Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 36: Phát triển ở thực vật có hoa - Nguyễn Thị Thuỷ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ, CÙNG CÁC EM HỌC SINH 
VỀ DỰ HỘI THI GIÁO VIÊN GIỎI CẤP TRƯỜNG 
TRƯỜNG PHỔ THÔNG DTNT ĐĂK HÀ 
Năm học: 2008-2009 
TRƯỜNG PHỔ THÔNG DTNT ĐĂK HÀ 
TỔ KHOA HỌC TỰ NHIÊN 
Tiết 38 
Giáo viên: Nguyễn Thị Thuỷ 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
I. PHÁT TRIỂN LÀ GÌ? 
1, Khái niệm: 
 Là toàn bộ những biến đổi diễn ra theo chu trình sống. 
2, Đặc điểm: 
 Phát triển gồm 3 quá trình liên quan với nhau: Sinh trưởng, phân hoá và phát sinh hình thái tạo nên các cơ quan của cơ thể (rễ, thân, lá, hoa, quả...). 
 Phát triển là gì? Phát triển gồm những quá trình nào? Cho ví dụ minh họa. 
I. PHÁT TRIỂN LÀ GÌ? 
1, Tuổi của cây : 
Nhân tố nào chi phối sự ra hoa của cây cà chua , cây lúa , cây bắp? 
Ở thực vật, điều tiết sự ra hoa theo tuổi không phụ thuộc vào điều kiện ngoải cảnh . Tùy vào giống và loài , đến độ tuổi xác định thì cây ra hoa . 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì 
Mọi thực vật khi đủ tuổi (đủ ngày ) thì chúng đều ra hoa , đúng hay sai ? Cho ví dụ minh họa. 
Điều kiện để ra hoa của các loài cây lúa mì , cải bắp là gì? 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
a, Nhiệt độ thấp: 
Nhiều loài thực vật được gọi là cây mùa đông phải trải qua thời kỳ nhiệt độ thấp (phải  0 0 C) thì mới ra hoa, kết quả (hạt)  Xuân hoá. 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
 Quan sát hình và hoàn thành phiếu học tập sau: 
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
b, Quang chu kì 
Chỉ tiêu so sánh 
Cây ngày dài 
Cây ngày ngắn 
Cây trung tính 
Điều kiện ánh sáng để có hoa 
Ví dụ 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
Cây ngày dài : chỉ ra hoa khi có độ chiếu sáng > 12h/ngày 
Cây ngày dài : chỉ ra hoa khi có độ chiếu sáng > 12h/ngày 
Cây ngày ngắn : chỉ ra hoa khi có độ chiếu sáng < 12h/ngày 
Cây ngày ngắn : chỉ ra hoa khi có độ chiếu sáng < 12h/ngày 
Cây trung tính : độ tuổi ra hoa không phụ thuộc vào ngoại cảnh 
Cây trung tính : độ tuổi ra hoa không phụ thuộc vào ngoại cảnh 
- Sự ra hoa của thực vật phụ thuộc vào tương quan độ dài ngày và đêm gọi là quang chu kì . 
- Phân loại 
b, Quang chu kì 
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
- Phân loại 
Chỉ tiêu so sánh 
Cây ngày dài 
Cây ngày ngắn 
Cây trung tính 
Điều kiện ánh sáng để có hoa 
Ví dụ 
Ngày/đêm > 1 
Ngày/đêm < 1 
Trong đêm tối không được có ánh sáng 
Đến độ tuổi ra hoa không phụ thuộc vào ngoại cảnh 
Đại mạch , lúa mì , rau bina , phần lớn TV ở ôn đới 
Cây cà phê chè , cây lúa , phần lớn TV nhiệt đới , cây ôn đới ra hoa vào mùa thu 
Cây hướng dương , ngô , đậu , lạc , cà chua . 
b, Quang chu kì 
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
c, Phitôcrôm 
 Là sắc tố cảm nhận quang chu kỳ có bản chất là prôtêin. P đ  bước sóng 660 nm (đỏ). P đx  bước sóng 730 nm (đỏ xa) -> Nhờ có đặc tính chuyển hóa như vậy, sắc tố này tham gia vào phản ứng quang chu kì của thực vật. 
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
3. Hoocmôn ra hoa 
	 Ở điều kiện quang chu kì thích hợp , trong lá hình thành hoocmôn ra hoa (florigen ) rồi di chyển vào đỉnh sinh trưởng của thân làm cây ra hoa 
florigen 
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
Phát triển luôn không liên quan đến sinh trưởng đúng hay sai? Vì sao? 
III. MỐI QUAN HỆ GiỮA SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
Quan sát hình và cho biết mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển? 
- Sinh trưởng tạo điều kiện cho phát triển. 
- Phát triển làm biến đổi sinh trưởng. 
- Sinh trưởng và phát triển liên quan và hỗ trợ nhau trong đời sống thực vật. 
III. MỐI QUAN HỆ GIỮA SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng 
- Trong trồng trọt : 
	+ Để thúc hạt hay củ nảy mầm sớm khi chúng đang ở trạng thái ngủ , có thể sử dụng hoocmôn gibêrelin . 
	+ Điều tiết sinh trưởng của cây gỗ trong rừng  
- Trong công nghiệp rượu bia : Sử dụng hoocmôn sinh trưởng gibêrelin để tăng quá trình phân giải tinh bột thành mạch nha. 
IV. ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
IV. ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
2. Ứng dụng kiến thức về phát triển 
 Tác động của nhiệt độ , quang chu kì được sử dụng trong công tác chọn giống cây trồng theo vùng địa lí , theo mùa ; xen canh ; chuyển , gối vụ cây nông nghiệp và trồng rừng hỗn loài . 
IV. ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
 1. Loại chất nào của cây có liên quan tới sự ra hoa ?A. Gibêrelin B. Xitôkinin C. Xitôcrôm D. Florigen 
2. Quang chu kì là sự ra hoa phụ thuộc vào: 
 A. Độ dài ngày đêm 
 B. Tuổi của cây 
 C. Độ dài ngày 
 D. Độ dài đêm 
CỦNG CỐ 
CỦNG CỐ 
 3 . Thời điểm ra hoa ở thực vật một năm có phản ứng quang chu kì trung tính được xác định theo : 
A. chiều cao của thân 
B. theo số lượng lá trên thân 
C . đường kính gốc 
D . cả A, B và C 
 4 . Sắc tố tiếp nhận ánh sáng trong phản ứng quang chu kì của thực vật là : 
A. diệp lục b 
B. carotenoit 
C. Phitôcrôm 
D. diệp lục a, b và phitocrom 
CỦNG CỐ 
 Trả lời câu hỏi cuối bài ở SGK trang 146. 
 Tìm hiểu sinh trưởng và phát triển ở động vật. 
HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC Ở NHÀ 
CHÀO TẠM BIỆT 
CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHỎE, CHÚC CÁC EM HỌC TỐT