Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 40: Thực hành quan sát phim về sinh trưởng và phát triển ở động vật (Bản hay)

Kớnh chào cỏc Thầy cụ giỏo 
Chào cỏc em học sinh 
Câu hỏi : 
Kể tên các dạng phát triển ? Ví dụ ? 
Phân biệt biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn ? 
Kiểm tra bài cũ 
1. Sinh trưởng , phát triển 
2. 
Biến thái không hoàn toàn 
Biến thái hoàn toàn 
 Con non mới nở hoặc sinh ra giống con trưởng thành . 
 Con non phải trải qua nhiều lần lột xác để phát triển thành con trưởng thành . 
 Con non có hình dạng, kích thước , đ ặc đ iểm sinh lý khác con trưởng thành . 
 Con non biến đ ổi thành con trưởng thành nhờ tác dụng của hoocmôn . 
 Biến thái hoàn toàn mang tính thích nghi giúp duy tr ì sự sống . 
Không hoàn toàn : Tôm , cua , châu chấu  
Không qua biến thái : cá, chim , thú 
Qua biến thái 
Hoàn toàn : sâu , ếch  
 Bài 40  
Quan sát sự sinh trưởng và phát triển của một số đ ộng vật 
I. Mục tiêu 
 II. Chuẩn bị 
 III. Cách tiến hành 
 * Yêu cầu : Khi quan sát HS cần chú ý những đ iểm sau : 
 - Qu á trình phân chia tế bào , hình thành các cơ quan ở giai đoạn phôi thai . 
Nhận biết đư ợc qu á trình sinh trưởng và phát triển sau khi sinh ( hoặc nở từ trứng ) thuộc kiểu không qua biến thái , qua biến thái hoàn toàn hoặc không hoàn toàn . 
SGK 
1. Quan sát qu á trình sinh trưởng , phát triển ở gà 
Trứng không đư ợc 
thụ tinh 
Trứng đã đư ợc thụ 
tinh đ ang phát triển 
Các giai đoạn phát triển 
của trứng gà 
Gà con 
Gà mẹ 
Giai đoạn phôi 
Giai đoạn hậu phôi 
Câu hỏi 
1. Qu á trình sinh trưởng , phát triển ở gà gồm mấy giai đoạn? 
2. Phân biệt trứng không đư ợc thụ tinh và trứng đã đư ợc thụ tinh ? 
3. So sánh gà con với gà trưởng thành ? 
Đáp án 
1. Qu á trình sinh trưởng , phát triển ở gà gồm 2 giai đoạn: Phôi và hậu phôi . 
2. Giai đoạn phôi : 
 - Trứng không đư ợc thụ tinh : Không có đ ĩa phôi 
 - Trứng đư ợc thụ tinh , đ ang phát triển : có đ ĩa phôi , mạch máu  
3. Giai đoạn hậu phôi : Gà con mới nở giống gà trưởng thành về hình dạng, cấu tạo cơ thể . 
Gà con 
Sinh trưởng , phát triển ở gà thuộc kiểu phát triển không qua biến thái 
Sự sinh trưởng , phát triển của gà thuộc kiểu nào ? 
Sơ đồ sự sinh trưởng , phát triển ở người 
1. Giai đoạn phôi 
2. Giai đoạn sau sinh 
- Giai đoạn này hợp tử phân chia nhiều lần thầnh phôi . 
- Các tế bào của phôi phân hoá tạo thành cơ quan hình thành nên thai nhi 
 Giai đoạn này không có biến thái . 
 Trẻ em sinh ra có những đ ặc đ iểm , cấu tạo giống với khi trưởng thành 
 Qu á trình sinh trưởng , phát triển ở người thuộc kiểu phát triển không trải qua biến thái 
Qu á trình sinh trưởng phát triển ở người 
thuộc kiểu nào ? 
2. Quan sát sự sinh trưởng , phát triển ở tằm 
Tằm 
Nhộng 
Ngài đẻ trứng 
Câu hỏi 
Trình bày các giai đoạn trong qu á trình sinh trưởng và phát triển ở tằm ? 
So sánh sự khác nhau về hình thái và lối sống của tằm , nhộng , ngài theo bảng sau : 
Tiêu chí 
Tằm 
Nhộng 
Ngài 
Hình thái 
Lối sống 
Đáp án 
1. Các giai đoạn trong qu á trình sinh trưởng , phát triển ở tằm : 
 	 Trứng 	 Tằm 	 Nhộng 	 	 Ngài 
2. Bảng so sánh hình thái , lối sống của tằm , nhộng , ngài 
Tiêu chí 
Tằm 
Nhộng 
Ngài 
Hình thái 
- Có dạng sâu , thân đ ốt , nhiều chân , không có cánh , có hàm ăn lá. 
- Nằm trong kén , không có cánh , không có chân . 
- Có dạng bướm , thân phân đ ốt , có cánh , có chân , có vòi hút , cánh có vẩy , 
Lối sống 
- ăn lá cây nên phá hoại cây trồng . 
- Không ăn, không cử đ ộng 
- Không ăn, chỉ đẻ trứng rồi chết 
Sự sinh trưởng và phát triển của tằm 
thuộc kiểu sinh trưởng , phát triển nào ? 
Sự sinh trưởng và phát triển của tằm 
thuộc kiểu phát triển qua biến thái hoàn toàn 
3. Quan sát sự sinh trưởng , phát triển của ếch 
ế ch đẻ trứng và đư ợc thụ tinh 
Trứng ếch phân chia 
Nòng nọc nở ra từ trứng 
ế ch trưởng thành 
Câu hỏi 
Trình bày các giai đoạn trong qu á trình sinh trưởng và phát triển ở ếch ? 
So sánh sự khác nhau về hình thái và lối sống của nồng nọc và ếch theo bảng sau : 
3. Sự sinh trưởng và phát triển của ếch thuộc dạng nào ? 
Tiêu chí 
Nòng nọc 
ế ch 
Hình thái 
Lối sống 
Đáp án 
1. Các giai đoạn trong qu á trình sinh trưởng của ếch : 
	 Trứng 	 Nòng nọc 	 ế ch 
2. Bảng so sánh hình thái và lối sống của nòng nọc và ếch 
3. Sinh trưởng , phát triển của ếch thuộc kiểu phát triển qua biến thái hoàn toàn 
Tiêu chí 
Nòng nọc 
ế ch 
Hình thái 
- Hình dạng giống cá, có mang ngoài để hô hấp , có đ uôi , di chuyển bằng cách bơi . 
- Có 4 chân , hô hấp bằng da và phổi , di chuyển bằng nhảy cóc . 
Lối sống 
- Sống hoàn toàn trong nước 
- Vừa sống trong nước vừa sống trên cạn. 
IV. Thu hoạch 
Câu 1 : Trình bày đ ặc đ iểm các giai đoạn sinh trưởng , phát triển của gà, tằm và ếch ( theo bảng bên ) 
Câu 2 : So sánh kiểu sinh trưởng , phát triển không qua biến thái và qua biến thái ( theo bảng 2) 
Các giai đoạn 
Gà 
Tằm 
ế ch 
Phôi 
Hậu phôi 
Bảng 1 
Các giai đoạn 
Không qua biến thái 
Qua biến thái 
Không hoàn toàn 
Hoàn toàn 
Phôi 
Hậu phôi 
Bảng 2