 
C ỦNG CỐ 
2. Quang chu kì là sự ra hoa phụ thuộc vào : 
 Độ dài ngày 
 Tuổi của cây 
 Độ dài ngày đêm 
 Độ dài đêm 
 Soạn bài 37 “ sinh trưởng và phát triển ở động vật ” 
 trả lời các câu hỏi sgk trang 139 
H ƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
Chào tạm biệt các em! 
Nhóm cây 
Cây ngày dài 
Cây ngày ngắn 
Cây trung tính 
Đặc điểm 
Ví dụ 
Phiếu học tập : Tìm hiểu quang chu kì ở thực vật